សង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកការអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមអភិរក្សសត្វស្លាបថាមិនគ្រប់គ្រាន់ឡើយ
ដោយ ម៉ែន សុធីរ
2016-05-11
១-ឧសភា-២០១៦៖ សត្វស្លាបនៅតំបន់បឹងទន្លេឆ្មា ឋិតនៅឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ។ RFA/Saut Sokprathna
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមអភិរក្សសត្វស្លាបកម្រ ដោយកុំប្រមាញ់ ឬដាក់ថ្នាំបំពុលយកសត្វស្លាបទាំងនេះទទួលទាន និងធ្វើអាជីវកម្ម។ ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសហ៊ុក (Facebook) របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី៩ ឧសភា។ ចំណែកមន្ត្រីជំនាញបរិស្ថាន យល់ថា ការអភិរក្សសត្វស្លាប ឬសត្វព្រៃ ពុំមែនធ្វើឡើងដោយមិនបរបាញ់តែម្យ៉ាងនោះទេ វាទាមទារឲ្យមានការអភិរក្សជាប្រព័ន្ធ ជាពិសេសការអភិរក្សប្រភពជម្រកសត្វដូចជាព្រៃឈើ បឹង និងទន្លេ ជាដើម។
ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅគ្រាដែលគ្រោះរាំងស្ងួតនៅឆ្នាំនេះ នៅតែបន្តអូសបន្លាយពេលវែង បណ្ដាលឲ្យសត្វពាហនៈអ្នកស្រុក និងសត្វព្រៃមួយចំនួនបានងាប់ ដោយសារខ្វះទឹក និងចំណីនៅចុងឆ្នាំនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ខ្លឹមសារដែលបង្ហោះលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យដឹងថា គ្រោះរាំងស្ងួតអាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិតមនុស្ស សត្វពាហនៈ និងសត្វស្លាបមួយចំនួនធំ។
មន្ត្រីជំនាញបរិស្ថាន យល់ថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហាក់ជាផ្នែកមួយដែលបង្ហាញពីភាពអសកម្មទាក់ទិនការអភិរក្សសត្វស្លាប ឬសត្វព្រៃរបស់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ។
ប្រធានសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ យល់ថា ការអភិរក្សសត្វស្លាបឲ្យគង់វង្ស ទាមទារឲ្យមានការចូលរួមជាប្រព័ន្ធទាំងមន្ត្រីផ្នែកបរិស្ថាន មន្ត្រីរដ្ឋបាលជលផល មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ អាជ្ញាធរដែនដី និងសហគមន៍ ត្រូវអនុវត្តផែនការសកម្មភាពឲ្យស៊ីជម្រៅ ដែលធានាថា សត្វស្លាបទាំងនោះអាចរស់នៅតំបន់អភិរក្សបាន ដូចជាតំបន់ព្រៃការពារ តំបន់អភិរក្សធម្មជាតិ បឹង ទន្លេ និងអូរ ជាពិសេសការអភិរក្សព្រៃឈើឲ្យគង់វង្ស។ លោក សន ជ័យ យល់ថា មានធាតុផ្សំជាច្រើនដើម្បីអភិរក្សសត្វស្លាបដ៏កម្រ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវប្រើកញ្ចប់ថវិកាដើម្បីអភិរក្សព្រៃឈើដែលជាដែនជម្រកសត្វ និងការអភិរក្សព្រៃលិចទឹក ជាដើម។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនអភិរក្សព្រៃឈើដែលជាជម្រកសត្វព្រៃឲ្យគង់វង្សនោះទេ នឹងមានហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់សត្វស្លាប ឬសត្វព្រៃនៅថ្ងៃអនាគត៖ «ចាំបាច់ត្រូវមានផែនការសកម្មភាពទាំងអនុវត្តច្បាប់ ធ្វើម៉េចឲ្យសត្វស្លាបអាចរស់នៅលើដែនដីហ្នឹងបាន។ យើងចង់ឃើញផែនការយុទ្ធសាស្ត្រមួយមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅ បន្ថែមលើអនុសាសន៍ ឬការរំឭករបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាតិ»។
ទីប្រឹក្សានៃអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេស្រែពក ទន្លេសេសាន និងទន្លេសេកុង លោក មៀច មាន កត់សម្គាល់ថា សត្វស្លាបដ៏កម្រ ៦ប្រភេទដូចជាសត្វរំពេ សត្វរំពេទ្រូងខ្មៅ និងសត្វរំពេសម្បុរស ជាដើម ដែលមានវត្តមានតាមដងទន្លេសេសានខេត្តស្ទឹងត្រែង ត្រូវបានបាត់បង់ស្ទើរទាំងស្រុងនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកថា វត្តមានសត្វរំពេនោះរាប់ពាន់ក្បាល បានបន្តពូជ ឬពងកូននៅលើកោះខ្សាច់នៅទន្លេសេសាន កន្លងមក ត្រូវបាត់បង់ បន្ទាប់ពីស្ថានភាពទឹកប្រែប្រួល។ លោកសន្និដ្ឋានថា ការបាត់បង់សត្វស្លាបដ៏កម្រទាំងនោះ បណ្ដាលមកពីរបបទឹកមិនទៀងទាត់ ការអភិវឌ្ឍតាមដងទន្លេ ដូចជាទំនប់វារីអគ្គិសនី បង្កឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការស្វែងរកចំណី និងជម្រករបស់បក្សីទាំងនោះ។ លោកថា វត្តមានសត្វរំពេដ៏កម្រទាំងនោះ មានសក្ដានុពលអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលជាប្រភពចំណូលដល់សហគមន៍៖ «កម្រិតទឹកទន្លេសេសានឡើងចុះខុសប្រក្រតី នាំពងនាំសម្បុកទៅអស់។ ការមិនយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋាភិបាលមួយរយៈកន្លងមកនេះ គឺបាត់តែម្តងរំពេទ្រូងខ្មៅ»។
លោក មៀច មាន យល់ថា ព័ត៌មានដែលលោក ហ៊ុន សែន អំពាវនាវនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក អាចមិនជ្រាបដល់ស្រទាប់មហាជន ជាពិសេសក្រុមព្រានព្រៃនោះទេ ដោយសារចំនួននៃអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលនៅមានកម្រិត។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការមិនយកចិត្តទុកដាក់អភិរក្សរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺជាដើមចមបណ្ដាលឲ្យសត្វបក្សីកម្ររស់នៅតាមដងទន្លេសេសាន កាន់តែខ្សត់បន្តិចម្តងៗ៖ «សូមឲ្យសម្ដេចរកវិធីសាស្ត្រយ៉ាងម៉េចដើម្បីជំរុញឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋ ជាស្ថាប័នជំនាញធ្វើការយកចិត្តទុកដាក់ឡើង ព្រោះរយៈពេលកន្លងមក យើងហាក់ពុំសូវបានឃើញការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្លាទេចំពោះស្ថាប័នរដ្ឋលើការអភិរក្សសត្វស្លាប»។
សត្វស្លាបហើររកចំណីនៅតាមវាលស្រែ និងព្រៃលិចទឹកនៅក្បែរៗតំបន់បឹងពារាំង ក្នុងបឹងទន្លេសាប ខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦។
ប្រធានកម្មវិធីប្រចាំកម្ពុជា នៃអង្គការអភិរក្សសត្វស្លាបអន្តរជាតិ (Bird Life International) លោក ប៊ូ វីរសក្ស យល់ថា ការអភិរក្សសត្វស្លាបឲ្យគង់វង្ស ទាមទារឲ្យមានការចូលរួមពីពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងសមត្ថកិច្ច ជាដើម។ លោកថា អង្គការលោកបានអប់រំផ្សព្វផ្សាយស្ដីពីអត្ថប្រយោជន៍សត្វស្លាបដល់សហគមន៍នៅមូលដ្ឋាន ក៏ប៉ុន្តែនៅតែមានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន បានលួចបរបាញ់ និងបំពុលនៅឡើយ។ លោកថា គោលបំណងនៃការអភិរក្សសត្វស្លាបដ៏កម្រក្នុងខេត្តស្ថិតនៅភូមិភាគឦសានប្រទេស មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើន ដូចជា អាចរក្សាបាននូវធនធានធម្មជាតិ ធានាតុល្យភាពប្រាក់ចំណូលប្រជាជនដែលប្រមូលអនុផលព្រៃឈើ ការទប់ស្កាត់ជំងឺអាសន្នរោគ និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ៖ «យើងការពារព្រៃឈើមិនបាន សត្វព្រៃនឹងបាត់បង់។ ចូលរួមអភិរក្សសត្វព្រៃ គឺចូលរួមអភិរក្សព្រៃឈើយើង។ យើងដឹងហើយព្រៃឈើផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់មនុស្សទាំងបញ្ហាអាកាសធាតុ និងប្រជាជនមូលដ្ឋានដែលគាត់រស់ពឹងពាក់ធនធានធម្មជាតិ»។
លោក ប៊ូ វីរសក្ស បារម្ភថា ចំនួនសត្វក្របីរបស់អ្នកស្រុកសៀមប៉ាង បានថយចុះខ្លាំងនៅឆ្នាំនេះ អាចបង្កផលលំបាកនៃការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់សត្វត្រយងយក្ស សត្វត្មាត សត្វត្រយងចង្កោមពណ៌ស និងសត្វកម្រផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ អង្គការលោកកំពុងរកមធ្យោបាយផ្តល់ថ្នាំបង្ការផ្សេងៗដល់សត្វក្របីអ្នកស្រុក។
កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥ សត្វត្មាតចំនួន ៥ក្បាលក្នុងចំណោមត្មាតជាង ៣០០ក្បាលងាប់ ដោយសារតែស៊ីសាច់ឆ្កែដែលត្រូវថ្នាំពុលនៅតំបន់ព្រៃអភិរក្សស្រុកសៀមប៉ាង។
អាជ្ញាធរស្រុកសៀមប៉ាង ឲ្យដឹងថា ក្របីអ្នកស្រុកសៀមប៉ាង ដែលលែងចូលព្រៃ ងាប់ក្នុងព្រៃយ៉ាងហោចណាស់ ៣០០ក្បាល ដោយសារខ្វះចំណី និងទឹកបណ្ដាលមកពីគ្រោះរាំងស្ងួត។
អង្គការអភិរក្សសត្វស្លាបអន្តរជាតិ បានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវតាំងពីឆ្នាំ២០០៣ និងបានគ្រប់គ្រងដីព្រៃឈើចំនួនជាង ១៣ម៉ឺនហិកតារ ឋិតនៅឃុំព្រែកមាស និងឃុំថ្មកែវ ក្នុងស្រុកសៀមប៉ាង ដែលមានប្រភេទសត្វស្លាបជាង ៣០០ប្រភេទ និងមានសត្វស្លាបជិតផុតពូជបំផុតនៅលើពិភពលោកមាន ៥ប្រភេទ ដូចជា សត្វត្មាត សត្វត្រយង និងសត្វត្រយងយក្ស ជាដើម។ អង្គការនេះរកឃើញថា សត្វត្រយងយក្សមាន ២៥០ក្បាលនៅលើពិភពលោក ដែលមានវត្តមាននៅស្រុកសៀមប៉ាង ជាង ៥០ក្បាល។ សត្វត្រយងចង្កោមព័ណ៌ស មានជាង ១.១០០ក្បាលនៅលើពិភពលោក ដែលមាននៅស្រុកសៀមប៉ាង ជាង ៥០០ក្បាល។ លើសពីនេះ វត្តមានសត្វស្លាបកម្រទាំងនោះមានលក្ខណៈពិសេស ដែលអាចជួយទប់ស្កាត់ជំងឺអាសន្នរោគផ្សេងៗ។
អង្គការអភិរក្សសត្វស្លាបអន្តរជាតិ ចាត់ទុកព្រៃឈើនៅតំបន់នោះមានលក្ខណៈពិសេស ដែលអាចទាក់ទាញសត្វស្លាបដ៏កម្រនៅលើពិភពលោក។ លើសពីនេះ អង្គការនេះក៏កំពុងសម្លឹងមើលពីសក្ដានុពលសត្វស្លាបដ៏កម្រទាំងនោះ ដែលមានសារសំខាន់ណាស់ទៅថ្ងៃអនាគត ជាពិសេសការបង្កើតប្រព័ន្ធទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលរំពឹងថា អាចរកចំណូលដល់សហគមន៍បាន៕
No comments:
Post a Comment