ppp
បុរសម្នាក់នេះសម្លឹងមើលផែនទីខ្មែរកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ។ ម៉ៃ វីរៈ
មាតុភូមិគឺប្រទេសកំណើតស្រុកកំណើត។ មនុស្សគ្រប់រូបគ្រប់សញ្ជាតិសុទ្ធតែមានស្រុកកំណើត។ សមានចិត្ដចំពោះមាតុភូមិជាមនោសញ្ចេតនាស្រឡាញ់ទឹកដីកំណើត។
ជាទូទៅអ្នកដឹកនាំតែងយកចិត្ដទុកដាក់បណ្ដុះស្មារតីស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិដល់ពលរដ្ឋព្រោះគេដឹងថាបើមានការស្រឡាញ់នោះមុខតែមានការការពារមិនខាន។ បើគ្មានការចូលរួមពីពលរដ្ឋទូទៅទេនោះរដ្ឋាភិបាលមិនអាចការពារទឹកដីតែឯងឡើយ។ ប៉ុន្ដែគេក៏ប្រយ័ត្នខ្លាចស្មារតីជាតិនិយមណាមួយនោះប្រែក្លាយជាស្មារតីជាតិនិយមជ្រុលដែលមិនត្រឹមតែមិនបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ជាតិតែជារឿយៗតែងបង្កបញ្ហាដល់ជាតិ។
មនុស្សខ្លះទាល់តែអញទើបស្នេហាជាតិអ្នកដទៃស្នេហាជាតិដែរមិនបានឡើយ។ បែបនោះមិនមែនជាតិនិយមជ្រុលឡើយ។ ជាតិនិយមជ្រុលគឺស្រឡាញ់ជាតិឯងជ្រុលហួសហេតុ និងហួងហែងនរណាប៉ះមិនបានហើយបន្ដុះបង្អាប់មិនទទួលស្គាល់តម្លៃជាតិសាសន៍ដទៃដោយសារតែមានស្នាមឈឺចាប់ណាមួយដែលបន្សល់ទុកយូរមកហើយ។ បែបនោះទំនាស់ងាយនឹងកើតឡើងណាស់រវាងជាតិសាសន៍នោះនិងជាតិសាសន៍ដទៃ។ លក្ខណៈនោះកើតមកពីមិនដែលទទួលបានការពន្យល់បង្ហាញជាក់លាក់ទើបពលរដ្ឋដែលមានការពិចារណាទាបធ្វើតាមតែសន្ទុះចិត្ដខឹង ឬអាចកើតពីការពន្យុះណាមួយដែលគេចាំទាញប្រយោជន៍ពេលពលរដ្ឋកើតមានកំហឹងចំពោះជាតិសាសន៍ដទៃ។
អ្នកដឹកនាំខ្មែរអាចមានការបារម្ភពីការផ្ទុះឡើងនូវចលនាជាតិនិយមជ្រុលពេលដែលមានទំនាស់ជាមួយបរទេសជិតខាងពិសេសថ្មីៗនេះទំនាស់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសខាងកើត។ បើពលរដ្ឋខ្មែរមានការយល់ដឹងចេះគិតពិចារណាមានសីលធម៌នៃការទទួលខុសត្រូវលើសពីរាល់ថ្ងៃនេះ នោះការបារម្ភប្រភេទនេះនឹងមិនមានឡើយ។ ខ្មែរធ្លាប់មានប្រវតិ្ដម្ដងហើយពីការផ្ទុះនូវចរន្ដជាតិនិយមជ្រុលជាមួយបរទេសខាងលិច។ កាលនោះមានផ្ទុះព័ត៌មានថាមានតារាស្រីថៃម្នាក់ដែលខ្មែរចូលចិត្ដបាននិយាយថាអង្គរវត្ដជារបស់ថៃមិនមែនរបស់ខ្មែរទេ។ ពលរដ្ឋចាប់ផ្ដើមបន្ដពីមាត់មួយទៅមួយថានាងមើលងាយខ្មែរ។ មិនចប់ត្រឹមនាងមើលងាយខ្មែរក៏ជ្រុលរហូតដល់ថៃមើលងាយខ្មែរ។ ដោយសារតែមានកូនឆ្នួនមួយនោះអ្នកដែលចាំតែឆ្លៀតឱកាសគេអុជតែបន្ដិចខ្មែរក៏វ៉ៃស្ថានទូត និងក្រុមហ៊ុនថៃមួយចំនួនប្រាវ។ ជាផលវិបាកកាលនោះខ្មែរសងថៃ។ ខាតគឺខ្មែរអ្នកចំណេញគឺអ្នកអុជភ្លើងឯណោះសោះ។
ពេលពលរដ្ឋមានស្មារតីស្រឡាញ់ទឹកដីមាតុភូមិតែខ្វះការពិចារណានោះវាមិនខុសអីពីខ្លាឃ្មុំល្ងង់ដែលស្រឡាញ់ម្ចាស់ពេលឃើញរុយទំច្រមុះម្ចាស់វាក៏លើកដុំថ្មដោយនឹកថាដើម្បីសម្លាប់រុយដែលចេះតែមកទំរំខានដំណេកម្ចាស់។ ការស្រឡាញ់ហួងហែងបូកនឹងភាពល្ងង់ខ្លៅគឺនាំទុក្ខបើធ្ងន់គឺនាំទុក្ខដល់ស្លាប់ម្ចាស់ដែលខ្លួនស្រឡាញ់នោះតែម្ដង។ តើខ្មែរត្រូវស្រឡាញ់មាតុភូមិដូចម្ដេចដើម្បីកុំឲ្យការស្រឡាញ់នោះនាំទុក្ខដល់មាតុភូមិវិញ? ពេលឃើញពលរដ្ឋមានលក្ខណៈជាតិនិយមជ្រុលអ្នកដឹកនាំមិនគួរខឹងហើយប្រើវិធីសាស្ដ្រហិង្សា និងបង្រ្កាបឡើយ។
រឿងបែបនោះគឺកើតពីអ្នកដឹកនាំមិនបង្រៀនពលរដ្ឋឲ្យមានមនសិការជាតិ។ តើធ្លាប់ពន្យល់បង្ហាញឲ្យពលរដ្ឋយល់ថាដូចម្ដេចទៅហៅថាការស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិ? តើការពារមាតុភូមិបែបណា? តើមានទេគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ពិសេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមបណ្ដោយព្រំដែនដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋពេញចិត្ដទៅរស់នៅធ្វើជារបងការពារទឹកដីកុំឲ្យគេចេញចូលស្រេចចិត្ដ? ឃើញមានខ្លះដែរតែសុទ្ធតែកាស៊ីណូ។ តើធ្លាប់បង្រៀនពលរដ្ឋទេថាទង្វើបែបណាជាការឆ្លើយតបសមស្របរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការតបស្នងគុណដល់ជាតិពេលជាតិមានបញ្ហាមានការរំលោភបំពានពីបរទេស? តើបើមានបរទេសមើលងាយជាតិសាសន៍ខ្មែរតើពលរដ្ឋគួរឆ្លើយតបបែបណា? តើធ្លាប់មានការបង្រៀនបែបនេះដល់ពលរដ្ឋទេ? ដោយសារពលរដ្ឋខ្លះគិតថាចំណាត់ការរដ្ឋាភិបាលមិនគ្រប់គ្រាន់កំហឹងក៏កើតឡើង។
ពលរដ្ឋដែលជ្រុលនិយមមិនដែលចេះល្មមឡើយ។ បើមិនចូលមកជួយដុតឲ្យខ្លោចទេគឺជួយរោចឲ្យឆៅមិនខាន។ ក្នុងការចម្អិនអាហារចុងភៅត្រូវដុតភ្លើងតាមប្រភេទអាហារដែលចម្អិន។ អាហារខ្លះត្រូវប្រើភ្លើងតិចខ្លះប្រើភ្លើងខ្លាំងពេលដំបូងហើយបន្ថយវិញពេលជិតឆ្អិន។ ដោយសារអាហារនោះជាការចម្អិនដើម្បីហូបរួមដូច្នេះមិនខ្វះអ្នកមកជួយឡើយ។
អ្នកខ្លះមើលពីក្រៅឃើញគេចូលមកជួយសស្រោកសស្រាំខ្លាំងណាស់ដល់ពិនិត្យទើបដឹងថាដុតនោះគឺដុតយកងាប់យករស់មិនមែនដុតឲ្យឆ្អិននោះទេ។ ខ្លះទៀតពេលភ្លើងកំពុងឆេះល្អល្មមគេមកថាភ្លើងខ្លាំងពេកហើយគេក៏ជួយដកភ្លើងចេញការពិតគេមករោចភ្លើងឲ្យរលត់សោះ។ អាហារក៏មិនអាចឆ្អិនដែរ។
ទាំងអ្នកចូលមកដុតឲ្យឆេះខ្លោចទាំងអ្នកមករោចភ្លើងឲ្យរលត់បើមិនមែនល្ងង់មិនដឹងម្ដេចហៅថាដុតឲ្យខ្លោច ម្ដេចរោចឲ្យឆៅទេ គឺគេមានចេតនាទុច្ចរិតក្នុងរឿងដុត និងរោចនោះ។
គេអាចលូកដៃបំផ្លាញបែបនោះបានមកពីគេគិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ គេមិនបានគិតថាអាហារនោះសម្រាប់មនុស្សទាំងអស់គ្នាដែលរួមទាំងគេផងដែរឡើយ។
អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក ចន កេណ្ណឺឌី មានប្រសាសន៍ថា៖ «សូមកុំសួរថាតើប្រទេសជាតិបានផ្ដល់អ្វីខ្លះដល់អ្នកសូមអ្នកសួរខ្លួនឯងថាតើខ្ញុំបានធ្វើអ្វីខ្លះហើយដើម្បីជាតិមាតុភូមិ?»។ នេះជាការផ្ដល់គតិដល់ពលរដ្ឋឲ្យក្លាយជាពលរដ្ឋសកម្មជាពលរដ្ឋខ្លាំង។ លុះត្រាតែគិតពិចារណាទើបគេគិតយល់ថាការចូលរួមកសាងជាតិជាចំណែកទទួលខុសត្រូវរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់ៗរូប។ ចុះអ្នកដឹកនាំខ្មែរ? តើមានគតិប៉ុន្មានដែលកូនខ្មែរបានស្ដាប់ឮពីមាត់អ្នកដឹកនាំ។ បើគេមិនបង្រៀនយើងទេតើយើងជាពលរដ្ឋត្រូវដេកចាំស្លាប់ទៅឬ? មានវគ្គមួយក្នុងចម្រៀងចាស់ពីដើមមួយបទគឺបទពលទោអភ័ព្វបានច្រៀងថា «តែណ្ហើយរឿងហ្នឹងទុកមួយឡែកចុះរឿងស្រីផិតប្រុសជារឿងធម្មតារឿងធំជាងគេគឺជាតិខេមរា»។ មើលចុះគ្រាន់តែចម្រៀងកែកម្សាន្ដមួយបទក៏មានគតិអប់រំឲ្យគិតរឿងជាតិមាតុភូមិដែរ។ តើអ្នកតែងចម្រៀងហៅអ្នកស្ដាប់គិតរឿងជាតិដោយចៃដន្យ ឬបញ្ចូលដោយបំណងជាក់លាក់?
បើយើងជាពលរដ្ឋដេករំពឹងចាំគេហៅយើងគិតរឿងជាតិប្រហែលជាត្រូវដេកចាំរហូតដល់ខ្មែរក្លាយជាជនជាតិភាគតិចលើដីកំណើតរបស់ខ្លួនហើយ។ មានតែពួកយើងទាំងអស់គ្នាទេដែលចេះក្រោកឡើងដោយខ្លួនឯងគិតគូររឿងជាតិ។ តើយើងត្រូវចាប់ផ្ដើមគិតអំពីរឿងជាតិបែបណាដើម្បីកុំឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងសភាពជាតិនិយមជ្រុល? ពលរដ្ឋខ្មែរបានបាក់ស្បាតរឿងចាញ់បោកអ្នកនយោបាយ។ រាប់ត្រឹមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៩០ មកដំបូងចាញ់បោកគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៊ិចក្រោយមកចាញ់បោកគណបក្ស សម រង្ស៊ី បន្ដមកគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងមកទើរត្រឹមគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរហូតខ្មែរនិយាយថា «អាណាក៏ដូចអាណា» មានន័យថាអ្នកនយោបាយមួយណាក៏ដូចមួយណាដែរគឺសុទ្ធតែបោកដូចតែគ្នាកុំបាច់ទៅជឿសម្ដីពួកគេអី។ ឪពុកម្ដាយខ្មែរទូទៅហាមប្រាមកូនចៅកុំឲ្យរវល់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយដោយសារពួកគាត់មានស្នាមចាញ់បោកអ្នកនយោបាយញឹកញាប់។ ការមិនរវល់នឹងរឿងនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរគឺពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនមិនរវល់តាមដានស្ដាប់សម្ដី និងទង្វើរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ។ ពេលមានការអ្វីកើតឡើងម្ដងៗក៏ចាំតែកញ្ជ្រោលចិត្ដហក់តាមគេដោយខ្វះការពិចារណា។ ចាំកាលណាតែមានគេពន្យុះតែបន្ដិចក៏តាំងក្លាយជាអ្នកក្លាហានមួយរំពេចលុះដល់ហក់ទៅត្រូវដំបងឆក់ក៏មកផ្ទះផ្ដាំកូនចៅថាកុំរវល់រឿងនយោបាយដោយផ្ដាំថាបើមិនគុកទេមានតែស្លាប់ហើយបើសល់ជីវិតគឺរត់ចោលស្រុក។ ដូច្នេះតើឲ្យកូនខ្មែរមកដឹងឮរឿងនយោបាយតាមច្រកណា?
ដំណោះស្រាយគឺពលរដ្ឋត្រូវនាំគ្នាស្វែងយល់តាមរយៈការទទួលព័ត៌មានឲ្យបានច្រើនមុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្ដណាមួយទាក់ទងនឹងបញ្ហាជាតិដោយមិនជ្រើមតាមគេ។ បើគេហៅទៅបាតុកម្មត្រូវចេះសួរគេថាតើអ្វីជាគោលបំណងនៃការធ្វើបាតុកម្មនោះ? តើមានរំពឹងប៉ុនណាថានឹងបានសម្រេច? បើមិនបានសម្រេចតើត្រូវធ្វើម្ដេចបន្ដ?
តើប្រមើលបានប៉ុនណាពីទំហំគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចនឹងកើតឡើង? តើគ្មានជម្រើសណាផ្សេងក្រៅពីទៅធ្វើបាតុកម្មទេឬ?
តើមានផែនការទប់ស្កាត់ការលូកដៃបង្កអំពើហិង្សាណាមួយដើម្បីជាលេសចោទដាក់បន្ទុកលើបាតុករដែរទេ? តើនរណាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវជាដើម។ ការរៀនដាក់សំណួររឿយៗមុនធ្វើការសម្រេចចិត្ដនឹងបណ្ដុះនូវទម្លាប់ឲ្យក្បាលយើងចាប់ផ្ដើមចេះធ្វើការហើយបន្ដិចម្ដងៗខ្មែរមុខជាអាចដើរចេញពីសភាពចាំតែជ្រើមតាមគេមិនខាន។ កិច្ចការបែបនេះមិនបាច់រង់ចាំថ្ងៃណាទើបធ្វើឡើយត្រូវតែចាប់ផ្ដើមថ្ងៃនេះនាទីនេះតែម្ដង។
បើមិនចាប់ផ្ដើមពេលនេះទេតើត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ថ្ងៃណា? បើមិនចាប់ផ្ដើមពីពួកយើងម្នាក់ៗជាខ្មែរនេះទេតើចាំបរទេសណាធ្វើឲ្យ? ពលរដ្ឋដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងការពិចារណាទាបមានអត្រាងាយនឹងចាញ់បោកការអុជអាល់ញុះញង់ខ្ពស់ណាស់។ បើជាតិនិយមជ្រុលប៉ះនឹងម្ខាងទៀតជាតិនិយមជ្រុលដែរមុខជាប៉ះគ្នាដោយអំពើហិង្សាមិនខានហើយខាងណាដែលមានចំនួនពលរដ្ឋមានសព្វាវុធច្រើនជាងមុខជាមានប្រៀបជាង។ ជាលទ្ធផលមានតែការខូចខាតប៉ុណ្ណោះ។ ជួនកាលប៉ះទង្គិចគ្នារួចខាងដែលទន់ខ្សោយជាងមិនត្រឹមតែជាអ្នករងការខូចខាតឈឺចិត្ដឈឺកាយទេស្រួលមិនស្រួលគេគាបឲ្យសុំទោសគេថែមទៀតដែលរឹតតែបង្កនូវការឈឺចាប់ដល់ពលរដ្ឋហើយចលនាជាតិនិយមជ្រុលរឹតតែមានសន្ទុះខ្លាំងជាងមុន។
ដូច្នេះដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាដែលយើងអាចប្រមើលដឹងមុនថាមិនផ្ដល់ចំណេញដល់ជាតិការពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យចេះត្រិះរិះពិចារណាមានការទទួលខុសត្រូវចាំបាច់ខ្លាំងណាស់។ ពលរដ្ឋដែលស្រឡាញ់ទឹកដីហើយមានការយល់ដឹងនឹងមិនបំពាននរណាឡើយហើយពលរដ្ឋបែបនោះក៏មិនបណ្ដោយឲ្យជាតិសាសន៍ដទៃបំពានបានដែរគេមុខជាតបតតាមមធ្យោបាយដែលមិនមានលក្ខណៈជ្រុលនិយម។
បើអ្នកមិនស្រឡាញ់មាតុភូមិនោះជារឿងមួយតែសូមដឹងផងថាមាតុភូមិនេះមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់នរណាម្នាក់ដាច់មុខទេវាជារបស់ពូជសាសន៍ខ្មែរជាមាតុភូមិដូនតាខ្មែរដែលពួកយើងជំនាន់នេះមានភារៈរក្សាបន្ដទុកឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។ ពេលចៅទួតអ្នកសួរអ្នកថាតើមាតុភូមិលោកតាលោកយាយទួតនៅឯណាហេតុអ្វីចៅក្លាយជាជនជាតិភាគតិចលើដីកំណើតរបស់ដូនតាបែបនេះតើអ្នកនឹងឆ្លើយបែបណា? ឬមួយអ្នកមិនរវល់ទេព្រោះអាងថាអ្នកស្លាប់បាត់ ឬរត់ទៅនៅបរទេសបាត់? ចង់នរណារស់ម្ដេចបានក៏រស់ទៅ? តើឯណាទៅការទទួលខុសត្រូវ? ពលរដ្ឋទាំងឡាយ! រឿងនយោបាយមិនមែនជារឿងដាច់មុខរបស់អ្នកនយោបាយតែប៉ុន្មាននាក់ទេ។ ខ្មែរបានទុកវាសនាប្រទេសជាតិទាំងមូលលើដៃអ្នកនយោបាយតែប៉ុន្មាននាក់យូរហើយ។ ល្មមដល់ពេលហើយដែលខ្មែររៀនធ្វើជាម្ចាស់លើវាសនាខ្មែរហើយ។ មាតុភូមិអាចគ្មានយើងម្នាក់បានតែតើយើងរស់ម្ដេចទៅពេលគ្មានមាតុភូមិ? មាតុភូមិខ្មែរដ៏កម្សត់នេះកំពុងតែរង់ចាំកូនខ្មែរឲ្យមើលថែ។
បើចង់ឲ្យម្ដាយនេះរស់រានបន្ដមានតែកូនខ្មែររៀនធ្វើនយោបាយព្រោះរឿងនយោបាយទាក់ទងនឹងអាយុជីវិត និងឆ្នាំងបាយរបស់ពលរដ្ឋមួយប្រទេស។ សូមស្វែងយល់ឲ្យបានច្រើនពីដំណើរវិវត្ដន៍នានាលើទីលាននយោបាយកុំឲ្យអ្នកនយោបាយធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្ដ។ សូមចូលរួមដឹងឮរឿងជាតិដោយការយល់ដឹង និងដោយការទទួលខុសត្រូវដែលវាប្រែក្លាយជាការស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិដោយមិនជ្រុលនិយម។ មានការស្រឡាញ់ត្រឹមត្រូវប្រកបដោយសតិប្រាជ្ញា និងដោយការទទួលខុសត្រូវទើបមានការការពារហើយការការពារបែបនោះនឹងមិននាំទុក្ខដល់ជាតិឡើយ៕
ប៉ាង វ៉ាន់ថោន
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
|
| បុរសម្នាក់នេះសម្លឹងមើលផែនទីខ្មែរកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ។ ម៉ៃ វីរៈ |
មាតុភូមិគឺប្រទេសកំណើតស្រុកកំណើត។ មនុស្សគ្រប់រូបគ្រប់សញ្ជាតិសុទ្ធតែមានស្រុកកំណើត។ សមានចិត្ដចំពោះមាតុភូមិជាមនោសញ្ចេតនាស្រឡាញ់ទឹកដីកំណើត។
ជាទូទៅអ្នកដឹកនាំតែងយកចិត្ដទុកដាក់បណ្ដុះស្មារតីស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិដល់ពលរដ្ឋព្រោះគេដឹងថាបើមានការស្រឡាញ់នោះមុខតែមានការការពារមិនខាន។ បើគ្មានការចូលរួមពីពលរដ្ឋទូទៅទេនោះរដ្ឋាភិបាលមិនអាចការពារទឹកដីតែឯងឡើយ។ ប៉ុន្ដែគេក៏ប្រយ័ត្នខ្លាចស្មារតីជាតិនិយមណាមួយនោះប្រែក្លាយជាស្មារតីជាតិនិយមជ្រុលដែលមិនត្រឹមតែមិនបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ជាតិតែជារឿយៗតែងបង្កបញ្ហាដល់ជាតិ។
មនុស្សខ្លះទាល់តែអញទើបស្នេហាជាតិអ្នកដទៃស្នេហាជាតិដែរមិនបានឡើយ។ បែបនោះមិនមែនជាតិនិយមជ្រុលឡើយ។ ជាតិនិយមជ្រុលគឺស្រឡាញ់ជាតិឯងជ្រុលហួសហេតុ និងហួងហែងនរណាប៉ះមិនបានហើយបន្ដុះបង្អាប់មិនទទួលស្គាល់តម្លៃជាតិសាសន៍ដទៃដោយសារតែមានស្នាមឈឺចាប់ណាមួយដែលបន្សល់ទុកយូរមកហើយ។ បែបនោះទំនាស់ងាយនឹងកើតឡើងណាស់រវាងជាតិសាសន៍នោះនិងជាតិសាសន៍ដទៃ។ លក្ខណៈនោះកើតមកពីមិនដែលទទួលបានការពន្យល់បង្ហាញជាក់លាក់ទើបពលរដ្ឋដែលមានការពិចារណាទាបធ្វើតាមតែសន្ទុះចិត្ដខឹង ឬអាចកើតពីការពន្យុះណាមួយដែលគេចាំទាញប្រយោជន៍ពេលពលរដ្ឋកើតមានកំហឹងចំពោះជាតិសាសន៍ដទៃ។
អ្នកដឹកនាំខ្មែរអាចមានការបារម្ភពីការផ្ទុះឡើងនូវចលនាជាតិនិយមជ្រុលពេលដែលមានទំនាស់ជាមួយបរទេសជិតខាងពិសេសថ្មីៗនេះទំនាស់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសខាងកើត។ បើពលរដ្ឋខ្មែរមានការយល់ដឹងចេះគិតពិចារណាមានសីលធម៌នៃការទទួលខុសត្រូវលើសពីរាល់ថ្ងៃនេះ នោះការបារម្ភប្រភេទនេះនឹងមិនមានឡើយ។ ខ្មែរធ្លាប់មានប្រវតិ្ដម្ដងហើយពីការផ្ទុះនូវចរន្ដជាតិនិយមជ្រុលជាមួយបរទេសខាងលិច។ កាលនោះមានផ្ទុះព័ត៌មានថាមានតារាស្រីថៃម្នាក់ដែលខ្មែរចូលចិត្ដបាននិយាយថាអង្គរវត្ដជារបស់ថៃមិនមែនរបស់ខ្មែរទេ។ ពលរដ្ឋចាប់ផ្ដើមបន្ដពីមាត់មួយទៅមួយថានាងមើលងាយខ្មែរ។ មិនចប់ត្រឹមនាងមើលងាយខ្មែរក៏ជ្រុលរហូតដល់ថៃមើលងាយខ្មែរ។ ដោយសារតែមានកូនឆ្នួនមួយនោះអ្នកដែលចាំតែឆ្លៀតឱកាសគេអុជតែបន្ដិចខ្មែរក៏វ៉ៃស្ថានទូត និងក្រុមហ៊ុនថៃមួយចំនួនប្រាវ។ ជាផលវិបាកកាលនោះខ្មែរសងថៃ។ ខាតគឺខ្មែរអ្នកចំណេញគឺអ្នកអុជភ្លើងឯណោះសោះ។
ពេលពលរដ្ឋមានស្មារតីស្រឡាញ់ទឹកដីមាតុភូមិតែខ្វះការពិចារណានោះវាមិនខុសអីពីខ្លាឃ្មុំល្ងង់ដែលស្រឡាញ់ម្ចាស់ពេលឃើញរុយទំច្រមុះម្ចាស់វាក៏លើកដុំថ្មដោយនឹកថាដើម្បីសម្លាប់រុយដែលចេះតែមកទំរំខានដំណេកម្ចាស់។ ការស្រឡាញ់ហួងហែងបូកនឹងភាពល្ងង់ខ្លៅគឺនាំទុក្ខបើធ្ងន់គឺនាំទុក្ខដល់ស្លាប់ម្ចាស់ដែលខ្លួនស្រឡាញ់នោះតែម្ដង។ តើខ្មែរត្រូវស្រឡាញ់មាតុភូមិដូចម្ដេចដើម្បីកុំឲ្យការស្រឡាញ់នោះនាំទុក្ខដល់មាតុភូមិវិញ? ពេលឃើញពលរដ្ឋមានលក្ខណៈជាតិនិយមជ្រុលអ្នកដឹកនាំមិនគួរខឹងហើយប្រើវិធីសាស្ដ្រហិង្សា និងបង្រ្កាបឡើយ។
រឿងបែបនោះគឺកើតពីអ្នកដឹកនាំមិនបង្រៀនពលរដ្ឋឲ្យមានមនសិការជាតិ។ តើធ្លាប់ពន្យល់បង្ហាញឲ្យពលរដ្ឋយល់ថាដូចម្ដេចទៅហៅថាការស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិ? តើការពារមាតុភូមិបែបណា? តើមានទេគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ពិសេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមបណ្ដោយព្រំដែនដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋពេញចិត្ដទៅរស់នៅធ្វើជារបងការពារទឹកដីកុំឲ្យគេចេញចូលស្រេចចិត្ដ? ឃើញមានខ្លះដែរតែសុទ្ធតែកាស៊ីណូ។ តើធ្លាប់បង្រៀនពលរដ្ឋទេថាទង្វើបែបណាជាការឆ្លើយតបសមស្របរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការតបស្នងគុណដល់ជាតិពេលជាតិមានបញ្ហាមានការរំលោភបំពានពីបរទេស? តើបើមានបរទេសមើលងាយជាតិសាសន៍ខ្មែរតើពលរដ្ឋគួរឆ្លើយតបបែបណា? តើធ្លាប់មានការបង្រៀនបែបនេះដល់ពលរដ្ឋទេ? ដោយសារពលរដ្ឋខ្លះគិតថាចំណាត់ការរដ្ឋាភិបាលមិនគ្រប់គ្រាន់កំហឹងក៏កើតឡើង។
ពលរដ្ឋដែលជ្រុលនិយមមិនដែលចេះល្មមឡើយ។ បើមិនចូលមកជួយដុតឲ្យខ្លោចទេគឺជួយរោចឲ្យឆៅមិនខាន។ ក្នុងការចម្អិនអាហារចុងភៅត្រូវដុតភ្លើងតាមប្រភេទអាហារដែលចម្អិន។ អាហារខ្លះត្រូវប្រើភ្លើងតិចខ្លះប្រើភ្លើងខ្លាំងពេលដំបូងហើយបន្ថយវិញពេលជិតឆ្អិន។ ដោយសារអាហារនោះជាការចម្អិនដើម្បីហូបរួមដូច្នេះមិនខ្វះអ្នកមកជួយឡើយ។
អ្នកខ្លះមើលពីក្រៅឃើញគេចូលមកជួយសស្រោកសស្រាំខ្លាំងណាស់ដល់ពិនិត្យទើបដឹងថាដុតនោះគឺដុតយកងាប់យករស់មិនមែនដុតឲ្យឆ្អិននោះទេ។ ខ្លះទៀតពេលភ្លើងកំពុងឆេះល្អល្មមគេមកថាភ្លើងខ្លាំងពេកហើយគេក៏ជួយដកភ្លើងចេញការពិតគេមករោចភ្លើងឲ្យរលត់សោះ។ អាហារក៏មិនអាចឆ្អិនដែរ។
ទាំងអ្នកចូលមកដុតឲ្យឆេះខ្លោចទាំងអ្នកមករោចភ្លើងឲ្យរលត់បើមិនមែនល្ងង់មិនដឹងម្ដេចហៅថាដុតឲ្យខ្លោច ម្ដេចរោចឲ្យឆៅទេ គឺគេមានចេតនាទុច្ចរិតក្នុងរឿងដុត និងរោចនោះ។
គេអាចលូកដៃបំផ្លាញបែបនោះបានមកពីគេគិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ គេមិនបានគិតថាអាហារនោះសម្រាប់មនុស្សទាំងអស់គ្នាដែលរួមទាំងគេផងដែរឡើយ។
អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក ចន កេណ្ណឺឌី មានប្រសាសន៍ថា៖ «សូមកុំសួរថាតើប្រទេសជាតិបានផ្ដល់អ្វីខ្លះដល់អ្នកសូមអ្នកសួរខ្លួនឯងថាតើខ្ញុំបានធ្វើអ្វីខ្លះហើយដើម្បីជាតិមាតុភូមិ?»។ នេះជាការផ្ដល់គតិដល់ពលរដ្ឋឲ្យក្លាយជាពលរដ្ឋសកម្មជាពលរដ្ឋខ្លាំង។ លុះត្រាតែគិតពិចារណាទើបគេគិតយល់ថាការចូលរួមកសាងជាតិជាចំណែកទទួលខុសត្រូវរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់ៗរូប។ ចុះអ្នកដឹកនាំខ្មែរ? តើមានគតិប៉ុន្មានដែលកូនខ្មែរបានស្ដាប់ឮពីមាត់អ្នកដឹកនាំ។ បើគេមិនបង្រៀនយើងទេតើយើងជាពលរដ្ឋត្រូវដេកចាំស្លាប់ទៅឬ? មានវគ្គមួយក្នុងចម្រៀងចាស់ពីដើមមួយបទគឺបទពលទោអភ័ព្វបានច្រៀងថា «តែណ្ហើយរឿងហ្នឹងទុកមួយឡែកចុះរឿងស្រីផិតប្រុសជារឿងធម្មតារឿងធំជាងគេគឺជាតិខេមរា»។ មើលចុះគ្រាន់តែចម្រៀងកែកម្សាន្ដមួយបទក៏មានគតិអប់រំឲ្យគិតរឿងជាតិមាតុភូមិដែរ។ តើអ្នកតែងចម្រៀងហៅអ្នកស្ដាប់គិតរឿងជាតិដោយចៃដន្យ ឬបញ្ចូលដោយបំណងជាក់លាក់?
បើយើងជាពលរដ្ឋដេករំពឹងចាំគេហៅយើងគិតរឿងជាតិប្រហែលជាត្រូវដេកចាំរហូតដល់ខ្មែរក្លាយជាជនជាតិភាគតិចលើដីកំណើតរបស់ខ្លួនហើយ។ មានតែពួកយើងទាំងអស់គ្នាទេដែលចេះក្រោកឡើងដោយខ្លួនឯងគិតគូររឿងជាតិ។ តើយើងត្រូវចាប់ផ្ដើមគិតអំពីរឿងជាតិបែបណាដើម្បីកុំឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងសភាពជាតិនិយមជ្រុល? ពលរដ្ឋខ្មែរបានបាក់ស្បាតរឿងចាញ់បោកអ្នកនយោបាយ។ រាប់ត្រឹមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៩០ មកដំបូងចាញ់បោកគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៊ិចក្រោយមកចាញ់បោកគណបក្ស សម រង្ស៊ី បន្ដមកគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងមកទើរត្រឹមគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរហូតខ្មែរនិយាយថា «អាណាក៏ដូចអាណា» មានន័យថាអ្នកនយោបាយមួយណាក៏ដូចមួយណាដែរគឺសុទ្ធតែបោកដូចតែគ្នាកុំបាច់ទៅជឿសម្ដីពួកគេអី។ ឪពុកម្ដាយខ្មែរទូទៅហាមប្រាមកូនចៅកុំឲ្យរវល់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយដោយសារពួកគាត់មានស្នាមចាញ់បោកអ្នកនយោបាយញឹកញាប់។ ការមិនរវល់នឹងរឿងនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរគឺពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនមិនរវល់តាមដានស្ដាប់សម្ដី និងទង្វើរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ។ ពេលមានការអ្វីកើតឡើងម្ដងៗក៏ចាំតែកញ្ជ្រោលចិត្ដហក់តាមគេដោយខ្វះការពិចារណា។ ចាំកាលណាតែមានគេពន្យុះតែបន្ដិចក៏តាំងក្លាយជាអ្នកក្លាហានមួយរំពេចលុះដល់ហក់ទៅត្រូវដំបងឆក់ក៏មកផ្ទះផ្ដាំកូនចៅថាកុំរវល់រឿងនយោបាយដោយផ្ដាំថាបើមិនគុកទេមានតែស្លាប់ហើយបើសល់ជីវិតគឺរត់ចោលស្រុក។ ដូច្នេះតើឲ្យកូនខ្មែរមកដឹងឮរឿងនយោបាយតាមច្រកណា?
ដំណោះស្រាយគឺពលរដ្ឋត្រូវនាំគ្នាស្វែងយល់តាមរយៈការទទួលព័ត៌មានឲ្យបានច្រើនមុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្ដណាមួយទាក់ទងនឹងបញ្ហាជាតិដោយមិនជ្រើមតាមគេ។ បើគេហៅទៅបាតុកម្មត្រូវចេះសួរគេថាតើអ្វីជាគោលបំណងនៃការធ្វើបាតុកម្មនោះ? តើមានរំពឹងប៉ុនណាថានឹងបានសម្រេច? បើមិនបានសម្រេចតើត្រូវធ្វើម្ដេចបន្ដ?
ដំណោះស្រាយគឺពលរដ្ឋត្រូវនាំគ្នាស្វែងយល់តាមរយៈការទទួលព័ត៌មានឲ្យបានច្រើនមុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្ដណាមួយទាក់ទងនឹងបញ្ហាជាតិដោយមិនជ្រើមតាមគេ។ បើគេហៅទៅបាតុកម្មត្រូវចេះសួរគេថាតើអ្វីជាគោលបំណងនៃការធ្វើបាតុកម្មនោះ? តើមានរំពឹងប៉ុនណាថានឹងបានសម្រេច? បើមិនបានសម្រេចតើត្រូវធ្វើម្ដេចបន្ដ?
តើប្រមើលបានប៉ុនណាពីទំហំគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចនឹងកើតឡើង? តើគ្មានជម្រើសណាផ្សេងក្រៅពីទៅធ្វើបាតុកម្មទេឬ?
តើមានផែនការទប់ស្កាត់ការលូកដៃបង្កអំពើហិង្សាណាមួយដើម្បីជាលេសចោទដាក់បន្ទុកលើបាតុករដែរទេ? តើនរណាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវជាដើម។ ការរៀនដាក់សំណួររឿយៗមុនធ្វើការសម្រេចចិត្ដនឹងបណ្ដុះនូវទម្លាប់ឲ្យក្បាលយើងចាប់ផ្ដើមចេះធ្វើការហើយបន្ដិចម្ដងៗខ្មែរមុខជាអាចដើរចេញពីសភាពចាំតែជ្រើមតាមគេមិនខាន។ កិច្ចការបែបនេះមិនបាច់រង់ចាំថ្ងៃណាទើបធ្វើឡើយត្រូវតែចាប់ផ្ដើមថ្ងៃនេះនាទីនេះតែម្ដង។
បើមិនចាប់ផ្ដើមពេលនេះទេតើត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ថ្ងៃណា? បើមិនចាប់ផ្ដើមពីពួកយើងម្នាក់ៗជាខ្មែរនេះទេតើចាំបរទេសណាធ្វើឲ្យ? ពលរដ្ឋដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងការពិចារណាទាបមានអត្រាងាយនឹងចាញ់បោកការអុជអាល់ញុះញង់ខ្ពស់ណាស់។ បើជាតិនិយមជ្រុលប៉ះនឹងម្ខាងទៀតជាតិនិយមជ្រុលដែរមុខជាប៉ះគ្នាដោយអំពើហិង្សាមិនខានហើយខាងណាដែលមានចំនួនពលរដ្ឋមានសព្វាវុធច្រើនជាងមុខជាមានប្រៀបជាង។ ជាលទ្ធផលមានតែការខូចខាតប៉ុណ្ណោះ។ ជួនកាលប៉ះទង្គិចគ្នារួចខាងដែលទន់ខ្សោយជាងមិនត្រឹមតែជាអ្នករងការខូចខាតឈឺចិត្ដឈឺកាយទេស្រួលមិនស្រួលគេគាបឲ្យសុំទោសគេថែមទៀតដែលរឹតតែបង្កនូវការឈឺចាប់ដល់ពលរដ្ឋហើយចលនាជាតិនិយមជ្រុលរឹតតែមានសន្ទុះខ្លាំងជាងមុន។
ដូច្នេះដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាដែលយើងអាចប្រមើលដឹងមុនថាមិនផ្ដល់ចំណេញដល់ជាតិការពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យចេះត្រិះរិះពិចារណាមានការទទួលខុសត្រូវចាំបាច់ខ្លាំងណាស់។ ពលរដ្ឋដែលស្រឡាញ់ទឹកដីហើយមានការយល់ដឹងនឹងមិនបំពាននរណាឡើយហើយពលរដ្ឋបែបនោះក៏មិនបណ្ដោយឲ្យជាតិសាសន៍ដទៃបំពានបានដែរគេមុខជាតបតតាមមធ្យោបាយដែលមិនមានលក្ខណៈជ្រុលនិយម។
បើអ្នកមិនស្រឡាញ់មាតុភូមិនោះជារឿងមួយតែសូមដឹងផងថាមាតុភូមិនេះមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់នរណាម្នាក់ដាច់មុខទេវាជារបស់ពូជសាសន៍ខ្មែរជាមាតុភូមិដូនតាខ្មែរដែលពួកយើងជំនាន់នេះមានភារៈរក្សាបន្ដទុកឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។ ពេលចៅទួតអ្នកសួរអ្នកថាតើមាតុភូមិលោកតាលោកយាយទួតនៅឯណាហេតុអ្វីចៅក្លាយជាជនជាតិភាគតិចលើដីកំណើតរបស់ដូនតាបែបនេះតើអ្នកនឹងឆ្លើយបែបណា? ឬមួយអ្នកមិនរវល់ទេព្រោះអាងថាអ្នកស្លាប់បាត់ ឬរត់ទៅនៅបរទេសបាត់? ចង់នរណារស់ម្ដេចបានក៏រស់ទៅ? តើឯណាទៅការទទួលខុសត្រូវ? ពលរដ្ឋទាំងឡាយ! រឿងនយោបាយមិនមែនជារឿងដាច់មុខរបស់អ្នកនយោបាយតែប៉ុន្មាននាក់ទេ។ ខ្មែរបានទុកវាសនាប្រទេសជាតិទាំងមូលលើដៃអ្នកនយោបាយតែប៉ុន្មាននាក់យូរហើយ។ ល្មមដល់ពេលហើយដែលខ្មែររៀនធ្វើជាម្ចាស់លើវាសនាខ្មែរហើយ។ មាតុភូមិអាចគ្មានយើងម្នាក់បានតែតើយើងរស់ម្ដេចទៅពេលគ្មានមាតុភូមិ? មាតុភូមិខ្មែរដ៏កម្សត់នេះកំពុងតែរង់ចាំកូនខ្មែរឲ្យមើលថែ។
បើចង់ឲ្យម្ដាយនេះរស់រានបន្ដមានតែកូនខ្មែររៀនធ្វើនយោបាយព្រោះរឿងនយោបាយទាក់ទងនឹងអាយុជីវិត និងឆ្នាំងបាយរបស់ពលរដ្ឋមួយប្រទេស។ សូមស្វែងយល់ឲ្យបានច្រើនពីដំណើរវិវត្ដន៍នានាលើទីលាននយោបាយកុំឲ្យអ្នកនយោបាយធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្ដ។ សូមចូលរួមដឹងឮរឿងជាតិដោយការយល់ដឹង និងដោយការទទួលខុសត្រូវដែលវាប្រែក្លាយជាការស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិដោយមិនជ្រុលនិយម។ មានការស្រឡាញ់ត្រឹមត្រូវប្រកបដោយសតិប្រាជ្ញា និងដោយការទទួលខុសត្រូវទើបមានការការពារហើយការការពារបែបនោះនឹងមិននាំទុក្ខដល់ជាតិឡើយ៕
ប៉ាង វ៉ាន់ថោន
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
No comments:
Post a Comment