PHNOM PENH (AFP) -- A prominent critic of Cambodia's
government lashed out against his 20-year jail term at an appeal
hearing Tuesday, as hundreds of supporters massed outside the court
calling for his release.
Radio station owner Mam Sonando, who has dual Cambodian-French citizenship, was convicted in October on charges including insurrection and inciting people to take up arms against the state.
"The allegations are very unjust," Sonando, who is considered by Amnesty International to be a prisoner of conscience, told a hearing at the Appeal Court in Phnom Penh packed with foreign diplomats and rights activists.
"I cannot accept the conviction by the lower court," he added, saying he was a scapegoat for "troublemakers" who wanted him to take the blame for unrest triggered by a land dispute.
The 71-year-old is accused of involvement in an alleged plot to establish an autonomous region in eastern Kratie province.
Radio station owner Mam Sonando, who has dual Cambodian-French citizenship, was convicted in October on charges including insurrection and inciting people to take up arms against the state.
"The allegations are very unjust," Sonando, who is considered by Amnesty International to be a prisoner of conscience, told a hearing at the Appeal Court in Phnom Penh packed with foreign diplomats and rights activists.
"I cannot accept the conviction by the lower court," he added, saying he was a scapegoat for "troublemakers" who wanted him to take the blame for unrest triggered by a land dispute.
The 71-year-old is accused of involvement in an alleged plot to establish an autonomous region in eastern Kratie province.
Rights groups have called the charges baseless and said the government was seeking to justify its harsh crackdown on a land dispute there in May, when a teenage girl was shot dead by security forces clashing with demonstrators.
As a radio station boss, "my work is to educate people to respect laws and the constitution, to know democracy and to know their rights", Sonando said, asking the judges to summon his accusers to confront him in court.
Outside about 500 protesters gathered shouting "Free Mam Sonando!"
Sonando heads the campaign group the Association of Democrats, and his independent Beehive station broadcasts programmes critical of the government.
He was arrested previously in 2003 and 2005 for his political activities and for allegedly defaming Prime Minister Hun Sen's government.
The 61-year-old strongman premier has ruled Cambodia since 1985 and has vowed to remain in power until he is 90 years old.
Activists say land conflicts are Cambodia's most pressing human rights issue. Protests have intensified and campaigners say the authorities are increasingly cracking down on dissent.
ជនជាប់ចោទទាំងបីរូបនោះមានលោក ម៉ម សូណង់ដូ
ដែលជាប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ និងជាប្រធានសមាគមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ
ដែលត្រូវកាត់អោយជាប់ពន្ធនាគារ ២០ឆ្នាំ និងកសិករ
២នាក់ទៀតដែលត្រូវកាត់អោយមានទោសពី ៣ ទៅ ៥ឆ្នាំ។
ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាឧទ្ធរណ៍សម្រេចលើកពេលសវនាការលើរឿង ក្ដីលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងអ្នកភូមិប្រម៉ា ២នាក់ជាបណ្ដោះអាសន្ន ដោយគ្រោងនឹងបន្តនៅថ្ងៃទី៦ ខែមីនា។
បន្ទាប់ពីបានសាកសួរជនជាប់ចោទទាំង ៣នាក់ គឺលោក ម៉ម សូណង់ដូ អ្នកភូមិប្រម៉ា ២នាក់ គឺលោក ទូច រាម និងលោក កាន់ សុវណ្ណ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាឧទ្ធរណ៍ លោកចៅក្រម ឃុន លាងម៉េង បានសម្រេចផ្អាកសវនាការរង់ចាំជំនុំជម្រះបន្តទៀតនៅព្រឹកថ្ងៃ បន្ទាប់។
អង្គសវនាការពេញមួយព្រឹកចៅក្រមបានសាកសួរលោក ម៉ម សូណង់ដូ ពីរឿងរ៉ាវដែលទាក់ទងដល់រឿងក្ដី ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមលើចម្លើយដែលបានចងក្រងទុកដោយសាលាដំបូង។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលកាត់សក់ខ្លី ពាក់អាវសដៃខ្លី មានដាក់ក្រវាត់ក ឈរក្នុងរង្វង់ក្រចកសេះ នៅតែអះអាងថា លោកពុំបានបង្កើតក្រុមមនុស្ស ដើម្បីប្រឆាំងអ្នករាជការសាធារណៈ ដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។
នៅក្រៅសវនាការ គឺនៅពេលដែលត្រូវនាំឡើងឡានទៅកាន់ពន្ធនាគារព្រៃសវិញ លោក ម៉ម សូណង់ដូ នៅមិនទាន់ឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះសវនាការសាលាឧទ្ធរណ៍នៅឡើយ ដោយលោករង់ចាំសេចក្ដីសម្រេចរបស់ចៅក្រមសាលាឧទ្ធរណ៍ ស្របគ្នានេះក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់អ្នកគាំទ្ររូបលោក។
នៅមុនពេលសវនាការចាប់ផ្ដើមនៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមីនា មេធាវីការពារអោយលោក ម៉ម សូណង់ដូ គឺលោក ស សូវាន និងលោក សំ សុខគង់ បានស្នើចៅក្រមពិចារណាពន្យារពេលការជំនុំជម្រះ ដោយសំអាងថា ជនជាប់ចោទចំនួន ៧រូបផ្សេងទៀត ដែលត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅជាសាក្សីដាក់បន្ទុក លោក ម៉ម សូណង់ដូ នោះពុំមានវត្តមានក្នុងសវនាការដើម្បីតតាំងក្ដី។ ប៉ុន្តែត្រូវក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះជំទាស់ និងបានអះអាងថា សាលាឧទ្ធរណ៍បានកោះហៅសាក្សីទាំង ៧នាក់ ដែលជាអ្នកភូមិប្រម៉ា នោះដែរ ប៉ុន្តែពួកគេមានសិទ្ធិមិនចូលរួម។
លោកមេធាវី ស សូវាន មានប្រសាសន៍ថា សាក្សីដាក់បន្ទុកលោក ម៉ម សូណង់ដូ ទាំង៧ នាក់គឺមានសារៈសំខាន់ ដើម្បីមកតតាំងគ្នា។ លោកមានចម្ងល់ថាហេតុអ្វីចៅក្រមកោះហៅដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី ដែលពុំមានសារសំខាន់អ្វីក្នុងរឿងក្ដីនេះទៅវិញ ខណៈដែលចៅក្រមមានសិទ្ធិអំណាចតាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងការកោះហៅសាក្សី និងនាំខ្លួនមកកាន់តុលាការ។
នៅខាងក្រៅរបងសាលាឧទ្ធរណ៍សវនាការ ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាសមាជិកសមាគមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាលើកបដា លើកញត្តិដែលមានស្នាមមេដៃពលរដ្ឋ រូបថតលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងស្រែកទាមទារអោយដោះលែងលោក ម៉ម សូណង់ដូ។ ពួកគេប្រកាសប្រាប់សាលាឧទ្ធរណ៍ថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលជាប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ គឺពុំមានទោស។
លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលមានវ័យ ៧១ឆ្នាំ បានជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៧ខែហើយ ចាប់តាំងពីលោកត្រូវជាប់ចោទពីបទមេគំនិតបង្កើតចលនាតំបន់អបគមន៍ ក្នុងភូមិប្រម៉ា ឃុំកំពង់ដំរី ខេត្តក្រចេះ។ ហើយលោកត្រូវសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់អោយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២០ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ១០លានរៀល កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ចំណែកអ្នកភូមិប្រមា លោក ទូច រាម ត្រូវកាត់អោយមានទោស ៥ឆ្នាំ និងលោក កាន់ សុវណ្ណ មានទោស ៣ឆ្នាំ។ ការកាត់ទោសលោក ម៉ម សូណង់ដូ ត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់ថា មានសភាពចម្លែក ពុំមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាឧទ្ធរណ៍សម្រេចលើកពេលសវនាការលើរឿង ក្ដីលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងអ្នកភូមិប្រម៉ា ២នាក់ជាបណ្ដោះអាសន្ន ដោយគ្រោងនឹងបន្តនៅថ្ងៃទី៦ ខែមីនា។
បន្ទាប់ពីបានសាកសួរជនជាប់ចោទទាំង ៣នាក់ គឺលោក ម៉ម សូណង់ដូ អ្នកភូមិប្រម៉ា ២នាក់ គឺលោក ទូច រាម និងលោក កាន់ សុវណ្ណ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាឧទ្ធរណ៍ លោកចៅក្រម ឃុន លាងម៉េង បានសម្រេចផ្អាកសវនាការរង់ចាំជំនុំជម្រះបន្តទៀតនៅព្រឹកថ្ងៃ បន្ទាប់។
អង្គសវនាការពេញមួយព្រឹកចៅក្រមបានសាកសួរលោក ម៉ម សូណង់ដូ ពីរឿងរ៉ាវដែលទាក់ទងដល់រឿងក្ដី ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមលើចម្លើយដែលបានចងក្រងទុកដោយសាលាដំបូង។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលកាត់សក់ខ្លី ពាក់អាវសដៃខ្លី មានដាក់ក្រវាត់ក ឈរក្នុងរង្វង់ក្រចកសេះ នៅតែអះអាងថា លោកពុំបានបង្កើតក្រុមមនុស្ស ដើម្បីប្រឆាំងអ្នករាជការសាធារណៈ ដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។
នៅក្រៅសវនាការ គឺនៅពេលដែលត្រូវនាំឡើងឡានទៅកាន់ពន្ធនាគារព្រៃសវិញ លោក ម៉ម សូណង់ដូ នៅមិនទាន់ឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះសវនាការសាលាឧទ្ធរណ៍នៅឡើយ ដោយលោករង់ចាំសេចក្ដីសម្រេចរបស់ចៅក្រមសាលាឧទ្ធរណ៍ ស្របគ្នានេះក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់អ្នកគាំទ្ររូបលោក។
នៅមុនពេលសវនាការចាប់ផ្ដើមនៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមីនា មេធាវីការពារអោយលោក ម៉ម សូណង់ដូ គឺលោក ស សូវាន និងលោក សំ សុខគង់ បានស្នើចៅក្រមពិចារណាពន្យារពេលការជំនុំជម្រះ ដោយសំអាងថា ជនជាប់ចោទចំនួន ៧រូបផ្សេងទៀត ដែលត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅជាសាក្សីដាក់បន្ទុក លោក ម៉ម សូណង់ដូ នោះពុំមានវត្តមានក្នុងសវនាការដើម្បីតតាំងក្ដី។ ប៉ុន្តែត្រូវក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះជំទាស់ និងបានអះអាងថា សាលាឧទ្ធរណ៍បានកោះហៅសាក្សីទាំង ៧នាក់ ដែលជាអ្នកភូមិប្រម៉ា នោះដែរ ប៉ុន្តែពួកគេមានសិទ្ធិមិនចូលរួម។
លោកមេធាវី ស សូវាន មានប្រសាសន៍ថា សាក្សីដាក់បន្ទុកលោក ម៉ម សូណង់ដូ ទាំង៧ នាក់គឺមានសារៈសំខាន់ ដើម្បីមកតតាំងគ្នា។ លោកមានចម្ងល់ថាហេតុអ្វីចៅក្រមកោះហៅដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី ដែលពុំមានសារសំខាន់អ្វីក្នុងរឿងក្ដីនេះទៅវិញ ខណៈដែលចៅក្រមមានសិទ្ធិអំណាចតាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងការកោះហៅសាក្សី និងនាំខ្លួនមកកាន់តុលាការ។
នៅខាងក្រៅរបងសាលាឧទ្ធរណ៍សវនាការ ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាសមាជិកសមាគមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាលើកបដា លើកញត្តិដែលមានស្នាមមេដៃពលរដ្ឋ រូបថតលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងស្រែកទាមទារអោយដោះលែងលោក ម៉ម សូណង់ដូ។ ពួកគេប្រកាសប្រាប់សាលាឧទ្ធរណ៍ថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលជាប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ គឺពុំមានទោស។
លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលមានវ័យ ៧១ឆ្នាំ បានជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៧ខែហើយ ចាប់តាំងពីលោកត្រូវជាប់ចោទពីបទមេគំនិតបង្កើតចលនាតំបន់អបគមន៍ ក្នុងភូមិប្រម៉ា ឃុំកំពង់ដំរី ខេត្តក្រចេះ។ ហើយលោកត្រូវសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់អោយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២០ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ១០លានរៀល កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ចំណែកអ្នកភូមិប្រមា លោក ទូច រាម ត្រូវកាត់អោយមានទោស ៥ឆ្នាំ និងលោក កាន់ សុវណ្ណ មានទោស ៣ឆ្នាំ។ ការកាត់ទោសលោក ម៉ម សូណង់ដូ ត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់ថា មានសភាពចម្លែក ពុំមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
No comments:
Post a Comment