ដោយ ហង្ស សាវយុត
2013-03-26 RFA Service
2013-03-26 RFA Service
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
លោកបណ្ឌិត អ៊ា ដារិទ្ធិ អ្នកជំនាញខាងកុលាលភាជន៍ខ្មែរ
និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាប្រធានក្រុមកំណាយ
បង្ហាញពីរណ្ដៅឡបូរាណដែលក្រុមអ្នកបូរាណវិទូចម្រុះជាតិសាសន៍
កំពុងស្រាវជ្រាវ នាខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃ២៥ មីនា ឆ្នាំ២០១៣។
RFA/Hang Savyouth
ក្រុមអ្នកបុរាណវិទ្យាចម្រុះជាតិសាសន៍ជាច្រើននាក់កំពុងសិក្សា
ទៅលើកេរដំណែលបុរាណទាំងនេះនៅតាមផ្លូវបុរាណមួយខ្សែដែលចេញពី
ទីក្រុងអង្គរ ខេត្តសៀមរាប ឆ្ពោះទៅកាន់ភាគឦសាន តំបន់ប្រាសាទបាកាណ។
អ្នកបូរាណវិទូវ័យក្មេងចម្រុះជាតិសាសន៍ជិត ២០នាក់ មកពីប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានអាស៊ីបូព៌ា និងអឺរ៉ុប កំពុងសហការគ្នាធ្វើកំណាយឡបូរាណដុតកុលាលភាជន៍ធ្វើពីដីឥដ្ឋ ក្នុងសម័យបុព្វកាលមួយកន្លែង ដែលគេទើបតែរកឃើញកាលពីពេលថ្មីៗ។
ឡដុតវត្ថុប្រើប្រាស់បូរាណដែលគេស្គាល់ឈ្មោះថា "ចុងសំរោង" បច្ចុប្បន្នមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិកំបោអរ នៃឃុំខ្វាវ ស្រុកជីក្រែង ចម្ងាយជាង ៨០គីឡូម៉ែត្រ ភាគឦសាន ពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។
បណ្ឌិតផ្នែកបូរាណវិទ្យា និងជាអ្នកជំនាញខាងកុលាលភាជន៍ខ្មែរ និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាប្រធានក្រុមកំណាយនោះ គឺលោក អ៊ា ដារិទ្ធិ។ លោកបានមានប្រសាសន៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៥ ខែមីនា ថា ក្រុមអ្នកបូរាណវិទូខ្មែរវ័យក្មេងចំនួន ៨នាក់ និងបរទេសមកពីប្រទេសថៃ ប្រទេសឡាវ វៀតណាម ភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រទេសចិន រួមទាំងអាល្លឺម៉ង់ ចំនួន ៩នាក់ទៀត កំពុងសហការគ្នាធ្វើកំណាយឡបូរាណរយៈពេលជិត ១ខែមកហើយ។
អ្នកជំនាញដដែលបានបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃការធ្វើកំណាយនោះ ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីឧស្សាហកម្មខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរ ម្យ៉ាងទៀតក៏ជាគម្រោងបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកបូរាណវិទ្យាកម្រិតខ្ពស់ ដល់អ្នកបូរាណវិទូនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីផងដែរ៖ «សំខាន់សម្រាប់ការ សិក្សា គឺយើងរកឃើញឡដុតកុលាលភាជន៍សម័យអង្គរ ដែលមានទំហំធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយឡនេះគឺបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹងកាលពីសម័យបូរាណ មានលទ្ធភាពធ្វើកុលាលភាជន៍ធំៗសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងស្រុក។ ឡផលិតរបស់ល្អៗដូចនៅទ័ពជ័យនេះ ប្រហែលជាអាចប្រើប្រាស់នៅក្នុងរាជវាំងដែរ ព្រោះអីយើងធ្វើកំណាយនៅក្នុងអង្គរធំ ដែលជាទីតាំងបរមរាជវាំង យើងក៏រកឃើញប្រភេទកុលាលភាជន៍ពណ៌ត្នោតធំៗ ដូចទៅពីនេះដែរ»។
ក្រុមអ្នកបូរាណវិទ្យាខ្មែរបានសន្និដ្ឋានថា ឡដុតកុលាលភាជន៍ដែលគេកំពុងធ្វើកំណាយនោះ មានអាយុជិត ១ពាន់ឆ្នាំហើយ ប្រហែលជានៅក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចខ្មែរ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ចន្លោះចុងសតវត្សទី១២ និងដើមសតវត្សទី១៣ នៃគ្រិស្តសករាជមកម្ល៉េះ។ ការសន្និដ្ឋាននេះ ដោយសារតែគេបានរកឃើញបំណែកកុលាលភាជន៍ពណ៌ត្នោតមួយចំនួន ហើយគេបានយកទៅប្រៀបធៀបគ្នាជាមួយបំណែកថ្មភក់មួយចំនួន ដែលគេរកឃើញពីឡបូរាណនៅទ័ពជ័យ និងពីសាលាសំណាក់មួយដែលនៅជាប់គ្នាដែរនោះ។ សាលាសំណាក់នោះគេដឹងថា នៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។
អ្នកស្រី ល្វី អាលីសុន ខឺត (Louise Allison Cort) អ្នកជំនាញអភិរក្សវត្ថុបូរាណធ្វើពីដីដុតនៃវិទ្យាស្ថាន ស៊្មីតសូនៀន (Smithsonian Institute) សហរដ្ឋអាមេរិក បានមានប្រសាសន៍ថា បំណងសំខាន់ ដែលអ្នកស្រីដឹកនាំក្រុមអ្នកបូរាណវិទ្យាវ័យក្មេងចម្រុះជាតិសាសន៍ មកធ្វើកំណាយឡបូរាណពេលនេះ គឺជាការបង្រៀនជំនាញជាន់ខ្ពស់បំផុតមួយដល់ក្រុមអ្នកបូរាណវិទូ វ័យក្មេង។ ប៉ុន្តែមូលហេតុដែលរើសយកកម្ពុជា ធ្វើជាកន្លែងកំណាយនោះ ដោយសារតែប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោកមិនមានកន្លែងបូរាណដូច្នេះ ទេ។
អ្នកស្រី ល្វី អាលីសុន ខឺ៖ «មូលហេតុតែមួយគត់ គឺប្រទេសកម្ពុជា ជាមជ្ឈមណ្ឌលបូរាណវិទ្យាដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត ដែលសំបូរកន្លែងឡដុតវត្ថុប្រើប្រាស់ធ្វើពីដីឥដ្ឋសេសសល់ពីបូរាណ សម្រាប់ការសិក្សានេះ។ ចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៦០ មក គឺស្ទើរតែរាល់ឆ្នាំ ក្រុមអ្នកសិក្សាបូរាណវិទ្យានៅក្នុងពិភពលោកបានចាប់ផ្ដើមមាន ចម្ងល់អំពីឡបូរាណ និងធ្វើកំណាយជាដើម ហើយឡបូរាណទាំងនោះ គឺមានច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសនៃតំបន់អាស៊ី»។
ក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកបូរាណវិទ្យាបានឱ្យដឹងថា នៅតាមផ្លូវបូរាណចេញពីទីក្រុងអង្គរ ឆ្ពោះទៅភាគឦសាន ដល់ប្រាសាទបាកាណ ក្រៅតែពីមានឡដុតកុលាលភាជន៍ធ្វើពីដីឥដ្ឋ ក៏មានឡស្លដែកសម័យបូរាណផងដែរ។ កាលពីឆ្នាំ២០១២ កន្លងទៅ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញឡបូរាណដែលដុតវត្ថុប្រើប្រាស់ធ្វើ ពីដីឥដ្ឋចំនួន ១២កន្លែង ក្នុងភូមិទ័ពជ័យ ដែលជាភូមិមានព្រំប្រទល់នៅជាប់គ្នាដែរនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកបូរាណវិទូវ័យក្មេងចម្រុះជាតិសាសន៍ជិត ២០នាក់ មកពីប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានអាស៊ីបូព៌ា និងអឺរ៉ុប កំពុងសហការគ្នាធ្វើកំណាយឡបូរាណដុតកុលាលភាជន៍ធ្វើពីដីឥដ្ឋ ក្នុងសម័យបុព្វកាលមួយកន្លែង ដែលគេទើបតែរកឃើញកាលពីពេលថ្មីៗ។
ឡដុតវត្ថុប្រើប្រាស់បូរាណដែលគេស្គាល់ឈ្មោះថា "ចុងសំរោង" បច្ចុប្បន្នមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិកំបោអរ នៃឃុំខ្វាវ ស្រុកជីក្រែង ចម្ងាយជាង ៨០គីឡូម៉ែត្រ ភាគឦសាន ពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។
បណ្ឌិតផ្នែកបូរាណវិទ្យា និងជាអ្នកជំនាញខាងកុលាលភាជន៍ខ្មែរ និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាប្រធានក្រុមកំណាយនោះ គឺលោក អ៊ា ដារិទ្ធិ។ លោកបានមានប្រសាសន៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៥ ខែមីនា ថា ក្រុមអ្នកបូរាណវិទូខ្មែរវ័យក្មេងចំនួន ៨នាក់ និងបរទេសមកពីប្រទេសថៃ ប្រទេសឡាវ វៀតណាម ភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រទេសចិន រួមទាំងអាល្លឺម៉ង់ ចំនួន ៩នាក់ទៀត កំពុងសហការគ្នាធ្វើកំណាយឡបូរាណរយៈពេលជិត ១ខែមកហើយ។
អ្នកជំនាញដដែលបានបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃការធ្វើកំណាយនោះ ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីឧស្សាហកម្មខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរ ម្យ៉ាងទៀតក៏ជាគម្រោងបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកបូរាណវិទ្យាកម្រិតខ្ពស់ ដល់អ្នកបូរាណវិទូនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីផងដែរ៖ «សំខាន់សម្រាប់ការ សិក្សា គឺយើងរកឃើញឡដុតកុលាលភាជន៍សម័យអង្គរ ដែលមានទំហំធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយឡនេះគឺបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹងកាលពីសម័យបូរាណ មានលទ្ធភាពធ្វើកុលាលភាជន៍ធំៗសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងស្រុក។ ឡផលិតរបស់ល្អៗដូចនៅទ័ពជ័យនេះ ប្រហែលជាអាចប្រើប្រាស់នៅក្នុងរាជវាំងដែរ ព្រោះអីយើងធ្វើកំណាយនៅក្នុងអង្គរធំ ដែលជាទីតាំងបរមរាជវាំង យើងក៏រកឃើញប្រភេទកុលាលភាជន៍ពណ៌ត្នោតធំៗ ដូចទៅពីនេះដែរ»។
ក្រុមអ្នកបូរាណវិទ្យាខ្មែរបានសន្និដ្ឋានថា ឡដុតកុលាលភាជន៍ដែលគេកំពុងធ្វើកំណាយនោះ មានអាយុជិត ១ពាន់ឆ្នាំហើយ ប្រហែលជានៅក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចខ្មែរ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ចន្លោះចុងសតវត្សទី១២ និងដើមសតវត្សទី១៣ នៃគ្រិស្តសករាជមកម្ល៉េះ។ ការសន្និដ្ឋាននេះ ដោយសារតែគេបានរកឃើញបំណែកកុលាលភាជន៍ពណ៌ត្នោតមួយចំនួន ហើយគេបានយកទៅប្រៀបធៀបគ្នាជាមួយបំណែកថ្មភក់មួយចំនួន ដែលគេរកឃើញពីឡបូរាណនៅទ័ពជ័យ និងពីសាលាសំណាក់មួយដែលនៅជាប់គ្នាដែរនោះ។ សាលាសំណាក់នោះគេដឹងថា នៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។
អ្នកស្រី ល្វី អាលីសុន ខឺត (Louise Allison Cort) អ្នកជំនាញអភិរក្សវត្ថុបូរាណធ្វើពីដីដុតនៃវិទ្យាស្ថាន ស៊្មីតសូនៀន (Smithsonian Institute) សហរដ្ឋអាមេរិក បានមានប្រសាសន៍ថា បំណងសំខាន់ ដែលអ្នកស្រីដឹកនាំក្រុមអ្នកបូរាណវិទ្យាវ័យក្មេងចម្រុះជាតិសាសន៍ មកធ្វើកំណាយឡបូរាណពេលនេះ គឺជាការបង្រៀនជំនាញជាន់ខ្ពស់បំផុតមួយដល់ក្រុមអ្នកបូរាណវិទូ វ័យក្មេង។ ប៉ុន្តែមូលហេតុដែលរើសយកកម្ពុជា ធ្វើជាកន្លែងកំណាយនោះ ដោយសារតែប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោកមិនមានកន្លែងបូរាណដូច្នេះ ទេ។
អ្នកស្រី ល្វី អាលីសុន ខឺ៖ «មូលហេតុតែមួយគត់ គឺប្រទេសកម្ពុជា ជាមជ្ឈមណ្ឌលបូរាណវិទ្យាដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត ដែលសំបូរកន្លែងឡដុតវត្ថុប្រើប្រាស់ធ្វើពីដីឥដ្ឋសេសសល់ពីបូរាណ សម្រាប់ការសិក្សានេះ។ ចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៦០ មក គឺស្ទើរតែរាល់ឆ្នាំ ក្រុមអ្នកសិក្សាបូរាណវិទ្យានៅក្នុងពិភពលោកបានចាប់ផ្ដើមមាន ចម្ងល់អំពីឡបូរាណ និងធ្វើកំណាយជាដើម ហើយឡបូរាណទាំងនោះ គឺមានច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសនៃតំបន់អាស៊ី»។
ក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកបូរាណវិទ្យាបានឱ្យដឹងថា នៅតាមផ្លូវបូរាណចេញពីទីក្រុងអង្គរ ឆ្ពោះទៅភាគឦសាន ដល់ប្រាសាទបាកាណ ក្រៅតែពីមានឡដុតកុលាលភាជន៍ធ្វើពីដីឥដ្ឋ ក៏មានឡស្លដែកសម័យបូរាណផងដែរ។ កាលពីឆ្នាំ២០១២ កន្លងទៅ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញឡបូរាណដែលដុតវត្ថុប្រើប្រាស់ធ្វើ ពីដីឥដ្ឋចំនួន ១២កន្លែង ក្នុងភូមិទ័ពជ័យ ដែលជាភូមិមានព្រំប្រទល់នៅជាប់គ្នាដែរនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
No comments:
Post a Comment