បទវិភាគ៖ ការប្រៀបធៀបរបបបច្ចុប្បន្នទៅនឹងរបបខ្មែរក្រហម (ភាគ២)
ដោយ ជុន ច័ន្ទបុត្រ
2016-06-16
សមត្ថកិច្ចចាប់អ្នកបុរីកីឡា លោកស្រី ស ស៊ន ដាក់ឡាន ខណៈស្លៀកពាក់ខោអាវខ្មៅតវ៉ាឲ្យដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងមន្ត្រី គ.ជ.ប នៅមុខសាលាឧទ្ធរណ៍ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Rann Samnang
RFA/Rann Samnang
នរណាទៅនឹកស្មានដល់ថា នៅសតវត្សទី២១ នេះទៅហើយ ពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែមានការភ័យខ្លាចក្រែងគេលួចតាមដានស្ដាប់ការនិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នាប្រចាំថ្ងៃទៀតនោះ? ការលួចថតកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទ និងសកម្មភាពមួយចំនួនដែលអាជ្ញាធរកំពុងអនុវត្តន៍ពេលនេះ ធ្វើអោយស្រមោលអតីតកាលនៃរបបខ្មែរក្រហមដែលកន្លងផុតទៅជិត ៤០ឆ្នាំទៅហើយនោះ ងើបមកលងបន្លាចប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ជាថ្មីម្ដងទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហម ក៏ចាប់ផ្ដើមប្រៀបធៀបរបបបច្ចុប្បន្ននេះទៅនឹងរបបខ្មែរក្រហមឡើងវិញដែរ។
បើនិយាយពីប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ការកាត់ក្តីគ្រប់ប្រភេទមិនបាច់ឆ្លងការជំនុំជម្រះតាមច្បាប់អ្វីទេ។ មិនថាអង្គការលើ គឺកម្រិតមេដឹកនាំធំៗ ឬអង្គការថ្នាក់ក្រោមដែលបានដល់ពួកមេកង មេក្រុម មេភូមិជាដើមទេ ពួកគេសុទ្ធតែមានអំណាចសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មប្រជាជនកម្រិតណាក៏បាន។ ជនដែលគេកាត់ទោសថា ត្រូវកម្ទេចចោលក្នុងរបបនោះ ភាគច្រើនសុទ្ធតែត្រូវបានគេចោទថាជាពួកក្បត់អង្គការ ជាគិញសម្ងាត់ ឬជាភ្នាក់ងាររបស់បរទេសជាដើម។ វិធីសាស្ត្រនៃការសម្លាប់វិញ ក៏មានច្រើនបែប ច្រើនសណ្ឋានណាស់។ គេអាចបញ្ជាអោយក្រុមឈ្លបសម្លាប់កូនក្មេងដោយចាប់បោកក្បាលនឹងគល់ត្នោត ឬក៏គេវាយនឹងត្បូងចបជាដើម។ ជួនកាល គេខ្ជិលសម្លាប់ខ្លួនឯង គេប្រើអ្នកដែលគេចាត់ទុកថា មានទោសអោយជីករណ្ដៅកប់ខ្លួនឯងតែម្ដង។
បច្ចុប្បន្ននេះ គេមិនកាត់ទោសមនុស្សដោយប្រើត្បូងចបទៀតទេ។ សម័យនេះ ប្រព័ន្ធតុលាការមានគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ រាប់តាំងពីសាលាដំបូង សាលាឧទ្ធរណ៍ និងតុលាការកំពូលផង សម្រាប់កាត់ទោសជនជាប់ចោទ។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រព័ន្ធតុលាការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់នាសម័យនេះ មិនសូវមានការខ្វែងគំនិតគ្នាទេក្នុងការជំនុំជម្រះក្ដី។ ពួកគាត់ហាក់ដូចជាបានទទួលបញ្ជាពីថ្នាក់លើមកដូចៗគ្នា។ ភាគច្រើនតែសាលាដំបូងសម្រេចយ៉ាងណាហើយ ពេលទៅប្ដឹងបន្តនៅសាលាឧទ្ធរណ៍ ឬតុលាការកំពូលនោះ លទ្ធផលអាចនៅដដែល ឬជួនកាលអាចធ្វើអោយផុងខ្លួនជាងមុនទៀតផង។
ជនដែលមានមតិផ្ទុយនៅក្នុងសម័យនេះ មានជាអាទិ៍ ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក្រុមសហជីព ក្រុមអ្នកតវ៉ាពីការរំលោភជិះជាន់ផ្សេងៗ ដូចជាអ្នកតវ៉ាពីសិទ្ធិលំនៅឋាន សកម្មជនការពារបរិស្ថានជាដើម និងក្រុមអ្នកនយោបាយផ្ទុយពីក្រុមអ្នកកាន់អំណាច រួមទាំងអ្នកកាសែតមិនចំណុះរដ្ឋាភិបាលផង ក៏នៅតែត្រូវគេចោទថា ក្រុមជនដែលបម្រើផលប្រយោជន៍បរទេស ឬក៏ភ្នាក់ងារបរទេស មិនសូវជាខុសគ្នាពីរបបខ្មែរក្រហមប៉ុន្មានឡើយ។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី នៅពេលដែលអាជ្ញាធរចាប់ក្រុមនេះដាក់គុក ពួកគាត់តែងជាប់ទោសពីបទចោទប្រកាន់ផ្សេងទៅវិញ ដូចជាបទញុះញង់ ឬបទផ្សាយដំណឹងមិនពិតជាដើមទៅវិញ។
ខុសពីប្រទេសដទៃដែលខំប្រឹងធ្វើអោយស្ថាប័នតុលាការឯករាជ្យ ដោយបែងចែកស្ថាប័ននេះអោយដាច់ចេញពីការទទួលឥទ្ធិពលរដ្ឋាភិបាល នៅកម្ពុជា វិញ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ផ្សារខ្លួនភ្ជាប់ទៅនឹងស្ថាប័នដ៏សំខាន់មួយនេះ។ លោកតែងជួយជ្រោមជ្រែងក្នុងរឿងក្ដីរបស់តុលាការជានិច្ច។ មានពេលខ្លះ បើលោកមិនលូកដៃខ្លួនឯងទេ លោកបញ្ជូនបុត្រាផ្ទាល់របស់លោកទៅជួយអន្តរាគមន៍ ទោះយប់អធ្រាត្រយ៉ាងណាក៏លោកមិនរាថយឡើយ។
ទាក់ទងនឹងការដាក់ផែនការវិញ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម អង្គការលើដែលជាក្បាលម៉ាស៊ីនរដ្ឋ មានទម្លាប់ដាក់ផែនការចុះមកថ្នាក់ក្រោមអោយអនុវត្ត ដូចជាផែនការជីកព្រែក លើកទំនប់ ធ្វើស្រែអោយបានក្នុងមួយហិកតារបី ឬបួនតោនជាដើម។ អ្នកដែលប្រកែកមិនធ្វើតាម ឬក៏ធ្វើមិនបានសម្រេចតាមផែនការរបស់អង្គការ ត្រូវគេចោទថា ប្រឆាំងនឹងទិសដៅរបស់អង្គការដែលត្រូវបានគេយកទៅកសាង ឬកម្ទេចចោល។
ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ន មានពេលខ្លះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគឺជាអ្នកដាក់ផែនការសម្រាប់ខ្លួនឯង រួចសច្ចាថា បើធ្វើមិនកើតដូចការសន្យាទេនឹងកាត់ក ឬកាត់ដៃខ្លួនឯងចោលជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែការដាក់ផែនការ និងការសន្យាទាំងនោះ ភាគច្រើនគឺគ្រាន់តែជាការសន្យាចោលប៉ុណ្ណោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺសកម្មជនការពារបរិស្ថានមែនទែនឯណោះទៅវិញទេ ដែលត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ចោល ឬក៏ចាប់ដាក់គុក។
នៅសម័យខ្មែរក្រហម ក្រោមហេតុផលថា ប្រែក្លាយសង្គមមួយអោយស្មើភាពគ្នា មិនមានការបែងចែកស្រទាប់វណ្ណៈមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមខំប្រឹងធ្វើយ៉ាងណាអោយមើលទៅឃើញថា ពួកអង្គការលើមិនមានអ្វីខុសប្លែកពីប្រជាជនសាមញ្ញប៉ុន្មានទេ។ ថ្វីត្បិតតែមេដឹកនាំរបបខ្មែរក្រហម រស់នៅក្នុងជីវភាពមួយខ្ពស់ឆ្ងាយជាងប្រជាជនធម្មតាក៏ដោយ ក៏ពួកគេខំប្រឹងបង្ហាញពីភាពស្មើភាពនេះ តាមរយៈការស្លៀកពាក់ ឬក៏តាមការហៅប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាជាដើម។
ពួកមេខ្មែរក្រហមខំស្លៀកពាក់ខោអាវខ្មៅអោយដូចប្រជាជនទូទៅដែរ។ ចំពោះការហៅវិញ ទោះជាមេដឹកនាំថ្នាក់ខ្ពស់ផុតលេខក៏ដោយ ក៏គេនៅតែតម្រូវអោយហៅថា សមមិត្ត ឬក៏មិត្ត ដូចគេដូចឯងដែរ។ ពួកខ្មែរក្រហមអះអាងថា ពួកគេខំប្រឹងលុបបំបាត់វប្បធម៌បញ្ជោរ បញ្ចើចបញ្ចើ ដែលធ្វើអោយមានការបែងចែកស្រទាប់វណ្ណៈក្នុងសង្គម។
ផ្ទុយទៅវិញ នៅសម័យនេះ គេហាក់ខំធ្វើអ្វីគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ដើម្បីបង្ហាញនូវការបែងចែកមួយអោយដាច់ស្រលះរវាងវណ្ណៈអ្នកដឹកនាំ និងក្រុមអ្នកគាំទ្រអ្នកដឹកនាំពីប្រជាជនសាមញ្ញធម្មតា និងពីក្រុមអ្នកដែលមានមតិផ្ទុយពីអ្នកដឹកនាំ។
ក្រុមអ្នកដឹកនាំសម័យនេះ ត្រូវបានគេលើកតម្កើងថា ជាអ្នកដែលមានគតិបណ្ឌិតដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ផុតកំពូល ហើយត្រូវទទួលបានគោរមងារជា "សម្ដេចនេះ" ឬ "សម្ដេចនោះ" ជាដើម។ រីឯអ្នកដែលដង្ហែតាមក្រុមអ្នកដឹកនាំនេះ ក៏បានទទួលលាភសក្ការៈ យសស័ក្ដិសម្រាប់ខ្លួនឯង និងគ្រួសារ ទៅតាមនោះដែរ។ វណ្ណៈអ្នកដឹកនាំមួយចំនួននៅក្នុងសម័យនេះ មិនត្រឹមតែមិនខំបន្ទាបខ្លួនអោយស្មើនឹងពលរដ្ឋសាមញ្ញធម្មតាទេ គេខំបង្អួតរំលេចថា ខ្លួនមានអំណាច និងមានលទ្ធភាពធ្វើអ្វីៗបានស្រេចចិត្តលើសអ្នកផងទាំងពួង។
ឧទាហរណ៍ គេយករថយន្តរដ្ឋដែលមានស្លាកលេខរដ្ឋយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតទៅជិះបង្អួតគេឯង ទោះជាក្រៅម៉ោងធ្វើការក៏ដោយ។ មិនត្រឹមតែជិះខ្លួនឯងទេ លោកជំទាវនៅផ្ទះក៏អាចប្រើអ្នកបើកបរដែលស៊ីប្រាក់ខែរដ្ឋ បើកឡានរដ្ឋ ចាក់សាំងរដ្ឋនោះ ជូនទៅផ្សារ ទៅបុណ្យ ឬទៅដើរលេង ធ្វើវាហី ហើយហាក់ដូចជាពោរពេញទៅដោយមោទនភាពទៀតផង។
មិនបាច់តែមន្ត្រីធំៗ និងសាច់ញាតិខ្លួនឯងទេដែលវាយឫកអោយលើសគេលើសឯង សូម្បីតែសម្ភារៈប្រើប្រាស់របស់អ្នកធំសម័យនេះវិញ ក៏ចេះវាយឫកអោយលើសគេមិនចាញ់ម្ចាស់ប៉ុន្មានឡើយ។ និយាយតែពីរឿងរថយន្តនេះដដែលទៅចុះ រថយន្តណាដែលមានស្លាកលេខ "រដ្ឋ" "ខម" "នប" ឬ "រដ្ឋសភា" ជាដើម រថយន្តនោះច្រើនតែច្រងេងច្រងាង ខ្លះងងឹតភ្នែកលែងមើលឃើញភ្លើងសញ្ញាចរាចរណ៍ ឬអ្នកបើកបរសង្ខាងខ្លួនតែម្ដង។ រីឯប៉ូលិសចរាចរណ៍តូចតាចនៅតាមផ្លូវវិញ ក៏ពួកគាត់ស៊ាំទៅនឹងភាពបំពានច្បាប់របស់រថយន្តអ្នកធំទាំងនោះទៅហើយ។ មែនទែនទៅ តើអ្នកណាទៅហ៊ានចាប់បង្ខំគាត់អោយគោរពច្បាប់ បើលេងសុទ្ធដកកាំភ្លើងចង្អុលមុខដូច្នេះនោះ?
ចំពោះការហៅវិញ ខុសពីរបបខ្មែរក្រហមដែលខំលុបបំបាត់ចោលពាក្យបញ្ជោរ បញ្ចើចបញ្ចើ។ ពួកអ្នកធំសម័យបច្ចុប្បន្ន ភាគច្រើនស្រេកឃ្លានណាស់ការគោរពបែបនេះ។ ម្នាក់ៗហាក់ដូចជាមានគំនិតស្រដៀងគ្នាថា តម្លៃរបស់ពួកគាត់គឺឋិតនៅលើការហៅពីក្រៅនោះឯង។ ដើម្បីធានាអោយបានថា មនុស្សម្នាហៅគោរមងារនៃមន្ត្រីធំៗនោះអោយបានត្រឹមត្រូវ មិនអាចខកខានបាននោះ គេបានដាក់ចេញនូវសេចក្ដីណែនាំ ការដាក់កំហិត និងដាក់អវសានវាទចំពោះការហៅគោរមងារនោះទៀតផង។
ចំពោះសីលធម៌រស់នៅរបស់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមវិញ ថ្វីត្បិតតែពួកគេបានធ្វើទារុណកម្ម និងកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់អស់ចង់កន្លះនគរក្តី ក៏សំបកក្រៅ ពួកគេខំប្រកាន់ឫកធ្វើជាស្អាតស្អំ ហើយហាក់ដូចជាយកចិត្តទុកដាក់ណាស់នឹងប្រជាជន។ ខ្មែរក្រហមណែនាំកម្មាភិបាលរបស់គេកុំអោយបៀតបៀនទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាជនអោយបានជាដាច់ខាត “សូម្បីតែម្ទេសមួយផ្លែ មិនត្រូវបេះទេ មិត្តអើយត្រូវចាំអោយជាក់” ជាដើម។
សម័យនេះគេមិនបេះទេម្ទេសមួយផ្លែ គេយកដីទាំងស្រែ ឬក៏ព័ទ្ធយកចម្ការទាំងមូលតែម្ដង។
នៅមានរឿងមួយទៀតដែលអាចលើកមកប្រៀបធៀបរវាងរបបខ្មែរក្រហមនឹងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះដែរ គឺរឿងរ៉ាវលើគ្រែ។ ពួកខ្មែរក្រហមមធ្យ័តណាស់ចំពោះរឿងនេះ។ ដើម្បីតាមដានអោយដឹងថា តើគូស្វាមីភរិយាថ្មីដែលអង្គការទើបនឹងរៀបចំទុកដាក់អោយរួមដំណេកជាមួយគ្នា ឬក៏មិនចុះសម្រុងនឹងគ្នា ឬក៏ដើម្បីតាមដានអោយដឹងថា តើអ្នកណាទៅលួចរួមស្នេហាជាមួយអ្នកណានោះ គេប្រើកូនឈ្លបអោយដើរលួចស្ដាប់តាមខ្ទម តាមរោងរបស់ប្រជាជន ដើម្បីកត់ត្រាទុកនូវសំឡេងជជែកគ្នា ឬសំឡេងរង្គើគ្រែ ឬមិនរង្គើជាដើម ដើម្បីយកធ្វើជាភស្តុតាងដាក់បន្ទុក។
បើគេចាប់បានភស្តុតាងពីការមិនចុះសម្រុងរួមដំណេកពីសំណាក់គូណាដែលអង្គការផ្សំផ្គុំអោយ គេនឹងយកទៅកសាង ឬវាយចោលតែម្ដង។ ចំពោះស្នេហាលួចលាក់វិញ បើអង្គការដឹង អង្គការមិនលើកលែងទោសអោយជាដាច់ខាត។ គេចាត់ទុកថា នេះជាអំពើខុសសីលធម៌ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយទាំងពីរនាក់ត្រូវអង្គការយកទៅវាយចោលទាំងស្រីទាំងប្រុសតែម្ដង។
នៅក្នុងសម័យនេះវិញ រឿងលើគ្រែរបស់បុគ្គលឯកជនក៏ត្រូវបានបក្ស និងរដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ណាស់ដែរចំពោះអ្នកដែលត្រូវគេយកចិត្តទុកដាក់។ ទោះបីជាប្រទេសជាតិកំពុងជួបគ្រោះរាំងស្ងួត បញ្ហាព្រំដែនមិនទាន់រៀបចំបានដោយរលូន ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅមិនទាន់ទប់ស្កាត់បាននៅឡើយ ។ល។ ក៏រដ្ឋាភិបាលមិនព្រងើយកន្តើយអូសក្រឡាយូរទេក្នុងរឿងលើគ្រែនេះ។ រដ្ឋាភិបាលបានខិតខំខ្នះខ្នែងចំណាយធនធាន និងពេលវេលា ព្រមទាំងប្រមែប្រមូលកម្លាំងស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួនដើម្បីដោះស្រាយរឿងលើគ្រែរបស់ជាតិដ៏សំខាន់ចាំបាច់ចំពោះមុខនេះ។
ដោយសម័យនេះ បច្ចេកវិទ្យារីកចម្រើនជាងសម័យខ្មែរក្រហម គេមិនចាំបាច់ប្រើកូនឈ្លបអោយទៅដើរលួចស្ដាប់តាមខ្ទម តាមរោងពេលយប់ទេ គេអាចប្រើឧបករណ៍លួចស្ដាប់ និងថតកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរបស់បុគ្គលឯកជនពីចម្ងាយពេលណាក៏បាន។
នៅពេលដែលរឿងរ៉ាវស្នេហាលួចលាក់នេះ ត្រូវគេតាមដានដឹងច្បាស់ ភាគីខាងស្រីភាគច្រើនត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ បាញ់អោយរបួស ឬក៏គេចាក់ទឹកអាស៊ីដបំផ្លាញមុខមាត់រាងកាយនាងចោលតែម្ដង ពុំសូវមានសមត្ថកិច្ចណាយកចិត្តទុកដាក់ខ្នះខ្នែងរកយុត្តិធម៌អោយឡើយ។ រីឯខាងប្រុសវិញ ភាគច្រើនគេទុកអោយរស់នៅធ្វើការងារមានមុខមានមាត់ដដែល អ្នកខ្លះថែមទាំងបានឡើងតំណែងទៀតផង លើកលែងតែភាគីខាងប្រុសនោះជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំងទើបគេចាប់ផ្ដើមចាត់ការខាងប្រុសម្ដង។ ឯខាងស្រីវិញ បើទោះបីជានាងហាក់ចូលរួមក្នុងល្បែងស្នេហាលួចលាក់នោះដោយខ្លួនឯងក៏ដោយចុះ ក៏នាងត្រូវបានគេលើកស្ទួយ ហើយចាត់ទុកជាជនរងគ្រោះ និងទទួលបាននូវការយកចិត្តទុកដាក់ជួយការពាររកយុត្តិធម៌ពីអង្គភាពរដ្ឋយ៉ាងពេញទំហឹង។
No comments:
Post a Comment