A Change of Guard

សូមស្តាប់វិទ្យុសង្គ្រោះជាតិ Please read more Khmer news and listen to CNRP Radio at National Rescue Party. សូមស្តាប់វីទ្យុខ្មែរប៉ុស្តិ៍/Khmer Post Radio.
Follow Khmerization on Facebook/តាមដានខ្មែរូបនីយកម្មតាម Facebook: https://www.facebook.com/khmerization.khmerican

Saturday 7 July 2012

Cambodia to hold Preah Vihear Expo in mid July

កម្ពុជា​នឹង​តាំង​ពិព័រណ៍​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​នៅ​ពាក់​កណ្ដាល​ខែ​កក្កដា 
ដោយ វោហារ ជាតិ 2012-07-07 Radio Free Asia
ពិព័រណ៍​ស្ដី​អំពី​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ដែល​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា «សន្និសីទ និង​ពិព័រណ៍​មិត្ត​របស់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ» នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ។

RFA Photo/Keo Nimol
ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ខ្មែរ នៅ​លើ​កំពូល​ភ្នំ​ដងរែក​ នៃ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ។

ពិព័រណ៍​នេះ​មាន​ចំនួន​បី​ថ្ងៃ គឺ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ដល់​១៦ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១២ ចាប់​ពី​ម៉ោង ៩:៣០​នាទី​ព្រឹក ដល់​ម៉ោង ២​រសៀល ហើយ​អ្នក​ចូល​រួម​ទាំង​អស់​មិន​ចាំ​បាច់​បង់​ប្រាក់។
លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ​មាន​ប្រសាសន៍​ក្នុង​សន្និសីទ​កាសែត​នៅ​បណ្ណាល័យ​ជាតិ ថ្ងៃ​ទី​៥ កក្កដា​ថា គោល​បំណង​គឺ ប្រមូល​អ្នក​គាំទ្រ​ចូល​រួម​ពី​គ្រប់​មជ្ឈដ្ឋាន ទាំង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ហើយ​ពិព័រណ៍​នោះ​នឹង​ធ្វើ​ឡើង​ចែក​ជា​ពីរ​ទិដ្ឋភាព៖ «សាធារណជន​អាច​ចូល​ រួម​ពីរ​ទិដ្ឋភាព។ ទិដ្ឋភាព​ទី​មួយ​គឺ ចូល​រួម​ដោយ​ផ្ទាល់​ដល់​កន្លែង​តាំង​ពិព័រណ៍ និង​កន្លែង​សន្និសីទ​ដែល​យើង​ធ្វើ​ជា​លក្ខណៈ​សន្និសីទ​ផង យើង​ធ្វើ​ជា​លក្ខណៈ​បង្ហាញ​អំពី​រាល់​ឯកសារ​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ប្រាសាទ​ ព្រះវិហារ។ ហើយ​ក្រៅ​ពី​ហ្នឹង សាធារណជន​អាច​ចូល​រួម​ដាក់​តាំង​ពិព័រណ៍​ជា​សម្ភារៈ ជា​ឯកសារ ជា​កំណាព្យ ជា​ចម្រៀង ឬ​ជា​សោតទស្សន៍ ដើម្បី​ផ្សព្វផ្សាយ​ជូន​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​អញ្ជើញ​ទៅ​មើល»

លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែល​អះអាង​ក្នុង​សន្និសីទ​កាសែត​នោះ​ថា លោក​ថ្លែង​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​សម្រប​សម្រួល​ព័ត៌មាន រំពឹង​ថា ពិព័រណ៍​នេះ​នឹង​មាន​មនុស្ស​ចូល​ទស្សនា​យ៉ាង​ហោច​ណាស់ ប្រហែល​២​ពាន់​អ្នក​ដែរ នៅ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃៗ។ ហើយ​ចំពោះ​ទិដ្ឋភាព​ទី​ពីរ​វិញ អ្នក​ចូល​រួម​អាច​ចូល​រួម​ដោយ​ប្រយោល​ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​អញ្ជើញ​មក​ផ្ទាល់​ក៏ ​បាន៖ «ទិដ្ឋភាព​ទី​ពី​រ គឺ​សាធារណជន​អាច​ចូល​រួម​ជា​លក្ខណៈ​ប្រយោល។ លក្ខណៈ​ប្រយោល​របៀប​ម៉េច? ព្រោះ​ឥឡូវ​ហ្នឹង យើង​ស្ថិត​នៅ​យុគសម័យ​នៃ​ព័ត៌មានវិទ្យា។ ដូច្នេះ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ទាំង​ខ្មែរ ទាំង​អន្តរជាតិ អាច​ផុស (Post) រូប​ភាព​របស់​គេ ឯកសារ​របស់​គេ មតិ​របស់​គេ នូវ​វិបសាយ (Website) របស់​គេ​ទូទាំង​ពិភពលោក ដែល​យើង​អាច​ចូល​រួម​បាន។ ហើយ​ឯក​ជន​ទាំង​អស់​នោះ​ដែល​បាន​ចូល​រួម​ជា​ប្រយោល​ហ្នឹង លោក​នឹង​ផ្ញើ​អាដ្រេស (Address) នៃ​វិបសាយ​របស់​លោក នៃ​ហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់​លោក ឬ​យើង​ហៅ​ថា សូសាល់ មេឌៀ (Social Media) សូសាល់​នែតវ័ក (Social Network) ជូន​ដល់​គណៈកម្មាធិការ​របស់​យើង។ គណៈកម្មាធិការ​របស់​យើង​នឹង​រៀប​ចំ​ដើម្បី​ដាក់​តាំង​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំង​ អស់​ទូទៅ​ជា​សាធារណៈ ដើម្បី​ចូល​រួម​ដែល​ដក​ស្រង់​បទ​ពិសោធន៍ ក៏​ដូច​ជា​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​នៃ​ការ​ដាក់​ជា​ឯកជន​នៅ​តាម​ប៉ុស្តិ៍»
ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​លើ​កំពូល​ភ្នំដងរែក ជាប់​ព្រំដែន​ខ្មែរ-ថៃ។ ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ជា​កេរមរតក​របស់​ប្រជាជាតិ​កម្ពុជា ដែល​បន្សល់​ពី​ដូនតា​ខ្មែរ តាំង​ពី​ជំនាន់​រាជ្យ​ព្រះបាទ​យសោវរ្ម័ន​ទី​១ ក្នុង​គ.ស​៨៨៩ ដល់​គ.ស​៩០០ ដែល​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ស្ថាបនា​ទីក្រុង​យសោធរបុរៈ ឬ​ទីក្រុង​អង្គរ។ តែ​ក្រោយ​មក​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ បាន​ធ្លាក់​ក្នុង​កណ្ដាប់​ដៃ​ប្រទេស​សៀម​កាន់​កាប់។
តែ​បន្ទាប់​មក​ទៀត ភាគី​កម្ពុជា​បាន​ប្ដឹង​តវ៉ា ហើយ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​បាន​សម្រេច​កាត់​ក្ដី​ប្រគល់​ប្រាសាទ​នេះ​មក​ភាគី​ កម្ពុជា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៥ មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៦២។
ក៏​ប៉ុន្តែ លោក​បណ្ឌិត​សភាចារ រស់ ចន្ត្រាបុត្រ នៃ​រាជ​បណ្ឌិត​សភា​កម្ពុជា បាន​រំលឹក​ថា មក​ទល់​ពេល​នេះ ភាគី​ថៃ​នៅ​មិន​ទាន់​បាន​គោរព​បញ្ជា​តុលាការ​អន្តរជាតិ​បាន​នៅឡើយ​ទេ។ ជា​ពិសេស​តុលាការ​អន្តរជាតិ បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​ភាគី​ថៃ​ដែល​កាល​នោះ គេ​ហៅ​ថា​ប្រទេស​សៀម ប្រគល់​រូប​ចម្លាក់​ដែល​បាន​លួច​យក​ទៅ​ជា​ច្រើន នៅ​មិន​ទាន់​ប្រគល់​ឲ្យ​ភាគី​កម្ពុជា​វិញ​ទេ។
ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​បណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ បង្ហើប​ឲ្យ​ដឹង​ថា តាម​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​របស់​លោក​ផ្ទាល់ បាន​រក​ឃើញ​ថា មាន​ផ្ទាំង​រូប​ចម្លាក់​ខ្លះ ដែល​សៀម​បាន​លួច​យក​ទៅ​នោះ គេ​រក្សាទុក​នៅ​ប្រទេស​ថៃ​សព្វថ្ងៃ​នៅ​ឡើយ។
អង្គការ​អន្តរជាតិ​យូណេស្កូ (UNESCO) បាន​ចុះ​បញ្ជី​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ជា​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ កក្កដា ឆ្នាំ​២០០៨ នៅ​ទីក្រុង​កេបិក ប្រទេស​កាណាដា (Canada) ដោយ​បាន​វិនិច្ឆ័យ​ថា ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ជា​ស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​ឯក​របស់​ខ្មែរ​តែ​មួយ​គ្មាន​ពីរ។ ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​សម្បត្តិ​មាន​តម្លៃ​ដ៏​ប្រសើរ ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ថែរក្សា​ជា​ផលប្រយោជន៍​សម្រាប់​មនុស្ស​លើ​ពិភព​លោក។
រឿង​ជម្លោះ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ រវាង​ខ្មែរ​និង​ថៃ ចេះ​តែ​កើត​មាន​ឡើង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ចាប់​តាំង​ពី​មុន​ឆ្នាំ​១៩៦២ មក​ទល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ បើ​គិត​ទៅ​ប្រហែល​មួយ​រយ​ឆ្នាំ​ហើយ នៅ​តែ​ដោះ​ស្រាយ​មិន​ចប់។ ដោយ​សារ​តែ​រឿង​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​នេះ សង្គ្រាម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​បាន​ផ្ទុះ​ឡើង​ម្ដង​ទៀត នៅ​ព្រំដែន នៅ​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០០៨ បណ្ដាល​ឲ្យ​កង​ទាហាន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ស្លាប់​អស់​ជាច្រើន​នាក់។
ចំណង​ការទូត​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ត្រូវ​បាន​កាត់​ផ្ដាច់​ទំនាក់​ទំនង​គ្នា​ជា​ញឹក​ញាប់។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ពេល​នេះ​បាន​ប្រសើរ​ឡើង​វិញ​បន្តិច។
ត្រឡប់​ទៅ​រឿង​តាំង​ពិព័រណ៍​ប្រសាទ​ព្រះវិហារ​វិញ អ្នក​វិភាគ​ខ្លះ​ថ្លែង​ថា ការ​ធ្វើ​ពិព័រណ៍​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ចំ​ពេល​ដែល​ស្ថាន​ការ​ព្រំដែន​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ហាក់​ដូច​ជា​ឲ្យ​សញ្ញា​ថា អាច​ចាប់​ផ្ដើម​តាន​តឹង​ឡើង​វិញ។ ព្រោះ​ថា ក្នុង​ពេល​ដែល​ភាគី​ទាំង​ពីរ​កំពុង​អង្គុយ​ចរចា​គ្នា​លើ​តុ​នៅ​ភ្នំពេញ ដើម្បី​បន្ត​បោះ​បង្គោល​កំណត់​ព្រំដែន​បញ្ចប់​ជម្លោះ​ដោយ​សន្តិភាព បែរ​ជា​មាន​សេចក្ដីរាយការណ៍​ថា ទាហាន​ថៃ​បាន​រាយ​បន្លា​លួស​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ទៅ​វិញ។
ដំណឹង​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​ភាគី​កម្ពុជា​ភ្ញាក់​ផ្អើល និង​មិន​នឹក​ស្មាន​ថា រឿង​នេះ​អាច​កើត​ឡើង​ទៅ​បាន ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​កម្ពុជា ប្រញាប់​ប្រញាល់​សរសេរ​សំបុត្រ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ម្ដង​ទៀត នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤ កក្កដា ឆ្នាំ​២០១២។
អ្នក​វិភាគ​ខ្លះ​គិត​ថា គម្រោង​ពិព័រណ៍​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​យ៉ាង​តក់​ក្រហល់​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​សកម្មភាព​យោធា​ថៃ ដែល​មិន​គោរព​តាម​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​គ្នា​ជាមួយ​ភាគី​កម្ពុជា។ តែ​លោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រកាស​ថា មិន​ទាក់​ទង​ជា​មួយ​រឿង​នេះ​ទេ។
តែ​យ៉ាង​ណា​លោក​ថា ពិព័រណ៍​នោះ ខាង​អង្គភាព​កម្ចាត់​មីន​ស៊ី​ម៉ាក់ (CMAC) នឹង​ដាក់​តាំង​ពិព័រណ៍​គ្រាប់​កាំភ្លើង​ផ្លោង​របស់​ថៃ ដែល​មិន​ទាន់​ផ្ទុះ ដូច​ជា​គ្រាប់​បែក​សំណុំ ឬ​ក្លាសស្ទើ បម (Cluster bombs) ដែល​បាន​បាញ់​ស្រោច​មក​លើ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​កន្លង​ទៅ​នេះ ដើម្បី​បង្ហាញ​ពិភពលោក​ឲ្យ​ដឹង​ពី​ការ​ឈ្លាន​ពាន​របស់​ថៃ​មក​លើ​កម្ពុជា៕

No comments: