ដោយ រដ្ឋា វិសាល
2016-08-04
ផ្សារលក់បន្លែ និងផ្លែឈើធម្មជាតិនៅក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី។ រូបថតថ្ងៃទី២ សីហា ឆ្នាំ២០១៦
RFA/Ratha Visal
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅសហគមន៍ចំនួន១០ ក្នុងខេត្តរតនគិរី នាំគ្នាផលិតបន្លែ និងផ្លែឈើបែបធម្មជាតិ ដើម្បីពង្រឹងទីផ្សារលក់ផលិតផលក្នុងស្រុកការពារផលប៉ះពាល់សុខភាពចំណីអាហារដោយសារការនិយមបរិភោគបន្លែ និងផ្លែឈើនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងដែលប្រើសារជាតិគីមីខ្ពស់។
តើការបង្កើតទីផ្សារលក់បន្លែផ្លែឈើបែបធម្មជាតិនៅខេត្តភាគឦសានមួយនេះ ទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងណាដែរ?
ផ្សារបន្លែធម្មជាតិដើម្បីសុខភាពលើកដំបូងបានបង្កើតឡើងនៅឯមុខផ្សាររាត្រីឋិតក្នុងភូមិអូរកន្ទិល សង្កាត់បឹងកន្សែង ក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី ដើម្បីលើកកម្ពស់បន្លែផ្លែឈើ និងចំណីអាហារដែលគ្មានសារជាតិគីមី។
សហគមន៍ចំនួន១០ ក្នុងនោះ ៤សហគមន៍ជាជនជាតិខ្មែររស់នៅស្រុកលំផាត់ និង ៦សហគមន៍ទៀតជាជនជាតិដើមភាគតិចនៅស្រុកអូរជុំ បាននាំគ្នាផលិតបន្លែ និងផ្លែឈើមកផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារលក់ចេញបន្លែធម្មជាតិរៀងរាល់ថ្ងៃសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្រុងបានលុង និងតាមភោជនីយដ្ឋានភ្ញៀវទេសចរដែលនិយមបន្លែផ្លែឈើធម្មជាតិ។
ប្រធានផ្សារបន្លែធម្មជាតិ កញ្ញា សុខ ស្រីមុំ រៀបរាប់ថា គោលបំណងនៃការបង្កើតផ្សារបន្លែធម្មជាតិនេះ ដើម្បីលើកកម្ពស់បន្លែផ្លែឈើក្នុងស្រុកដែលធានាមិនមានសារជាតិគីមីធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ។ លើសពីនេះទៀត ទីផ្សារបន្លែធម្មជាតិនេះនឹងរួមចំណែកលើកកម្ពស់ការដាំដុះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងខិតខំដាំបន្លែផ្លែឈើលក់ចេញនៅទីផ្សារក្នុងស្រុក បង្កើនជីវភាពសហគមន៍បានកាន់តែប្រសើរ៖ «ពួកគាត់លក់នៅផ្សារបន្លែអ្វីគាត់លក់បានដែរ តែយើងយកមកយើងរើសដែរទាល់តែមានអង្គការគាំទ្របានយើងយកបន្លែគាត់។ ដូចមាន់អ៊ីចឹងយើងខ្លាចមាន់ដាក់ចំណីបើគាត់លក់នៅផ្សារមាន់ណាក៏គាត់យកចូលបានដែរ ហើយថោកជាងយើងទៀត។ យើងមានខាងអង្គការគេគាំទ្រ អ៊ីចឹងគេចុះមើលរាល់អាទិត្យ អ៊ីចឹងខាងអង្គការគេអត់ឲ្យមានប្រើជាតិគីមីទេ។ បើសិនមានប្រើជីកំប៉ុសទឹកជី ឬកុំប៉ុសគោក»។
ផ្សារបន្លែធម្មជាតិលើកដំបូងនៅខេត្តរតនគិរី នេះ បង្កើតឡើងដោយសមាជិកសហគមន៍ចំនួន ២៨នាក់ នៅភូមិអូរកានឃុំជ័យឧត្ដម ស្រុកលំផាត់ ក្រោមការឧបត្ថម្ភពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួនប្រាំផ្នែកបច្ចេកទេស និងការត្រួតពិនិត្យដែលធានាថា ផលិតផលដែលសហគមន៍ដាំដុះគឺមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពចំណីអាហារ។
ផ្សារលក់បន្លែ និងផ្លែឈើធម្មជាតិនៅក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី។ រូបថតថ្ងៃទី២ សីហា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Ratha Visal
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការអ៊ីទែរ (Etea) ខេត្តរតនគិរី លោក អៀ វុទ្ធី មានប្រសាសន៍ថា បន្លែផ្លែឈើដែលសហគមន៍ទាំង១០ ផលិតបាន ត្រូវបានបញ្ជូនមកលក់នៅផ្សារបន្លែធម្មជាតិនេះដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលបន្លែផ្លែឈើពីប្រទេសវៀតណាម ឬពីបន្លែពីប្រភពមិនច្បាស់លាស់ថា ជាបន្លែធម្មជាតិ ឬយ៉ាងណា។ លើសពីនោះទៀត បន្លែពីបរទេស និងពីប្រភពមិនច្បាស់លាស់ភាគច្រើនប្រើជី ឬថ្នាំគីមីដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋបរិភោគបន្លែ និងផ្លែឈើទាំងនោះ។
លោកបន្តថា អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលគាំទ្រសហគមន៍ទាំង១០ គឺជាអ្នកធានាថា បន្លែនិងផ្លែឈើដែលសហគមន៍បានដាំគឺជាបន្លែធម្មជាតិមុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យលក់ចូលទៅទីផ្សារបន្លែធម្មជាតិនេះ៖ «សំខាន់ប្រភេទបន្លែដែលពួកខ្ញុំគិតថា វាយផ្ដាច់នៅទីផ្សារកុំឲ្យនាំចូលពីក្រៅ។ ព្រោះយើងដឹងហើយថា រាល់ថ្ងៃនៅផ្សារបានលុង ពួកគាត់ប្រើប្រាស់បន្លែដែលអត់ដឹងប្រភពច្បាស់លាស់ អត់ដឹងអ្នកដាំៗ យ៉ាងម៉េចប្រើថ្នាំ ឬប្រើជីគីមីកម្រិតណាទេ យើងចេះតែទិញហូបគ្រប់ៗគ្នា»។
តួលេខស្រាវជ្រាវក្រៅផ្លូវការរបស់អង្គការអ៊ឺទែរ ក្នុងមួយថ្ងៃៗបន្លែ និងផ្លែឈើនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម មានចំនួនប្រមាណ៣ ទៅ ៥តោនមកផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី បន្ថែមលើបន្លែផ្លែឈើដែលផលិតបានក្នុងខេត្ត។ បន្លែផ្លែឈើដែលនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម រួមមាន៖ «ស្ពៃក្ដោប ខាត់ណា ស្ពៃស និងសាលាដត្រសក់ជាដើម។ រីឯផ្លែឈើរួមមានមង្ឃុត សាវម៉ាវ ធូរេន ក្រូច មៀន»។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិអូរកន្ទិល អ្នកស្រី ដា នី កត់សំគាល់ថា កន្លងទៅនេះបន្លែមានសារជាតិគីមីនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម មានតម្លៃថោកជាងបន្លែផ្លែឈើក្នុងស្រុក ហេតុនេះប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាពមិនធូរធារនិយមទិញបន្លែមានតម្លៃថោកដោយមិនបានចាប់អារម្មណ៍ពីផលប៉ះពាល់សុខភាព។
អ្នកស្រីបន្តថា បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចបានដាំដំណាំបែបធម្មជាតិយកមកលក់នៅទីផ្សារកាន់ទេច្រើន ហេតុនេះការបង្កើតផ្សារបន្លែធម្មជាតិគឺជាកត្តាសំខាន់ដើម្បីធានាថា បន្លែលក់ក្នុងផ្សារនេះមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពចំណីអាហាររបស់ពលរដ្ឋនោះទេ៖ «ចេះតែផ្សាយតៗគ្នា ទៅរបស់ធម្មជាតិពិតៗឲ្យគេចូលមកទិញដែរ។ របស់ធម្មជាតិពិតចង់និយាយថា បងប្អូនជនជាតិគាត់ដាំក្នុងខេត្ត។ បើបានរបស់ល្អនៅខេត្តយើងចេះតែផ្សាយតៗគ្នាហើយ»។
ផ្សារបានលុងខេត្តរតនគិរី មានកន្លែងលក់បន្លែផ្លែឈើសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចដាំបានជាលក្ខណៈគ្រួសារដូចជាចេក ល្ហុង ជីរ ស្លឹកគ្រៃ ដំឡូង ខ្ទឹមឃ្លោក ល្ពៅ ននោង ជាដើម។ ក្រៅពីផ្សារបានលុង ជនជាតិដើមភាគតិចបានដាក់លក់បន្លែផ្លែឈើធម្មជាតិរបស់ពួកគេនៅតាមដងផ្លូវសាធារណៈមួយចំនួនក្នុងទីរួមខេត្តនេះ។ បន្លែជនជាតិដើមទាំងនោះដាក់លក់កំពុងពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបារម្ភពីសុខភាពចំណីអាហារ។
ជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅភូមិកាជាន់ ឃុំឯកភាព ស្រុកអូរជុំ អ្នកស្រី រេន ពៀន បញ្ជាក់ថា ដំណាំដែលជនជាតិដើមដាំគឺជាបន្លែផ្លែឈើធម្មជាតិពិតៗ ប៉ុន្តែមានតម្លៃថ្លៃបន្តិចបន្តួចជាងបន្លែផ្លែឈើនាំចូលពីបរទេស។ អ្នកស្រីបន្តថា ជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវការទីផ្សារជាក់លាក់ដើម្បីលក់ផលិតផលកសិកម្មរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចមិនប្រើជី ឬថ្នាំគីមី៖ «អត់មានជាតិគីមី អត់មានជាតិពុល អត់មានជាតិឈឺទេ។ បើយើងហូបរបស់ផ្សារច្រើនឈឺមានរោគនេះរបស់ធម្មជាតិអត់សូវមានរោគទេ»។
ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិ៧មករា សង្កាត់ជ័យជំនះ អ្នកស្រី សុខ សុវណ្ណ បង្ហាញការបារម្ភ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋបរិភោគបន្លែនាំចូលពីបរទេសដែលប្រើថ្នាំគីមី។ យ៉ាងណាអ្នកស្រីជឿថា បន្លែដែលដាក់លក់ដោយជនជាតិដើមភាគតិចភាគច្រើនជាបន្លែធម្មជាតិមិនប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកបរិភោគនោះឡើយ៖ «មានជាតិថ្នាំខ្លាចហូបទៅខ្លាចខូចសុខភាព វាឈឺច្រើន។ បន្លែធម្មជាតិអត់មានជាតិគីមីទេ បានខ្ញុំមកទិញបន្លែធម្មជាតិ ថោកជាងទៀត»។
សហគមន៍ទាំង១០ ដែលផលិតបន្លែផ្លែឈើធម្មជាតិនៅខេត្តរតនគិរី គ្រោងនឹងពង្រីកបណ្ដាញសហគមន៍ដាំបន្លែធម្មជាតិនៅភូមិផ្សេងបន្ថែមទៀត ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់បន្លែផ្លែឈើធម្មជាតិគ្រប់តម្រូវការទីផ្សារក្នុងខេត្ត និងនាំចេញទៅបណ្ដាខេត្តផ្សេងដោយមិនចាំបាច់នាំចូលបន្លែពីបរទេស។ បន្លែ ១០ប្រភេទជាតម្រូវការចាំបាច់ដែលសហគមន៍គ្រោងផលិតនៅពេលខាងមុខ រួមមាន ននោង ឃ្លោក ត្រប់ ត្រសក់ ស្ពៅ ពោតបារាំង ប៉េងបោះ ពោត ត្រឡាច និងសណ្ដែកកួរ៕
No comments:
Post a Comment