តើបក្សប្រឆាំងមានសមត្ថភាពផ្លាស់ប្ដូររបៀបដឹកនាំបច្ចុប្បន្នដែរឬទេ?
ដោយ យាង សុជាមេត្តា
rfa 2016-01-30
ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ បាននិយាយជាញឹកញាប់ពីការផ្លាស់ប្ដូរការដឹកនាំនៅកម្ពុជា នោះគឺការផ្លាស់ប្ដូរពីការដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទៅជាការដឹកនាំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិញម្ដង។
ការថ្លែងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំង គឺស្របពេលដែលបក្សនេះអះអាងថា កំពុងត្រៀមលក្ខណៈឆ្ពោះទៅរកការទទួលជ័យជំនះក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រក្នុងពេលខាងមុខ។
តើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានសមត្ថភាពធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរការដឹកនាំនៅកម្ពុជាដែរ ឬទេ?
សន្ទុះនៃការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំដោយការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួននៅពេលថ្មីៗនេះ ជាពិសេសការផ្លាស់ប្ដូរនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬ ភូមា ហាក់កំពុងធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេនៅកម្ពុជា មានសង្ឃឹមថា អាចមានឱកាសឡើងកាន់អំណាចធ្វើឲ្យកម្ពុជា រួចចាកផុតពីក្រញាំដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ជិត ៤០ឆ្នាំមកហើយនោះ។
ទាំងប្រធាន និងអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សុទ្ធតែជឿជាក់ថា មានតែការបោះឆ្នោតប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ទើបអាចធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះឈ្នះឆ្នោត។ ជំហររបស់លោក កឹម សុខា នេះ ត្រូវលោកបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកគាំទ្ររបស់លោកជាថ្មីម្ដងទៀតក្នុងវេទិកាសកម្មជនមូលដ្ឋានបក្សនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា នេះ។
លោក កឹម សុខា៖ «ការដែលរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ គឺជាកត្តាចាំបាច់ដែលធ្វើឲ្យមានស្ថិរភាពនយោបាយ ដែលធ្វើឲ្យមានសន្តិភាព ដែលធ្វើឲ្យមានការអភិវឌ្ឍពិតប្រាកដ។ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យគ្រប់ភាគីនយោបាយទាំងអស់ ក៏ដូចជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ ក៏ដូចជាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត សូមធ្វើយ៉ាងណាឲ្យការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ រៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ពេលនោះអ្នកចាញ់ដឹងចាញ់ អ្នកឈ្នះដឹងឈ្នះ»។
មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្លាប់ហៅគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតថា ជាស្ថាប័នចោរ ដែលជាឧបករណ៍ ចាំលួចសន្លឹកឆ្នោតអោយគណបក្សកាន់អំណាច គឺដោយមានការចោទប្រកាន់ថា គ.ជ.ប លំអៀងនេះហើយ ដែលគណបក្សទាំងពីរព្រមព្រៀងគ្នារុះរើរៀបចំស្ថាប័ននេះឡើងវិញ ទាំងរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំ និងទាំងផ្នែកគោលការណ៍ច្បាប់។ មកទល់ពេលនេះ គ.ជ.ប ថ្មីមួយបានត្រូវប្រសូតចេញជារូបរាងឡើង ក្រោមការបង្កាត់ពូជរវាងឪពុកម្ដាយដែលមិនសូវចុះសម្រុងគ្នាមួយគូ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ការអំពាវនាវរបស់លោក កឹម សុខា ថា សុំអោយ គ.ជ.ប ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យការបោះ ឆ្នោតខាងមុខនេះ រៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ នេះ ហាក់ដូចជាបង្ហាញការមន្ទិលសង្ស័យដដែលទៅលើកូនដែលខ្លួនជាអ្នកចូលរួមបង្កើតចេញមកនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំណុចសំខាន់នៅត្រង់ថា តើការឈ្នះឆ្នោត ឬចាញ់ឆ្នោត វាអាស្រ័យតែទៅលើស្ថាប័ន គ.ជ.ប នេះ តែឯង ឬយ៉ាងណា?
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា អះអាងថា ការគាំទ្ររបស់ពលរដ្ឋ និងការរៀបចំការបោះឆ្នោត មានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ជាកត្តាចម្បងសំខាន់ពីរដែលអាចធ្វើឲ្យបក្សប្រឆាំងមានលទ្ធភាពឈ្នះឆ្នោត។ ក្រៅពីនេះ ឆន្ទៈរបស់បក្សកាន់អំណាចក្នុងការផ្ទេរអំណាចទៅឲ្យបក្សប្រឆាំងដោយសន្តិវិធី ក៏ជាកត្តាសំខាន់មួយដែរ ដែលបើកផ្លូវឲ្យបក្សប្រឆាំងឡើងកាន់អំណាចបាន។
ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រកាលពីឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សប្រឆាំងបានស្រូបយកសំឡេងគាំទ្រជាច្រើនពីពលរដ្ឋ ដែលធ្វើឲ្យបក្សសង្គ្រោះជាតិកើនអាសនៈសភារហូតដល់ ៥៥អាសនៈ ក្នុងចំណោម ១២៣អាសនៈ។ នេះជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់បក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើនលើសលប់នៅក្នុងសភាដូចនេះ។
ទោះជាបែបនេះក្ដី មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងមិនទាន់សប្បាយចិត្តនៅឡើយទេចំពោះលទ្ធផលនេះ ព្រោះពួកគេយល់ថា បើការបោះឆ្នោតមានភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ នោះបក្សប្រឆាំងប្រាកដជាក្លាយជាអ្នកឈ្នះក្នុងការបោះឆ្នោតមិនខាន។
ជាការពិតណាស់ បក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោត បានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើននៅមុន និងក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត។ ការបង្កភាពលំបាកដល់អ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ការបាត់ឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ការមានអ្នកបោះឆ្នោតជំនួស ការអាចចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបានលើសពីមួយកន្លែង ការគំរាមកំហែងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងមុនពេលបោះឆ្នោត និងការអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេសបោះឆ្នោតជាដើម ទាំងអស់នេះសុទ្ធតែជាកត្តានាំឲ្យបក្សប្រឆាំងយល់ថា ធ្វើឲ្យពួកគេចាញ់ឆ្នោតក្នុងពេលកន្លងមក។
បន្ថែមពីលើភាពមិនប្រក្រតីនានា ចំពោះការរៀបចំបោះឆ្នោត ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលអាចនៅមិនទាន់មានចិត្តសឿងនៅឡើយក្នុងការដើរចេញពីកៅអី ដើម្បីបើកឱកាសអោយអ្នកឈ្នះឆ្នោតឡើងកាន់អំណាចនៅឡើយ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងប្រកាសប្រាប់ពលរដ្ឋថា បើបក្សប្រឆាំងឈ្នះឆ្នោត ភាពវឹកវរនឹងកើតមាននៅក្នុងប្រទេស ឬសង្គ្រាមអាចកើតមានជាមួយប្រទេសជិតខាងជាដើម។ ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូចនេះ ប្រាកដណាស់នឹងជះឥទ្ធិពលទៅលើសតិអារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋមួយចំនួន ដែលកន្លងមកធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃនៅកម្ពុជា ហើយអាចឲ្យពួកគាត់រារែកក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំ។
បន្ថែមពីលើនេះ លោក ហ៊ុន សែន ដែលក្ដាប់កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចយ៉ាងណែនពីលើដល់ក្រោម មិនត្រឹមតែណែនាំឲ្យមេទាហាន ឬមេនគរបាលឲ្យបំពេញការងារដោយអព្យាក្រឹតនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបញ្ឆេះឲ្យមេទាហាន ឬមេនគរបាលត្រៀមតវ៉ាជាមួយបក្សប្រឆាំង ប្រសិនបើបក្សប្រឆាំងរុះរើតំណែងពួកគេនៅពេលជាប់ឆ្នោត។ ចំណែកក្រុមមេយោធាវិញ ក៏បានប្រកាសស្មោះស្ម័គ្រការពាររបបដឹកនាំលោក ហ៊ុន សែន ទោះជាក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ។ នេះជាកត្តាសំខាន់មួយដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមិនមានសង្ឃឹមថា បក្សប្រឆាំងអាចទទួលបានអំណាចដោយស្រួលនោះទេ បើទោះជាពួកគេឈ្នះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខក្តី។
ជាងនេះទៀត ការប្រើប្រាស់រដ្ឋសភា ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់ទៅលើមេបក្សប្រឆាំង ការចាប់មន្ត្រី និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដាក់គុក ក៏ជាឧបសគ្គធ្វើឲ្យបក្សប្រឆាំងថមថយកម្លាំងប្រមូលផ្ដុំមិនមានឱកាសប្រកួតប្រជែងស្មើភាពគ្នាជាមួយបក្សកាន់អំណាច។
សរុបសេចក្ដីមកបក្សប្រឆាំងអាចនឹងនាំមកនូវការផ្លាស់ប្ដូរនៅកម្ពុជា ប្រសិនបើគណបក្សនេះមានសាមគ្គីភាពផ្ទៃក្នុងរឹងមាំ ដែលអាចនៅតែទាក់ទាញឲ្យពលរដ្ឋនៅបន្តមានជំនឿលើខ្លួន និងបើការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ វាអាស្រ័យលើមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ថាតើលោកមានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធីដែរ ឬយ៉ាងណា?
3 comments:
Does cnrp be able to replace the government. ..?.
Very absolutely clear answer is no. .nooooooo....noooo.no.
. cnrp human resources are too naive and aggressive stubborn extremists. ..the basic of cnrp is cheap savages peoples . Aren't they... how do you expect any things from them .? You expect a messy like Pol pot does. ? .Mike
Mike, we know what your facebook's name on Mr. Hun Manet's facebook page!
We knew this Mike is Ah Kantorb who has always wanted to destroy Cambodia.
That's why no party can replace his yuon CPP party.
Post a Comment