PPP
ពលរដ្ឋខ្មែរទៅវត្តក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំកាលពីឆ្នាំមុនដែលជានិមិត្តរូបនៃការសាងអំពើល្អ។ ម៉ៃ វីរៈ
សព្វថ្ងៃនេះយើងសង្កេតឃើញថាខ្មែរចូលចិត្ដនិយាយថាខ្លួនស្រឡាញ់អំពើល្អប៉ុន្តែគេបែរជានៅតែគាំទ្រអំពើអាក្រក់ទៅវិញ។ ដើម្បីអាចនិយាយថាមនុស្សណាម្នាក់ស្រឡាញ់អំពើល្អទៅបានលុះត្រាណាតែគេបានបំពេញលក្ខខណ្ឌចំនួនប្រាំគឺស្គាល់អំពើល្អ ប្រព្រឹត្ដតែអំពើល្អ ដាំបណ្ដុះអំពើល្អណាដែលខ្លួនមិនទាន់មានការពារអំពើល្អមិនឲ្យមានការជាន់ឈ្លី និងពង្រីកអំពើល្អឲ្យពលរដ្ឋដទៃបានស្រឡាញ់អំពើល្អដែរ។
អំពើល្អជាអំពើទាំងឡាយណាទាំងតាមកាយវាចា និងចិត្ដដែលប្រព្រឹត្ដទៅមិនត្រឹមតែមិនបានទៅបៀតបៀន ឬនាំទុក្ខទោសដល់មនុស្សទូទៅទេប៉ុន្តែថែមទាំងនាំមកនូវការរីកចម្រើន និងសេចក្ដីសុខដល់មនុស្សដទៃ។ ទង្វើទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយពីនេះគឺអំពើអាក្រក់។
មនុស្សខ្មែរពីដើមមានសន្ដានចិត្ដល្អ និងស្រឡាញ់អំពើល្អ។
ប៉ុន្ដែពួកគាត់បែរជាទ្រាំមើលអំពើអាក្រក់កើតឡើងបានទោះអំពើនោះប៉ះគាត់ដោយផ្ទាល់ក្តីដោយប្រយោលក្តី។ រឿងនេះកើតមកពីខ្មែរយើងមានសេចក្ដីអធិដ្ឋានទាបពេកក្នុងការឈរឲ្យជាប់លើការប្រព្រឹត្ដតែអំពើល្អហើយជារឿយៗតែងតែលឹបក្បាលថយទុកឲ្យអំពើអាក្រក់ឡើងចាង។ ស្អប់អំពើអាក្រក់មានន័យថាមិនអនុញ្ញាតឲ្យអំពើអាក្រក់កើតឡើងបានទោះអំពើនោះកើតចំបុគ្គលខ្លួនផ្ទាល់ ឬមិនចំផ្ទាល់ក៏ដោយ ក៏មិនឱបដៃបណ្ដោយឲ្យអំពើអាក្រក់ពង្រីកសកម្មភាពដោយមិនទប់ស្កាត់ ឬបំបាត់ឡើយ។
ការនិយាយថា «មកចេះដឹងស្អីគេមានធ្វើអីឯងឯណា!» ក៏រាប់ថាជាការពង្រីកអំពើអាក្រក់មួយដែលយើងត្រូវតែតាមបំបាត់ដែរ។ ខាងក្រោមនេះជាអំណះអំណាងមួយចំនួនដែលបង្ហាញថាខ្មែរគាំទ្រអំពើអាក្រក់។
ខ្មែរឲ្យតម្លៃមនុស្សតែលើសម្បកក្រៅ:
ខ្មែរច្រើនឲ្យតម្លៃមនុស្សតែលើសម្បកខាងក្រៅជាជាងផ្ដោតទៅលើខ្លឹមខាងក្នុងនៃមនុស្សនោះ។ ពេលដែលគេឃើញមនុស្សណាម្នាក់មានជីវភាពធូរធារ គេមិនដែលដណ្តឹងសួរថាតើគេម្នាក់នោះមានបានដោយរបៀបណានោះទេតែគេបែរជាផ្តល់តម្លៃដល់អ្នកមានទាំងនោះថាជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរ និងគួរឲ្យគោរពកោតខ្លាចហើយគេតែងតែមានអាការកើតរោគចុកពោះគឺធ្វើឱនត្រុនៗចំពោះអ្នកទាំងនោះ។ ឯក្នុងគ្រួសារវិញឪពុកម្តាយទូទៅចង់ឲ្យកូនរៀនបានខ្ពស់ហើយរកការងារកន្លែងខ្លាញ់ ឬអាចរកក្រៅបាន។ តែបើសួរឪពុកម្តាយនោះថាតើម៉ែពុកស្អប់អំពើពុករលួយឬទេ?
ពួកគាត់មុខជាឆ្លើយថាគាត់ស្អប់ណាស់។ តែបើកូនចៅគាត់បានធ្វើការតែមិនចេះស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់ គាត់ក៏តាំងរិះគន់ដៀលត្មះថាអាពភ្លើឲ្យរៀនអស់លុយអត់ប្រយោជន៍! នេះឬទង្វើរបស់មនុស្សដែលស្រឡាញ់អំពើល្អ?
តើការចូលស្ទឹងតាមបត់ជាការស្គាល់បរិបទស្រុកខ្មែរមែនទេ?
ពេលនៅរៀនបញ្ញវន្ដតែងវិភាគថាគួរតែដោះស្រាយដូច្នេះ ឬធ្វើដូច្នោះទើបល្អហើយស្រុកចម្រើនតែដល់ពេលដែលពួកគេចូលបម្រើការរដ្ឋគេក៏តាំងនិយាយថាត្រូវចូលស្ទឹងតាមបត់ឲ្យដូចគេដូចឯង។
ការដែលរកអាហារចម្អែតក្រពះមិនមែនជាបញ្ហាទេតែវិធីនៃការរកប្រាក់ឯណោះទេដែលយើងត្រូវគិត។ បើដើម្បីតែក្រពះគេបែរជាទម្លាក់ចោលអំពើល្អនោះគេជាមនុស្សថោកទាបអសីលធម៌ និងខ្វះការទទួលខុសត្រូវហើយបើក្រពះលើសពីឆ្អែតទៅហើយគេនៅតែនិយាយថាធ្វើឲ្យចុះចំណោមតើនេះជាការចូលស្ទឹងតាមបត់មែនឬ? ឬក៏ជាការគិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន?មនុស្សខ្លះមានស្ថានភាពគ្រួសារធូរធារប៉ុន្ដែគេក៏នៅតែនិយាយថាត្រូវចូលស្ទឹងតាមបត់ដែរ។
គេមិនគិត ឬមិនហ៊ានទាំងគិតដល់ថាត្រូវធ្វើអ្វីល្អៗដើម្បីកែលម្អស្ថានភាពប្រទេសជាតិផង។ នេះជាផ្នត់គំនិតនៃអ្នកដែលនិយាយថាខ្លួនក៏ស្រឡាញ់អំពើល្អ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះគេក៏បានសាបព្រោះមនោគមន៍ជីវិតបែបចូលស្ទឹងតាមបត់នេះទៅដល់យុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយមិនដាច់។ ការធ្វើដូច្នេះជាការបំបិទការគិតពីរឿងត្រឹមត្រូវជាការមិនលើកទឹកចិត្ដកូនខ្មែរឲ្យហ៊ានក្រោកមកតតាំងជាមួយអំពើអាក្រក់។ នេះជាការសម្លាប់សម្បជញ្ញៈកូនខ្មែរ។
និយាយបែបនេះចំពោះមនុស្សធម្មតាដែលមិនបានរៀនសូត្រជាករណីមួយតែនេះជាការលើកឡើងពីក្រុមបញ្ញវន្ដខ្មែរ។ នេះជាការបន្ថោកតម្លៃខ្លួនឯងដោយព្រមទម្លាក់ចោលនូវអ្វីដែលខ្លួនយល់ថាល្អដើម្បីជាថ្នូរមកវិញនូវភាពចុះសម្រុងមួយក្នុងសង្គមដែលមិនស្អាតស្អំដើម្បីតែទទួលបានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
បញ្ញវន្ដខ្លះយល់ថាការដែលខិតខំធ្វើឲ្យខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសាររីកចម្រើនក៏រាប់ថាជាការចូលរួមជួយសង្គមដែរហើយគេមិនចាំបាច់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតសម្រាប់សង្គមទេ។ ក្នុងន័យត្រឹមត្រូវក្រៅពីកសាងខ្លួនគឺពង្រឹងសមត្ថភាពបុគ្គលខ្លួនឯង និងរៀបចំក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អបំផុតបញ្ញវន្ដមានកាតព្វកិច្ចរួមចំណែកក្នុងការកសាងសង្គម និងបំពេញនូវចន្លោះខ្វះខាតនានាក្នុងសង្គម។ បើមនុស្សចេះដឹងមិនព្រមនាំគ្នាធ្វើកិច្ចការនេះតើត្រូវនៅប្រចាំគ្នាជាមួយពលរដ្ឋដែលមិនបានរៀនសូត្រឲ្យទៅធ្វើមុនទៅឬ?
ខ្មែរស្រឡាញ់គោលការណ៍មនុស្សធម៌តែបន្ដគាំទ្រអំពើអមនុស្សធម៌
មានករណីដែលតែងតែកើតមានរឿយៗក្នុងសង្គមខ្មែរដែលបង្ហាញថាមនុស្សខ្មែរទូទៅនិយាយថាខ្លួនស្រឡាញ់គោលការណ៍មនុស្សធម៌តែពួកគេនៅតែបន្ដធ្វើសកម្មភាពគាំទ្រអំពើអមនុស្សធម៌។ ខ្មែរមិនបានប្រើប្រាស់គោលការណ៍ច្បាប់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះទេពួកគេតែងតែរកដំណោះស្រាយដោយខ្លួនឯង ឬដោយកម្លាំងមហាជនដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា។ ករណីទាំងនេះមានដូចជាការវាយដំ ទាត់ធាក់ចោរដែលលួចរបស់របរការវាយតប់គ្នាចំពោះឧបទ្ទវហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ការបញ្ចេញប្រតិកម្មចំពោះអំពើឃោរឃៅរបស់ម្ចាស់ផ្ទះចំពោះការវាយធ្វើបាបអ្នកបម្រើ ការតតាំងគ្នាដោយអំពើហិង្សាក្នុងបាតុកម្មនានាជាដើម។
ប៉ុន្តែខ្មែរបែរជាលើកលែងឲ្យក្រុមចោរបំផ្លាញជាតិក្រោមរូបភាពធំៗដូចជាការកាប់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិអំពើពុករលួយបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ។ តើនេះហើយឬបេះដូងមនុស្សល្អ?
មនុស្សណាដែលនិយាយថាខ្លួនជាមនុស្សល្អតែមិនចូលរួមការពារអំពើល្អនោះមានន័យថាគេកំពុងតែគាំទ្រអំពើអាក្រក់
មនុស្សខ្មែរភាគច្រើនមានចរិតអន់មួយគឺបើបញ្ហានោះមិនប៉ះចំលើខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសារឯងទេគេមិនខ្ចីខ្វល់ពីបញ្ហានោះឡើយព្រោះគេយល់ថាបញ្ហានោះមិនមែនជារឿងរបស់គេ។ សារជាតិរបស់មនុស្សល្អគឺតែងតែជាមនុស្សដែលមានសន្ដានចិត្ដឈឺឆ្អាលចំពោះសុខទុក្ខមនុស្សជុំវិញដែលរងនូវអំពើអយុត្ដិធម៌បើទោះបីជាអំពើនោះមិនបានធ្លាក់មកលើខ្លួនក៏ដោយ។ ការដែលរស់នៅសម្ងំសុខម្នាក់ឯង និងក្រុមគ្រួសារឯងដោយមិនខ្ចីរវល់ខ្វល់ខ្វាយពីទុក្ខលំបាករបស់មនុស្សជុំវិញខ្លួនជាទូទៅ និងការសម្ងំមិនហ៊ាននិយាយរិះគន់អំពើអាក្រក់នោះក៏ជាការចូលរួមចំណែកគាំទ្រ និងការពារអំពើអាក្រក់នោះដែរ។ ពួកយើងរស់នៅក្នុងសង្គមនេះជាមួយគ្នាទាំងអស់គ្នាបើកាលណាចំណែកណាមួយនៃសង្គមនេះរងនូវភាពអយុត្ដិធម៌ផលប៉ះពាល់ពីទង្វើនោះមុខជារីករាលដល់ដល់ចំណែកផ្សេងទៀតក្នុងសង្គមនោះក៏ដូចជាប៉ះពាល់ដល់សង្គមទាំងមូលដែរមិនខាន។
មួយវិញទៀត ក្នុងនាមជាមនុស្សជាតិដូចគ្នាតើអ្នកអាចឱបដៃឈរមើលមនុស្សដូចគ្នាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្នាដោយអ្នកមិនឈឺចាប់បានដោយរបៀបណាទៅ?
នៅពេលដែលអ្នកនិយាយថាអ្នកស្រឡាញ់អំពើល្អទន្ទឹមគ្នាអ្នកក៏មិនស្អប់អំពើអាក្រក់តើមានន័យអ្វីទៅ? នៅពេលដែលអ្នកមិនធ្វើអំពើល្អហើយអ្នកនិយាយថាអ្នកស្រឡាញ់អំពើល្អតើមានន័យអ្វីទៅ? ខ្មែរសព្វថ្ងៃហាក់ដូចជាខ្មាស់អៀនក្នុងការធ្វើសកម្មភាពបង្ហាញថាខ្លួនស្រឡាញ់អំពើល្អ។ គឺគេហាក់ដូចជាខ្មាស់អៀនក្នុងការបង្ហាញថាគេជាអ្នកដែលមិនលើកលែងចំពោះទង្វើអាក្រក់។ បើសូម្បីខ្លួនជាមនុស្សមានហិរិនិងឱត្ដប្បៈ (ខ្មាស់បាប ខ្ពើមបាប) ក៏អ្នកខ្មាស់អៀនដែរទៅហើយតើអ្នកនៅមានសល់អ្វីដែលធ្វើដោយមិនខ្មាស់អៀនទៀតទៅ?
មនុស្សម្នាទូទៅតែងនិយាយថាខ្លួនស្អប់ណាស់អំពើអាក្រក់ហើយមិនចង់ឲ្យគេធ្វើអំពើអាក្រក់មកលើខ្លួនទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលមានរឿងអាក្រក់កើតឡើងដោយចិត្តខឹង ចិត្ដហិង្សា ចិត្ដដែលមិនបានអប់រំ ចិត្ដដែលគ្មានមនុស្សធម៌គេមិនបានគិតដល់ដំណោះស្រាយបែបមនុស្សធម៌ និងបែបស្ថាបនាដើម្បីឲ្យជនល្មើសទាំងនោះយល់ថាអ្វីទៅជាអំពើល្អ? អ្វីទៅជាអំពើអាក្រក់? អ្វីជាអំពើគួរប្រព្រឹត្ដ? អ្វីមិនគួរប្រព្រឹត្ដ? និងផ្ដល់មេរៀនដើម្បីកែប្រែផ្នត់គំនិត និងអត្ដចរិតដើម្បីឲ្យពួកគេភ្ញាក់ខ្លួនទទួលកំហុសហើយកែប្រែឡើយ។ តែគេបែរជានឹកឃើញភ្លាមថាមានតែយកមធ្យោបាយអមនុស្សធម៌ (ហិង្សា) សងត្រឡប់ទៅអ្នកប្រព្រឹត្តអមនុស្សធម៌នោះឲ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាជាង។
ជនដែលគិតឃើញតែដំណោះស្រាយដែលប្រើអំពើហិង្សាបែបនេះពេលគេធ្វើសកម្មភាពគេងាយនឹងប្រព្រឹត្ដអំពើហិង្សាណាស់។ វិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មតែមួយមុខមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមនេះបានឡើយ។
គ្មានអំពើហិង្សាមិនត្រឹមតែបានន័យថាគ្មានការវាយដំដែលអាចមើលឃើញនឹងភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះនោះទេប៉ុន្ដែគឺវាត្រូវតែគ្មានសូម្បីស្នាមហិង្សាដាមក្នុងចិត្ដថែមទៀត។ ត្រឹមមើលមុខគ្នាក៏គេអាចវ៉ៃគ្នា កាប់គ្នាបានដែរ។ តើនេះហើយឬពលរដ្ឋនៃប្រទេសទ្រទ្រង់ព្រះពុទ្ធសាសនាជិតមួយប្រទេស?
វប្បធម៌ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយប្រើអំពើហិង្សាក្នុងស្រុកខ្មែរនៅដក់ជាប់ជ្រៅណាស់ក្នុងបេះដូងមនុស្សខ្មែរ។ អំពើហិង្សាងាយនឹងផ្ទុះឡើងណាស់ប្រសិនណាបើយើងមិនបានសាបព្រោះ និងដាំបណ្តុះវប្បធម៌នៃការដោះស្រាយបញ្ហាដោយអហិង្សា ឬដោយសន្តិវិធីទេ។
មានតែការដកពិសោធន៍ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងលើសកម្មភាពទូទៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋឲ្យពលរដ្ឋរៀនពិនិត្យសង្កេត ពិចារណា និងធ្វើការឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពខុសគ្នារវាងអំពើតាមវាចាកាយ និងអំពើតាមរយៈចិត្ដទេទើបអាចចូលរួមធ្វើឲ្យពលរដ្ឋយើងយល់ និងមានសន្ដិភាពរហូតដល់ផ្ទៃក្នុងចិត្ត។ ជំហានដំបូងវានៅត្រឹមការអប់រំឲ្យមនុស្សមានសុជីវធម៌ហើយបន្ដិចម្ដងៗរៀនបណ្ដុះឲ្យសកម្មភាពនោះក្លាយទៅជាទម្លាប់ប្រក្រតីនៃចិត្ដគឺប្រព្រឹត្ដសុចរិតដោយមិនបាច់ប្រឹងព្រោះវាក្លាយជាធម្មជាតិនៃចិត្ដដែលស្អាត។
នោះហើយជាសីលធម៌ជាសារជាតិល្អដែលដុះស្អិតក្នុងចិត្ដ។ បើធ្វើត្រឹមឲ្យគេមើលថាខ្លួនជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរនោះជាទង្វើអសីលធម៌របស់មនុស្សទុច្ចរិតព្រោះសូម្បីតែគេយំអាណិតគ្នាក៏គេត្រូវគិតដែរថាតើយំធ្វើមុខបែបម៉េចទើបពេលបង្ហោះក្នុងហ្វេសប៊ុកហើយមានគេឡាយ និងស៊ែរច្រើន?អ្នកអាចគិតថាជារឿងតូចប៉ុន្ដែអំពើអាក្រក់ធំៗគឺកើតចេញពីអំពើអាក្រក់តូចៗនេះឯង។ បើក្នុងដួងចិត្ដមនុស្សខ្មែរម្នាក់ៗមិនបានបណ្ដុះសីលធម៌ឲ្យក្លាយជាប្រក្រតីនៃចិត្ដទេនោះបានន័យថាយើងក៏មិនបានចូលរួមជួយបណ្តុះវប្បធម៌សន្តិភាពក្នុងចិត្តខ្មែរយើងទាំងមូលដែរ។ ការបណ្តុះមនសិការទទួលខុសត្រូវដល់ពលរដ្ឋទូទៅជាកត្ដាចាំបាច់ណាស់ព្រោះវាជាកត្ដាកំណត់ការស្លាប់រស់របស់ជាតិទាំងមូល។
ការទទួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន ការចូលរួមទប់ស្កាត់ និងតវ៉ាប្រឆាំងនឹងអំពើអាក្រក់ដែលមិនមែនត្រឹមតែបង្រៀនមនុស្សខ្មែរឲ្យយល់តែក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្រឹស្តីទេតែនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអនុវត្តក្នុងជីវិតជាក់ស្តែង និងការចាប់ផ្ដើមធ្វើជាគំរូមុនគេនៃជនភ្ញាក់រលឹកនឹងប្រែក្លាយមុខមាត់ប្រទេសជាតិរបស់យើងបានមិនខាន។ ទង្វើបែបនេះជាទង្វើបណ្ដុះនូវសីលធម៌ទទួលខុសត្រូវផ្នែកមនសិការចំពោះកូនខ្មែរ។ វាច្បាស់ណាស់ថាផលប្រយោជន៍របស់បុគ្គលម្នាក់ៗអាចមិនមែនជាផលប្រយោជន៍ជាតិឡើយផ្ទុយទៅវិញផលប្រយោជន៍ជាតិច្បាស់ណាស់ថាវាមានផលប្រយោជន៍បុគ្គលដែលរស់នៅក្នុងជាតិនោះមិនខាន៕
ប៉ាង វ៉ាន់ថោន
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
|
| ពលរដ្ឋខ្មែរទៅវត្តក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំកាលពីឆ្នាំមុនដែលជានិមិត្តរូបនៃការសាងអំពើល្អ។ ម៉ៃ វីរៈ |
សព្វថ្ងៃនេះយើងសង្កេតឃើញថាខ្មែរចូលចិត្ដនិយាយថាខ្លួនស្រឡាញ់អំពើល្អប៉ុន្តែគេបែរជានៅតែគាំទ្រអំពើអាក្រក់ទៅវិញ។ ដើម្បីអាចនិយាយថាមនុស្សណាម្នាក់ស្រឡាញ់អំពើល្អទៅបានលុះត្រាណាតែគេបានបំពេញលក្ខខណ្ឌចំនួនប្រាំគឺស្គាល់អំពើល្អ ប្រព្រឹត្ដតែអំពើល្អ ដាំបណ្ដុះអំពើល្អណាដែលខ្លួនមិនទាន់មានការពារអំពើល្អមិនឲ្យមានការជាន់ឈ្លី និងពង្រីកអំពើល្អឲ្យពលរដ្ឋដទៃបានស្រឡាញ់អំពើល្អដែរ។
អំពើល្អជាអំពើទាំងឡាយណាទាំងតាមកាយវាចា និងចិត្ដដែលប្រព្រឹត្ដទៅមិនត្រឹមតែមិនបានទៅបៀតបៀន ឬនាំទុក្ខទោសដល់មនុស្សទូទៅទេប៉ុន្តែថែមទាំងនាំមកនូវការរីកចម្រើន និងសេចក្ដីសុខដល់មនុស្សដទៃ។ ទង្វើទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយពីនេះគឺអំពើអាក្រក់។
មនុស្សខ្មែរពីដើមមានសន្ដានចិត្ដល្អ និងស្រឡាញ់អំពើល្អ។
ប៉ុន្ដែពួកគាត់បែរជាទ្រាំមើលអំពើអាក្រក់កើតឡើងបានទោះអំពើនោះប៉ះគាត់ដោយផ្ទាល់ក្តីដោយប្រយោលក្តី។ រឿងនេះកើតមកពីខ្មែរយើងមានសេចក្ដីអធិដ្ឋានទាបពេកក្នុងការឈរឲ្យជាប់លើការប្រព្រឹត្ដតែអំពើល្អហើយជារឿយៗតែងតែលឹបក្បាលថយទុកឲ្យអំពើអាក្រក់ឡើងចាង។ ស្អប់អំពើអាក្រក់មានន័យថាមិនអនុញ្ញាតឲ្យអំពើអាក្រក់កើតឡើងបានទោះអំពើនោះកើតចំបុគ្គលខ្លួនផ្ទាល់ ឬមិនចំផ្ទាល់ក៏ដោយ ក៏មិនឱបដៃបណ្ដោយឲ្យអំពើអាក្រក់ពង្រីកសកម្មភាពដោយមិនទប់ស្កាត់ ឬបំបាត់ឡើយ។
ការនិយាយថា «មកចេះដឹងស្អីគេមានធ្វើអីឯងឯណា!» ក៏រាប់ថាជាការពង្រីកអំពើអាក្រក់មួយដែលយើងត្រូវតែតាមបំបាត់ដែរ។ ខាងក្រោមនេះជាអំណះអំណាងមួយចំនួនដែលបង្ហាញថាខ្មែរគាំទ្រអំពើអាក្រក់។
ខ្មែរឲ្យតម្លៃមនុស្សតែលើសម្បកក្រៅ:
ខ្មែរច្រើនឲ្យតម្លៃមនុស្សតែលើសម្បកខាងក្រៅជាជាងផ្ដោតទៅលើខ្លឹមខាងក្នុងនៃមនុស្សនោះ។ ពេលដែលគេឃើញមនុស្សណាម្នាក់មានជីវភាពធូរធារ គេមិនដែលដណ្តឹងសួរថាតើគេម្នាក់នោះមានបានដោយរបៀបណានោះទេតែគេបែរជាផ្តល់តម្លៃដល់អ្នកមានទាំងនោះថាជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរ និងគួរឲ្យគោរពកោតខ្លាចហើយគេតែងតែមានអាការកើតរោគចុកពោះគឺធ្វើឱនត្រុនៗចំពោះអ្នកទាំងនោះ។ ឯក្នុងគ្រួសារវិញឪពុកម្តាយទូទៅចង់ឲ្យកូនរៀនបានខ្ពស់ហើយរកការងារកន្លែងខ្លាញ់ ឬអាចរកក្រៅបាន។ តែបើសួរឪពុកម្តាយនោះថាតើម៉ែពុកស្អប់អំពើពុករលួយឬទេ?
ពួកគាត់មុខជាឆ្លើយថាគាត់ស្អប់ណាស់។ តែបើកូនចៅគាត់បានធ្វើការតែមិនចេះស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់ គាត់ក៏តាំងរិះគន់ដៀលត្មះថាអាពភ្លើឲ្យរៀនអស់លុយអត់ប្រយោជន៍! នេះឬទង្វើរបស់មនុស្សដែលស្រឡាញ់អំពើល្អ?
តើការចូលស្ទឹងតាមបត់ជាការស្គាល់បរិបទស្រុកខ្មែរមែនទេ?
ពេលនៅរៀនបញ្ញវន្ដតែងវិភាគថាគួរតែដោះស្រាយដូច្នេះ ឬធ្វើដូច្នោះទើបល្អហើយស្រុកចម្រើនតែដល់ពេលដែលពួកគេចូលបម្រើការរដ្ឋគេក៏តាំងនិយាយថាត្រូវចូលស្ទឹងតាមបត់ឲ្យដូចគេដូចឯង។
គេមិនគិត ឬមិនហ៊ានទាំងគិតដល់ថាត្រូវធ្វើអ្វីល្អៗដើម្បីកែលម្អស្ថានភាពប្រទេសជាតិផង។ នេះជាផ្នត់គំនិតនៃអ្នកដែលនិយាយថាខ្លួនក៏ស្រឡាញ់អំពើល្អ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះគេក៏បានសាបព្រោះមនោគមន៍ជីវិតបែបចូលស្ទឹងតាមបត់នេះទៅដល់យុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយមិនដាច់។ ការធ្វើដូច្នេះជាការបំបិទការគិតពីរឿងត្រឹមត្រូវជាការមិនលើកទឹកចិត្ដកូនខ្មែរឲ្យហ៊ានក្រោកមកតតាំងជាមួយអំពើអាក្រក់។ នេះជាការសម្លាប់សម្បជញ្ញៈកូនខ្មែរ។
និយាយបែបនេះចំពោះមនុស្សធម្មតាដែលមិនបានរៀនសូត្រជាករណីមួយតែនេះជាការលើកឡើងពីក្រុមបញ្ញវន្ដខ្មែរ។ នេះជាការបន្ថោកតម្លៃខ្លួនឯងដោយព្រមទម្លាក់ចោលនូវអ្វីដែលខ្លួនយល់ថាល្អដើម្បីជាថ្នូរមកវិញនូវភាពចុះសម្រុងមួយក្នុងសង្គមដែលមិនស្អាតស្អំដើម្បីតែទទួលបានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
បញ្ញវន្ដខ្លះយល់ថាការដែលខិតខំធ្វើឲ្យខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសាររីកចម្រើនក៏រាប់ថាជាការចូលរួមជួយសង្គមដែរហើយគេមិនចាំបាច់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតសម្រាប់សង្គមទេ។ ក្នុងន័យត្រឹមត្រូវក្រៅពីកសាងខ្លួនគឺពង្រឹងសមត្ថភាពបុគ្គលខ្លួនឯង និងរៀបចំក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អបំផុតបញ្ញវន្ដមានកាតព្វកិច្ចរួមចំណែកក្នុងការកសាងសង្គម និងបំពេញនូវចន្លោះខ្វះខាតនានាក្នុងសង្គម។ បើមនុស្សចេះដឹងមិនព្រមនាំគ្នាធ្វើកិច្ចការនេះតើត្រូវនៅប្រចាំគ្នាជាមួយពលរដ្ឋដែលមិនបានរៀនសូត្រឲ្យទៅធ្វើមុនទៅឬ?
ខ្មែរស្រឡាញ់គោលការណ៍មនុស្សធម៌តែបន្ដគាំទ្រអំពើអមនុស្សធម៌
មានករណីដែលតែងតែកើតមានរឿយៗក្នុងសង្គមខ្មែរដែលបង្ហាញថាមនុស្សខ្មែរទូទៅនិយាយថាខ្លួនស្រឡាញ់គោលការណ៍មនុស្សធម៌តែពួកគេនៅតែបន្ដធ្វើសកម្មភាពគាំទ្រអំពើអមនុស្សធម៌។ ខ្មែរមិនបានប្រើប្រាស់គោលការណ៍ច្បាប់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះទេពួកគេតែងតែរកដំណោះស្រាយដោយខ្លួនឯង ឬដោយកម្លាំងមហាជនដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា។ ករណីទាំងនេះមានដូចជាការវាយដំ ទាត់ធាក់ចោរដែលលួចរបស់របរការវាយតប់គ្នាចំពោះឧបទ្ទវហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ការបញ្ចេញប្រតិកម្មចំពោះអំពើឃោរឃៅរបស់ម្ចាស់ផ្ទះចំពោះការវាយធ្វើបាបអ្នកបម្រើ ការតតាំងគ្នាដោយអំពើហិង្សាក្នុងបាតុកម្មនានាជាដើម។
ប៉ុន្តែខ្មែរបែរជាលើកលែងឲ្យក្រុមចោរបំផ្លាញជាតិក្រោមរូបភាពធំៗដូចជាការកាប់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិអំពើពុករលួយបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ។ តើនេះហើយឬបេះដូងមនុស្សល្អ?
មនុស្សណាដែលនិយាយថាខ្លួនជាមនុស្សល្អតែមិនចូលរួមការពារអំពើល្អនោះមានន័យថាគេកំពុងតែគាំទ្រអំពើអាក្រក់
មនុស្សខ្មែរភាគច្រើនមានចរិតអន់មួយគឺបើបញ្ហានោះមិនប៉ះចំលើខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសារឯងទេគេមិនខ្ចីខ្វល់ពីបញ្ហានោះឡើយព្រោះគេយល់ថាបញ្ហានោះមិនមែនជារឿងរបស់គេ។ សារជាតិរបស់មនុស្សល្អគឺតែងតែជាមនុស្សដែលមានសន្ដានចិត្ដឈឺឆ្អាលចំពោះសុខទុក្ខមនុស្សជុំវិញដែលរងនូវអំពើអយុត្ដិធម៌បើទោះបីជាអំពើនោះមិនបានធ្លាក់មកលើខ្លួនក៏ដោយ។ ការដែលរស់នៅសម្ងំសុខម្នាក់ឯង និងក្រុមគ្រួសារឯងដោយមិនខ្ចីរវល់ខ្វល់ខ្វាយពីទុក្ខលំបាករបស់មនុស្សជុំវិញខ្លួនជាទូទៅ និងការសម្ងំមិនហ៊ាននិយាយរិះគន់អំពើអាក្រក់នោះក៏ជាការចូលរួមចំណែកគាំទ្រ និងការពារអំពើអាក្រក់នោះដែរ។ ពួកយើងរស់នៅក្នុងសង្គមនេះជាមួយគ្នាទាំងអស់គ្នាបើកាលណាចំណែកណាមួយនៃសង្គមនេះរងនូវភាពអយុត្ដិធម៌ផលប៉ះពាល់ពីទង្វើនោះមុខជារីករាលដល់ដល់ចំណែកផ្សេងទៀតក្នុងសង្គមនោះក៏ដូចជាប៉ះពាល់ដល់សង្គមទាំងមូលដែរមិនខាន។
មួយវិញទៀត ក្នុងនាមជាមនុស្សជាតិដូចគ្នាតើអ្នកអាចឱបដៃឈរមើលមនុស្សដូចគ្នាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្នាដោយអ្នកមិនឈឺចាប់បានដោយរបៀបណាទៅ?
នៅពេលដែលអ្នកនិយាយថាអ្នកស្រឡាញ់អំពើល្អទន្ទឹមគ្នាអ្នកក៏មិនស្អប់អំពើអាក្រក់តើមានន័យអ្វីទៅ? នៅពេលដែលអ្នកមិនធ្វើអំពើល្អហើយអ្នកនិយាយថាអ្នកស្រឡាញ់អំពើល្អតើមានន័យអ្វីទៅ? ខ្មែរសព្វថ្ងៃហាក់ដូចជាខ្មាស់អៀនក្នុងការធ្វើសកម្មភាពបង្ហាញថាខ្លួនស្រឡាញ់អំពើល្អ។ គឺគេហាក់ដូចជាខ្មាស់អៀនក្នុងការបង្ហាញថាគេជាអ្នកដែលមិនលើកលែងចំពោះទង្វើអាក្រក់។ បើសូម្បីខ្លួនជាមនុស្សមានហិរិនិងឱត្ដប្បៈ (ខ្មាស់បាប ខ្ពើមបាប) ក៏អ្នកខ្មាស់អៀនដែរទៅហើយតើអ្នកនៅមានសល់អ្វីដែលធ្វើដោយមិនខ្មាស់អៀនទៀតទៅ?
មនុស្សម្នាទូទៅតែងនិយាយថាខ្លួនស្អប់ណាស់អំពើអាក្រក់ហើយមិនចង់ឲ្យគេធ្វើអំពើអាក្រក់មកលើខ្លួនទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលមានរឿងអាក្រក់កើតឡើងដោយចិត្តខឹង ចិត្ដហិង្សា ចិត្ដដែលមិនបានអប់រំ ចិត្ដដែលគ្មានមនុស្សធម៌គេមិនបានគិតដល់ដំណោះស្រាយបែបមនុស្សធម៌ និងបែបស្ថាបនាដើម្បីឲ្យជនល្មើសទាំងនោះយល់ថាអ្វីទៅជាអំពើល្អ? អ្វីទៅជាអំពើអាក្រក់? អ្វីជាអំពើគួរប្រព្រឹត្ដ? អ្វីមិនគួរប្រព្រឹត្ដ? និងផ្ដល់មេរៀនដើម្បីកែប្រែផ្នត់គំនិត និងអត្ដចរិតដើម្បីឲ្យពួកគេភ្ញាក់ខ្លួនទទួលកំហុសហើយកែប្រែឡើយ។ តែគេបែរជានឹកឃើញភ្លាមថាមានតែយកមធ្យោបាយអមនុស្សធម៌ (ហិង្សា) សងត្រឡប់ទៅអ្នកប្រព្រឹត្តអមនុស្សធម៌នោះឲ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាជាង។
ជនដែលគិតឃើញតែដំណោះស្រាយដែលប្រើអំពើហិង្សាបែបនេះពេលគេធ្វើសកម្មភាពគេងាយនឹងប្រព្រឹត្ដអំពើហិង្សាណាស់។ វិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មតែមួយមុខមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមនេះបានឡើយ។
គ្មានអំពើហិង្សាមិនត្រឹមតែបានន័យថាគ្មានការវាយដំដែលអាចមើលឃើញនឹងភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះនោះទេប៉ុន្ដែគឺវាត្រូវតែគ្មានសូម្បីស្នាមហិង្សាដាមក្នុងចិត្ដថែមទៀត។ ត្រឹមមើលមុខគ្នាក៏គេអាចវ៉ៃគ្នា កាប់គ្នាបានដែរ។ តើនេះហើយឬពលរដ្ឋនៃប្រទេសទ្រទ្រង់ព្រះពុទ្ធសាសនាជិតមួយប្រទេស?
វប្បធម៌ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយប្រើអំពើហិង្សាក្នុងស្រុកខ្មែរនៅដក់ជាប់ជ្រៅណាស់ក្នុងបេះដូងមនុស្សខ្មែរ។ អំពើហិង្សាងាយនឹងផ្ទុះឡើងណាស់ប្រសិនណាបើយើងមិនបានសាបព្រោះ និងដាំបណ្តុះវប្បធម៌នៃការដោះស្រាយបញ្ហាដោយអហិង្សា ឬដោយសន្តិវិធីទេ។
មានតែការដកពិសោធន៍ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងលើសកម្មភាពទូទៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋឲ្យពលរដ្ឋរៀនពិនិត្យសង្កេត ពិចារណា និងធ្វើការឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពខុសគ្នារវាងអំពើតាមវាចាកាយ និងអំពើតាមរយៈចិត្ដទេទើបអាចចូលរួមធ្វើឲ្យពលរដ្ឋយើងយល់ និងមានសន្ដិភាពរហូតដល់ផ្ទៃក្នុងចិត្ត។ ជំហានដំបូងវានៅត្រឹមការអប់រំឲ្យមនុស្សមានសុជីវធម៌ហើយបន្ដិចម្ដងៗរៀនបណ្ដុះឲ្យសកម្មភាពនោះក្លាយទៅជាទម្លាប់ប្រក្រតីនៃចិត្ដគឺប្រព្រឹត្ដសុចរិតដោយមិនបាច់ប្រឹងព្រោះវាក្លាយជាធម្មជាតិនៃចិត្ដដែលស្អាត។
នោះហើយជាសីលធម៌ជាសារជាតិល្អដែលដុះស្អិតក្នុងចិត្ដ។ បើធ្វើត្រឹមឲ្យគេមើលថាខ្លួនជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរនោះជាទង្វើអសីលធម៌របស់មនុស្សទុច្ចរិតព្រោះសូម្បីតែគេយំអាណិតគ្នាក៏គេត្រូវគិតដែរថាតើយំធ្វើមុខបែបម៉េចទើបពេលបង្ហោះក្នុងហ្វេសប៊ុកហើយមានគេឡាយ និងស៊ែរច្រើន?អ្នកអាចគិតថាជារឿងតូចប៉ុន្ដែអំពើអាក្រក់ធំៗគឺកើតចេញពីអំពើអាក្រក់តូចៗនេះឯង។ បើក្នុងដួងចិត្ដមនុស្សខ្មែរម្នាក់ៗមិនបានបណ្ដុះសីលធម៌ឲ្យក្លាយជាប្រក្រតីនៃចិត្ដទេនោះបានន័យថាយើងក៏មិនបានចូលរួមជួយបណ្តុះវប្បធម៌សន្តិភាពក្នុងចិត្តខ្មែរយើងទាំងមូលដែរ។ ការបណ្តុះមនសិការទទួលខុសត្រូវដល់ពលរដ្ឋទូទៅជាកត្ដាចាំបាច់ណាស់ព្រោះវាជាកត្ដាកំណត់ការស្លាប់រស់របស់ជាតិទាំងមូល។
ការទទួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន ការចូលរួមទប់ស្កាត់ និងតវ៉ាប្រឆាំងនឹងអំពើអាក្រក់ដែលមិនមែនត្រឹមតែបង្រៀនមនុស្សខ្មែរឲ្យយល់តែក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្រឹស្តីទេតែនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអនុវត្តក្នុងជីវិតជាក់ស្តែង និងការចាប់ផ្ដើមធ្វើជាគំរូមុនគេនៃជនភ្ញាក់រលឹកនឹងប្រែក្លាយមុខមាត់ប្រទេសជាតិរបស់យើងបានមិនខាន។ ទង្វើបែបនេះជាទង្វើបណ្ដុះនូវសីលធម៌ទទួលខុសត្រូវផ្នែកមនសិការចំពោះកូនខ្មែរ។ វាច្បាស់ណាស់ថាផលប្រយោជន៍របស់បុគ្គលម្នាក់ៗអាចមិនមែនជាផលប្រយោជន៍ជាតិឡើយផ្ទុយទៅវិញផលប្រយោជន៍ជាតិច្បាស់ណាស់ថាវាមានផលប្រយោជន៍បុគ្គលដែលរស់នៅក្នុងជាតិនោះមិនខាន៕
ប៉ាង វ៉ាន់ថោន
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
អ៊ីមែលៈ vanthownpang@yahoo.com
No comments:
Post a Comment