ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
2016-07-07
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោកបណ្ឌិត ចាន់ វិបុល ក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅយប់ថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។
Photo: RFA
អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយ យល់ឃើញថា ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា នឹងមិនអាចរីកចម្រើនបានទេ បើសិនជាសហគមន៍អន្តរជាតិសម្រេចកាត់ផ្ដាច់ ឬកាត់បន្ថយជំនួយមែននោះ។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា ជំនួយបរទេស ពិសេសជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺជាដើមទុនក្នុងការកសាងប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋដ៏រឹងមាំនៅកម្ពុជា។ មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចទទួលស្គាល់បញ្ហានេះ ប៉ុន្តែថា កម្ពុជាមិនអាចរងសម្ពាធពីខាងក្រៅជុំវិញការអនុវត្តច្បាប់របស់ខ្លួនបានឡើយ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកវិភាគនយោបាយយល់ឃើញដូចគ្នាថា បើសិនជារដ្ឋាភិបាលនៅព្រងើយកន្តើយចំពោះការគំរាមកាត់ផ្ដាច់ជំនួយពីប្រទេសលោកខាងលិចទៀតនោះ វានឹងរុញច្រានកម្ពុជា ឱ្យក្លាយជាប្រទេសកុម្មុយនិស្តសាជាថ្មី និងបង្កផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ពួកគេថ្លែងបែបនេះ បន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការថវិកានៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានអនុម័តសេចក្ដីព្រាងថវិកាមួយកាលពីចុងខែមិថុនា ដែលមានចែងអំពីលក្ខខណ្ឌរឹតបន្តឹងជំនួយ ៧៧,៨លានដុល្លារមកកម្ពុជា សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ ដរាបណារដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តអំពើហិង្សា និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សប្រឆាំងទៀតនោះ។
គណៈកម្មាធិការថវិកានៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានបង្ហាញក្ដីបារម្ភរបស់ខ្លួនជុំវិញចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៅលើមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំង ហើយថា វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ។
លោក សុខ ឥសាន មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ប្រតិកម្មថា អាមេរិកមានសិទ្ធិក្នុងការផ្ដល់ ឬមិនផ្ដល់ជំនួយមកឱ្យកម្ពុជា ពីព្រោះខ្លួនជាម្ចាស់ជំនួយ។ លោកឆ្លើយតបទៅនឹងក្ដីបារម្ភរបស់គណៈកម្មាធិការថវិកានៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកថា កម្ពុជាមិនមានការយាយីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សប្រឆាំងនោះទេ ហើយចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកន្លងមក គឺធ្វើឡើងទៅតាមច្បាប់។
អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ ទទួលស្គាល់ថា បើមានការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយមែន វានឹងប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការនៃការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោកថា កម្ពុជាត្រូវអនុវត្តច្បាប់របស់ខ្លួន៖ «យើងទៅតាមដំណើរហ្នឹងទៅ ប្រជាជនកម្ពុជា ធ្លាប់ឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលវេទនា មិនមែនត្រឹមថ្ងៃនេះស៊ីបាយទេ ធ្លាប់ស៊ីពោត ស៊ីស្រូវសាលីដែរតើ! តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មក។ យើងធ្វើទៅតាមកម្មវិធីគោលការណ៍របស់យើងត្រឹមត្រូវដែលគាំទ្រដោយប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនលើសលប់។ ចង់មិនចង់ វាប៉ះខ្លះហើយ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំយល់ថា វាប៉ះខ្លាំង ប៉ះដល់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនធំដែលទទួលជំនួយ។ ជាង ៧០លានដុល្លារហ្នឹង ភាគច្រើនបានទៅអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទេ»។
ការឆ្លើយតបរបស់លោក សុខ ឥសាន គឺដូចគ្នាទៅនឹងការប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៣ មិថុនា កន្លងទៅដែលថា លោកមិនបារម្ភនឹងការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិនោះឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងសំដៅសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានអនុម័តសេចក្ដីសម្រេចមួយដាក់សម្ពាធដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយព្រមានបង្កកជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ ប្រសិនបើមិនមានការដោះលែងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគណបក្សប្រឆាំងទេនោះ៖ «អាងអីអាងកាត់ (ជំនួយ) ពេលខ្លះខ្ញុំថា កាត់ៗទៅ! អ្នកដែលងាប់មុនគេ គឺអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល អ្នកណាដែលធ្វើការឱ្យអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ស៊ីប្រាក់ខែអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអ្នកហ្នឹងងាប់មុនគេ ព្រោះគេមានផ្ដល់មកឱ្យរដ្ឋាភិបាលពីអង្កាល់»។
បើទោះជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមអះអាងបែបនេះក្តី ក៏ការសិក្សាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ទឹកប្រាក់ទាំងនោះគឺត្រូវផ្ដល់មកឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។ ជាឧទាហរណ៍ ទឹកប្រាក់ជំនួយជាង ៤០០លានអឺរ៉ូ ឬស្មើនឹងជិត ៥០០លានដុល្លារអាមេរិក ដែលសហភាពអឺរ៉ុបសន្យាផ្ដល់មកឱ្យកម្ពុជា ពីឆ្នាំ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ២០២០ គឺជាជំនួយគាំទ្រដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ជាតិសំខាន់ៗ ជាពិសេសគឺយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ជំនួយទាំងនោះទ្រទ្រង់សកម្មភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងវិស័យ ៣សំខាន់ គឺការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម និងគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ការផ្ដល់នូវការអប់រំដែលមានគុណភាពល្អប្រសើរ និងការអនុវត្តកំណែទម្រង់រដ្ឋបាល និងអភិបាលកិច្ច ដូចជាកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ កំណែទម្រង់ការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យ និងកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតជាដើម។
ចំពោះជំនួយដែលសហភាពអឺរ៉ុប ផ្ដល់ឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលវិញ គឺជាជំនួយផ្ដោតលើកម្មវិធីជាក់លាក់ដែលគ្របដណ្ដប់លើវិស័យមួយចំនួន ដូចជា សិទ្ធិមនុស្ស អភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការការពារបរិស្ថាន ការអភិវឌ្ឍវិស័យឯកជន និងសមភាពយេនឌ័រ ជាដើម។ ជំនួយទាំងនោះត្រូវបានផ្ដល់ឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលតាមរយៈសំណើសុំដែលត្រូវឆ្លងកាត់ការប្រកួតប្រជែង។ បច្ចុប្បន្ន សហភាពអឺរ៉ុបផ្ដល់ជំនួយដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាង ៧០ នៅទូទាំងប្រទេស ដែលមានទឹកប្រាក់សរុបជាង ៦០លានអឺរ៉ូ។
ចំណែកឯជំនួយជិត ៨០លានដុល្លាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅពេលនេះវិញ គឺជាជំនួយផ្តោតលើកម្មវិធីសុខភាព ការអភិវឌ្ឍ ជំនួយសម្រាប់ការអប់រំ និងហ្វឹកហ្វឺនយោធា ការប្រឆាំងភេរវកម្ម ការដោះមីន និងកម្មវិធីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ជំនួយរបស់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច គឺជាជំនួយដែលកម្ពុជា ត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីកសាងសង្គមឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍពិតប្រាកដ។ លោកថា ការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយណាមួយពីក្រុមប្រទេសទាំងនោះនឹងអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះការអភិវឌ្ឍ ហើយពេលនោះប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនឹងមិនអាចឈរជើងនឹងបានឡើយ៖ «កុំភ្លេចថា កម្ពុជា ជាប្រទេសដែលប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ហើយកម្ពុជា ជាសមាជិកនៃអង្គការ។ កម្ពុជាបានផ្តល់ហត្ថលេខី និងបត្យាប័នទៅលើកតិកាសញ្ញា និងសន្ធិសញ្ញាទាំងឡាយស្តីអំពីសិទ្ធិមនុស្ស ធានាការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ អ៊ីចឹងបើសិនជាម្ចាស់ជំនួយច្រើនត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ នោះកម្ពុជា យើងនឹងអាចជួបវិបត្តិ ហើយដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា យើងនឹងធ្លាក់ចុះជាបន្តទៀត»។
ស្រដៀងគ្នានេះ អ្នកជំនាញខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងអភិបាលកិច្ច បណ្ឌិត ចាន់ វិបុល មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែយកចិត្តទុកដាក់នឹងជំនួយរបស់បស្ចិមប្រទេស ត្បិតជំនួយទាំងនេះបានធ្វើឱ្យកម្ពុជា អភិវឌ្ឍមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃ និងបន្តិចម្តងៗ ពង្រឹងនូវប្រជាធិបតេយ្យ និងអភិបាលកិច្ចល្អនៅក្នុងប្រទេស។
លោកថា ការមិនបារម្ភនឹងជំនួយបរទេសនេះ មិនមែនជាជម្រើសល្អនោះទេ ពីព្រោះវានឹងធ្វើឱ្យមានផលវិបាកផ្នែកសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ នៅពេលប្រទេសទាំងនោះសម្រេចកាត់ផ្ដាច់ជំនួយមែន៖ «ប្រតិបត្តិការរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួនទៅលើវិស័យសុខាភិបាល កំណែទម្រង់វិមជ្ឈការ និងវិសហមជ្ឈការនឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយ។ បើយើងមើលក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ប្រសិនបើមានការកាត់ជំនួយនេះ ក៏ឈានដល់ការកាត់បន្ថយប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងធុរកិច្ច។ បើកាលណាកាត់បន្ថយប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចពីប្រទេសមហាអំណាច យើងឃើញថា កម្ពុជានឹងទទួលរងឥទ្ធិពលអំពីប្រតិបត្តិការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសខ្លះដែរ»។
បន្ថែមពីលើនេះ បណ្ឌិត ចាន់ វិបុល ថ្លែងទៀតថា ជំហរតឹងតែងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជុំវិញជំនួយបស្ចិមប្រទេសនេះ នឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ផ្នែកនយោបាយការបរទេស ពីព្រោះវានឹងជំរុញឱ្យមានការកៀរគរគ្នាក្នុងចំណោមប្រទេសមហាអំណាច និងម្ចាស់ជំនួយធំៗ ផ្អាកការផ្ដល់ជំនួយមកកម្ពុជា ថែមទៀត។
លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាអ្វីដែលម្ចាស់ជំនួយស្នើឡើង និងដោះស្រាយវិបត្តិទាំងនោះដើម្បីជាផលប្រយោជន៍សម្រាប់កម្ពុជា៖ «តាមរយៈអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្ដី រដ្ឋាភិបាលក្ដី ក្នុងការពង្រឹងការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា អំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស ខ្ញុំឃើញទាំងអស់នេះហើយគឺជាលទ្ធផលចេញពីថវិកាដ៏ក្រាស់ក្រែលដែលកម្ពុជា បានទទួលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងអត់បានធនធានទាំងអស់នេះទេ ការយល់ដឹងអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សរបស់កម្ពុជា និងការជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់នេះ ខ្ញុំឃើញថា នៅជាដំណើរវែងឆ្ងាយណាស់។ អ៊ីចឹងនេះគឺជាឥទ្ធិពលដ៏វិជ្ជមានមួយ ដោយការប្រើប្រាស់ធនធានពីបរទេសដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប»។
មកទល់ពេលនេះ ការព្រួយបារម្ភរបស់អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងការអំពាវនាវទាំងឡាយរបស់ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ មិនទាន់ត្រូវបានឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានណាមួយពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅឡើយ។ បញ្ហាទាំងនោះមានជាអាទិ៍ បញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សប្រឆាំង ធានានូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញ ដែលរួមបញ្ចូលទាំងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពខាងសមាគម និងសេរីភាពនៃការប្រមូលផ្ដុំ ជាពិសេសការបន្តវប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ៕
1 comment:
Is it the beginning of first phase of punishments to the cpp monkeys govt? and I hope the severe trade sanctions to come.
I disagree with Mr chan vibol that by cutting aid
to Cambodia is a big blow to democracy in the country. We the ones who want change have to learn to bite bullets hard, and we will prevail.
Look at South Africa, the Apathieth, Burma the junta regime,because of trade sanctions were imposed on them, it brought political changes and regime change.
Post a Comment