2015-07-01 rfa
 |
| ផែនទីខេត្តមណ្ឌលគិរី
Photo: RFA
|
ក្រុមសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង មួយក្រុមអះអាងថា ការកើនឡើងនៃសមាជិកក្រុមគ្រួសារមានកូនចៅរបស់អ្នកភូមិជាដើម ធ្វើឲ្យមានតម្រូវការដីស្រែចម្ការកាន់តែច្រើនឡើង ដើម្បីធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត។ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាចោទ គឺអ្នកភូមិមិនអាចទៅកាប់ឆ្ការព្រៃ ឬរកដីចម្ការពនេចរធ្វើស្រែចម្ការជាលក្ខណៈប្រពៃណី បានដូចមុនឡើយ។
អ្នកភូមិប្រមាណ ១០០នាក់ ឋិតក្នុងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង ៦៤គ្រួសារ រស់នៅភូមិអូមអាម ឃុំស្រែខ្ទុំ ស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី បាននាំគ្នាមកការិយាល័យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) ខេត្តមណ្ឌលគិរី នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ក្នុងបំណងសុំឲ្យមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ជួយណែនាំបំពេញបែបបទស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចពីប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីធ្វើស្រែចម្ការតាមប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច។
ការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកភូមិបានប្រឈមទៅនឹងកង្វះដីធ្លីប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ចំណែកការកាប់រានដីបែបចម្ការវិលជុំ ត្រូវបានហាមឃាត់ និងរឹតបន្តឹងពីមន្ត្រីអភិរក្សព្រៃឈើ និងជាពិសេសការទន្ទ្រានចូលកាន់កាប់ដីសហគមន៍កាន់តែកើនច្រើនឡើងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុក។
ជាមេគ្រួសារ មានប្រពន្ធ និងកូន ៥នាក់ក្នុងបន្ទុក លោក លីម យង់ ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង អាយុ ៥៥ឆ្នាំ រៀបរាប់ថា កូនរបស់គាត់ ៤នាក់បានរៀបការប្ដីប្រពន្ធបំបែកជាគ្រួសារថ្មី ចំណែកដីស្រែគាត់មាន ២ហិកតារ ត្រូវបង្ខំចែកឲ្យកូនដើម្បីធ្វើស្រែចម្ការចិញ្ចឹមជីវិត ហេតុនេះសម្រាប់រូបលោកមិនមានសេសសល់ដីធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមកូនពៅ ឋិតក្នុងបន្ទុកនៅឡើយ។ លោកកត់សម្គាល់ថា អ្នកភូមិក្នុងសហគមន៍នេះមានស្ថានភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា គឺកំពុងប្រឈមទៅនឹងការកើនឡើងនៃសមាជិកគ្រួសារ ប៉ុន្តែដីដាំដុះមិនមានការកើនឡើងទេ៖ «ខ្ញុំសុំដែរគេថាចាំសុំទៅថ្នាក់លើ។ ខ្ញុំអត់ហ៊ានកាប់ដូចគេទេ គេអ្នកមានដីគេដាំ ខ្ញុំអត់មានដីដាំទេ។ ភូមិឃុំគេដឹងតើ បើចង់ស្រាវជ្រាវទៅសួរឃុំស្រុកគេដឹង»។
ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង ភូមិអូមអាម ច្រើនជំនាន់កន្លងទៅ មានប្រពៃណីធ្វើចម្ការដាំស្រូវបានពីដីកាប់រានព្រៃធ្វើចម្ការវិលជុំ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិមិនអាចកាប់រានព្រៃធ្វើចម្ការវិលជុំបានដូចមុនឡើយ ពីព្រោះដីព្រៃមួយចំណែកត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាល ផ្តល់ជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។ ដីព្រៃមួយចំណែកទៀតជាតំបន់ព្រៃអភិរក្សសម្រាប់បរិស្ថាន ឬជម្រកសត្វព្រៃ។ ដោយឡែកអតីតដីចម្ការវិលជុំរបស់សហគមន៍ ក៏ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកចូលមកកាន់កាប់យកជាសម្បត្តិឯកជនអស់ស្ទើរគ្មានសល់។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិជាង ១០០គ្រួសារក្នុងភូមិនេះ នៅសេសសល់ដី ១គ្រួសារប្រមាណ ១ ទៅ ២ហិកតារ តាមរយៈការចុះបញ្ជីដីកម្មសិទ្ធិតាមគោលនយោបាយដីធ្លីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល កាលពីឆ្នាំ២០១២។
អ្នកភូមិអូមអាម មួយរូបទៀត គឺលោក ក្លយ ច្រិ រៀបរាប់បន្ថែមថា ៣ឆ្នាំកន្លងទៅ អ្នកភូមិបានកាប់ឆ្ការព្រៃក្នុងតំបន់អភិរក្សដាំស្រូវតាមទម្លាប់ជនជាតិដើមភាគតិច ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ មន្ត្រីអភិរក្សព្រៃឈើបានដាក់បម្រាម មិនឲ្យអ្នកភូមិទៅធ្វើចម្ការនៅតំបន់នោះដូចមុនទេ។ បន្ថែមលើនេះទៀត មន្ត្រីអនុរក្សបានដកហូតពូជដំណាំ និងរារាំងមិនឲ្យអ្នកភូមិចូលទៅដាំដុះលើដីនោះបន្តទៀតឡើយ៖ «ពួកខ្ញុំអត់ដឹងស្អីទេ ល្ងង់មែនទែន ចឹងបានខ្វះខាត ដីចាស់មានដែរប្រាប់ត្រង់អ៊ីចឹង តែស្វាយដុះធំៗអស់ហើយចង់បានដីដាំដំឡូង»។
កាលពីខែឧសភា កន្លងទៅ អ្នកភូមិអូមអាម ព្យាយាមនាំគ្នាទៅជួបចរចាជាមួយមន្ត្រីអនុរក្ស ដើម្បីសុំដីដែលបានកាប់រានធ្វើស្រែចម្ការបន្ត ក្នុងនោះដែរអាជ្ញាធរឃុំក៏បានចូលរួមផ្តល់យោបល់ ជួយអន្តរាគមន៍ការស្នើសុំរបស់ពលរដ្ឋជាមួយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធ្វើរបាយការណ៍សុំការសម្រេចពីអាជ្ញាធរស្រុកខេត្ត ក៏ប៉ុន្តែរហូតបច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិមិនបានទទួលការឆ្លើយតបបែបណានៅឡើយ។
ទាក់ទិនករណីនេះ មេឃុំស្រែខ្ទុំ លោក ពុធ សំអែល ទទួលស្គាល់ថា អាជ្ញាធរឃុំធ្លាប់បានជួយស្វែងរកដំណោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈការស្នើសុំដីដែលអ្នកភូមិបានកាប់រានដើម្បីដាំដុះ ប៉ុន្តែការសម្រេចអាស្រ័យលើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធថ្នាក់លើតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកកត់សម្គាល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកបានចូលមករស់នៅតំបន់នោះកាន់តែច្រើន ហេតុនេះជម្លោះដីធ្លីកំពុងកើតមានកាន់តែច្រើន៖ «ឃុំមានមុខងារមួយចម្លងទៅស្រុកអ៊ីចឹងណា! រឿងគាត់រុករានដីខុសច្បាប់លើជំនាញថ្នាក់លើ អ្នកខ្លះមកពីក្រោមរុករានណា»។
របាយការណ៍អង្កេតរបស់មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ខេត្តមណ្ឌលគិរី មិនមានតួលេខជាក់លាក់ពីចំនួនពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិច ដែលខ្វះដីធ្វើស្រែចម្ការនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែសមាគមនេះកត់សម្គាល់ថា ជម្លោះដីធ្លីកើតមានស្ទើរគ្រប់សហគមន៍នៅក្នុងខេត្តនេះ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក សុក រដ្ឋា បញ្ជាក់ថា ទំនាស់ដីធ្លី គឺជាបញ្ហាសំខាន់ធ្វើឲ្យអ្នកភូមិជនជាតិដើមក្លាយជាជនរងគ្រោះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែអ្នកភូមិមានការយល់ដឹងមានកម្រិត ហេតុនេះអាជ្ញាធរយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិច ពីព្រោះសហគមន៍ជនជាតិសំខាន់រស់អាស្រ័យលើដីធ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកកត់សម្គាល់ថា កន្លងទៅ ព្រៃឈើ គឺជាកន្លែងអាស្រ័យផលរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើម។ បច្ចុប្បន្ន ព្រៃឈើទាំងនោះរងការកាប់រានជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬកាន់កាប់ដោយឈ្មួញមានប្រាក់មានអំណាច ហើយរារាំងមិនឲ្យអ្នកភូមិចូលព្រៃដូចមុនបានឡើយ៖ «គាត់បានដាក់ចិត្តដាក់កាយគោរពច្បាប់ហើយ គាត់បានដាក់ពាក្យសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ច ហើយអាជ្ញាធរគួរផ្តល់មធ្យោបាយងាយស្រួលដល់ប្រជាជន ជាពិសេសត្រូវឆ្លើយតបជាមួយគាត់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ ចៀសវាងប្រើអំពើហិង្សាបណ្ដេញពួកគាត់ចេញពីដីដោយបង្ខំ ហើយនិងការបង្ខាំងសេរីភាពការទាមទារណាមួយរបស់គាត់»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អភិបាលស្រុកកែវសីមា លោក ស៊ិន វណ្ណវុឌ្ឍ ស្វាគមន៍ចំពោះបំណងប្រាថ្នាស្វែងរកដីរបស់សហគមន៍ភូមិអូមអាម តាមរយៈការស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ច។ លោកថា ការកាប់រានព្រៃឈើយកដីជាអំពើខុសច្បាប់ ហេតុនេះប្រសិនអ្នកភូមិជនជាតិដើមក្តី ប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកក្តី គ្មានដីពិតប្រាកដ អាចបំពេញបែបបទស្នើសុំតាមរយៈអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមកថ្នាក់ស្រុកខេត្ត ដើម្បីពិនិត្យ និងសម្រេចផ្តល់ដីជូនប្រជាពលរដ្ឋ៖ «ដីសម្បទានសង្គមកិច្ច បើយើងនិយាយតាមច្បាប់ភូមិបាល មិនឲ្យលើសពី ៥ហិកតារទេ ក៏ប៉ុន្តែគេមើលទៅតាមចំនួនគ្រួសារដែរ ជាក់ស្តែង គេមើលទៅលើសមាជិកគ្រួសារ មើលទៅលើផ្ទៃដីដែរ បើផ្ទៃដីមានតិចតួចបែងចែកទៅតាមហ្នឹងដែរ»។
គោលការណ៍ផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច រាជរដ្ឋាភិបាលកំណត់ផ្តល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋច្រើនបំផុត ៥ហិកតារ ក៏ប៉ុន្តែចំនួននេះប្រែប្រួលទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែង ទៅតាមតំបន់មានដីផ្តល់សម្រាប់ការស្នើសុំរបស់ពលរដ្ឋ។ ការស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនេះ អ្នកភូមិត្រូវបំពេញបែបបទស្នើសុំ និងមានការបញ្ជាក់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលខ្លួនរស់នៅ ទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋនោះពិតជាគ្មានដីពិតប្រាកដមែន៕
1 comment:
To all Khmer and foreign readers:
Drgunzet (Yuon/Vietnamese poster) is located in Boise, Idaho.
Khmer Yeourng
Post a Comment