លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ
ក្នុងពិធីប្រគល់រថយន្តដឹកអ្នកជំងឺ និងសម្ភារៈការិយាល័យជូនពលរដ្ឋ
នៅឃុំល្បើក ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី២០ ខែកញ្ញា
ឆ្នាំ២០១២។ RFA/Uon Chhin
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កំពុងរៀបចំគណៈកម្មការរបស់ខ្លួន
ដើម្បីរៀបចំគម្រោងធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សាដ៏ធំមួយនៅក្រោយចូល
ឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរនៅពេលខាងមុខ។
ការគ្រោងធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សានេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រឆាំងបានស្នើសុំឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិ រៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) កែទម្រង់ជាច្រើនលើក ពិសេសសុំឲ្យទទួលយកអនុសាសន៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការ សហប្រជាជាតិ និងរបាយការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ដែលបានរកឃើញបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមិនប្រក្រតីនោះ តែត្រូវបាន គ.ជ.ប បដិសេធ។
បាតុកម្មអហិង្សាជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំង នឹងធ្វើឡើងនៅចុងខែមេសា នេះ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់ស្ថាប័នមួយនេះឲ្យទៅជាស្ថាប័នឯករាជ្យពិតប្រាកដ ដើម្បីឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតទទួលយកបានគ្រប់គណបក្សនយោបាយ។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សកើតចេញពីគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្ស សម រស្ស៊ី លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងរៀបចំធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សាមួយនៅថ្ងៃទី២៤ មេសា ខាងមុខ ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៤ពាន់នាក់។
លោក កឹម សុខា ទាមទារឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើសវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតឡើងវិញ ពីព្រោះថា អង្គការខុមហ្វ្រែល (comfrel) បានស្រាវជ្រាវរកឃើញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប នោះ បានបាត់ឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជាង ១លាន ២សែននាក់។
ការស្នើឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់សមាសភាព និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតឡើងវិញនោះ មិនមែនជាលើកទីមួយទេ តែត្រូវបាន គ.ជ.ប បដិសេធជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពរបស់ គ.ជ.ប នេះ ត្រូវបានគណបក្សប្រឆាំងចោទប្រកាន់ថា គ.ជ.ប ជាឧបករណ៍របស់គណបក្សកាន់អំណាច។ អ្វីដែលធ្វើឲ្យសហគមន៍ជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ កាន់តែចាប់អារម្មណ៍ទៅទៀតនោះ គឺអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត បានចេញរបាយការណ៍ធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតជា បន្តបន្ទាប់ រួមមាន វិទ្យាស្ថានជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (អិន.ឌី.អាយ = NDI) គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី នៅកម្ពុជា (និកហ្វិច = NICFEC) និងប្រធានគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) បានស្រាវជ្រាវរកឃើញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប មិនប្រក្រតី និងទាមទារឲ្យ គ.ជ.ប ពិនិត្យមើលបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះឡើងវិញ។
របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតកម្រាស់ជាង ៥០ទំព័រ ដែលសិក្សាស្រាវជ្រាវដោយអង្គការខុមហ្វ្រែល ដែលបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅដើមខែមេសា បង្ហាញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមិនទាន់មានគុណភាព និងនីតិវិធីនៃការលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមានភាពមិនប្រក្រតី។
ខុមហ្វ្រែល វាយតម្លៃថា បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ មានគុណភាពប្រសើរតិចតួច បើធៀបនឹងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ឆ្នាំ២០១២ និងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០០៨។
ដោយឡែក អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត និកហ្វិច និង អិន.ឌី.អាយ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ក៏បានផ្សាយថា អ្នកបោះឆ្នោតជាង ១០% គឺមានតែឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត តែគ្មានមនុស្សពិតទេ។ មូលហេតុនេះ នាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភចំពោះកម្រិតនៃភាពត្រឹមត្រូវ និងសុពលភាពនៃបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ព្រមទាំងលទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត ក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប ប្រតិកម្មនឹងរបាយការណ៍នេះដែរ ដោយចាត់ទុកថា ជាការសិក្សាដោយមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក សុរិយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) បានចេញរបាយការណ៍ផ្ដល់អនុសាសន៍ជាច្រើនចំណុច អំពីភាពចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប នោះ មានដូចជា ប្រធាន គ.ជ.ប ថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ខេត្ត ត្រូវតែមានភាពឯករាជ្យ និងត្រូវតែបញ្ចូលគ្រប់តំណាងគណបក្សនយោបាយ ដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។ គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ត្រូវតែមានសេរីភាពក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដោយគ្មានការភ័យខ្លាច និងរាំងស្ទះ និងត្រូវតែមានវត្តមានប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី មកចូលរួមបោះឆ្នោត។
អគ្គលេខា គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា មានប្រសាសន៍ថា ការគ្រោងធ្វើបាតុកម្មណាមួយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះ ជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សនយោបាយ ដែលមានសិទ្ធិក្នុងការធ្វើបាតុកម្ម។ លោកបានពន្យល់ថា របាយការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលបោះឆ្នោតទាំងនោះ មិនត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះឡើយ។ ដូច្នេះហើយ ទើប គ.ជ.ប មិនកែប្រែបញ្ជីឈ្មោះចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជាថ្មី។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក កែម ឡី បានបំភ្លឺថា ការបដិសេធទៅលើរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវណាមួយនោះ លុះត្រាណាស្ថាប័ន គ.ជ.ប មានការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួនលំអិតជាងស្ថាប័នដទៃ។
ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យ បានពន្យល់ថា ស្ថាប័ន គ.ជ.ប ត្រូវតែទទួលយកនូវការរិះគន់ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដើម្បីកែប្រែនូវចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួន និងធ្វើឲ្យស្ថាប័ន គ.ជ.ប ក្លាយទៅជាស្ថាប័នឯករាជ្យដោយមានការទទួលស្គាល់ពីសាធារណជន។
ភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហានេះ លោក កែម ឡី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គ.ជ.ប ថ្វីត្បិតតែជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ប៉ុន្តែ សកម្មភាពដែលស្ថាប័ននេះធ្វើកន្លងមក ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមិនទាន់ឯករាជ្យនោះឡើយ។ ហើយនៅពេលនេះ គ.ជ.ប មិនទាន់ហួសពេលទេក្នុងការកែទម្រង់ស្ថាប័នរបស់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតមានភាពយុត្តិធម៌ និងទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា។
មតិខ្លះបានលើកឡើងថា ការគ្រោងធ្វើបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅមុនពេលបោះឆ្នោតនេះ គ្រាន់តែឆាកល្ខោននយោបាយរបស់គណបក្សនេះ ដើម្បីជាការទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬយ៉ាងណា?
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ លោក កឹម សុខា បានពន្យល់ថា ជារឿងជៀសមិនផុតទេ ដែលគណបក្សនយោបាយត្រូវការចំណេញនយោបាយ។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនចង់ធ្វើបាតុកម្មអហិង្សានោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីនេះ ពីព្រោះថា គ.ជ.ប បានបដិសេធន៍សំណើរបស់គណបក្សប្រឆាំងជាច្រើនលើកមកហើយក្នុងការស្នើ ឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប នោះ។
ជាទូទៅ ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សា មិនថាគណបក្សនយោបាយ ឬអង្គការសង្គមស៊ីវិល កម្មកររោងចក្រនោះទេ ក្រុមបាតុករតែងតែប្រឈមនឹងបញ្ហាលំបាកក្នុងការធ្វើបាតុកម្មរបស់ ខ្លួន។ រាល់ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សា ក្រុមបាតុករតែងតែមានការរារាំងពីក្រុមសមត្ថកិច្ច ពេលខ្លះរហូតដល់សមត្ថកិច្ចបានប្រើអំពើហិង្សាបន្ថែមទៀត។ល។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើបាតុកម្មណាមួយនោះ លុះត្រាតែខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដាក់ពាក្យសុំច្បាប់ពីសាលារាជធានីភ្នំពេញជាមុនសិន ដើម្បីពិនិត្យមើលថា តើគួរអនុញ្ញាត ឬមិនអនុញ្ញាត?
ផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមអ្នកច្បាប់លើកឡើងផ្ទុយពីនេះទៅវិញ។ ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក នី ចរិយា បានពន្យល់ថា ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សាណាមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយមិនត្រូវសុំច្បាប់ដើម្បីធ្វើបាតុកម្មនោះឡើយ ដោយគ្រាន់តែដាក់លិខិតជូនដំណឹងទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក កឹម សុខា បានលើកឡើងថា ការធ្វើមហាបាតុកម្មនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានផែនការច្បាស់លាស់ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សានេះ ដែលនឹងធ្វើនៅថ្ងៃទី២៤ មេសា។ លោកបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការគណបក្សកំពុងរៀបចំដាក់លិខិតជូនដំណឹងស្ដីពីការធ្វើ បាតុកម្មនេះ ដើម្បីដាក់ទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ។
ទោះបីជាច្បាប់បានចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបមានសិទ្ធិក្នុងការរិះគន់ និងធ្វើបាតុកម្មក្ដី ប៉ុន្តែជាទូទៅ សាលារាជធានីតែងតែបដិសេធចំពោះការជូនដំណឹងអំពីការធ្វើកូដកម្ម ដោយគេយកលេសថា ធ្វើឲ្យខូចសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់ គឺរដ្ឋាភិបាលមានបំណងបិទបាំង និងបិទសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើគ្រប់រូបភាព ដើម្បីបង្ក្រាបក្រុមបាតុករ ដែលជាទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ បញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកវិភាគនៅរង់ចាំមើលទៀតថា តើសមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាល នឹងបង្ក្រាបបាតុករគណបក្សប្រឆាំងក្រោមហេតុផលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សណ្ដាប់ ធ្នាប់សាធារណៈ ឬយ៉ាងណា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
ការគ្រោងធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សានេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រឆាំងបានស្នើសុំឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិ រៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) កែទម្រង់ជាច្រើនលើក ពិសេសសុំឲ្យទទួលយកអនុសាសន៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការ សហប្រជាជាតិ និងរបាយការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ដែលបានរកឃើញបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមិនប្រក្រតីនោះ តែត្រូវបាន គ.ជ.ប បដិសេធ។
បាតុកម្មអហិង្សាជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំង នឹងធ្វើឡើងនៅចុងខែមេសា នេះ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់ស្ថាប័នមួយនេះឲ្យទៅជាស្ថាប័នឯករាជ្យពិតប្រាកដ ដើម្បីឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតទទួលយកបានគ្រប់គណបក្សនយោបាយ។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សកើតចេញពីគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្ស សម រស្ស៊ី លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងរៀបចំធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សាមួយនៅថ្ងៃទី២៤ មេសា ខាងមុខ ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៤ពាន់នាក់។
លោក កឹម សុខា ទាមទារឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើសវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតឡើងវិញ ពីព្រោះថា អង្គការខុមហ្វ្រែល (comfrel) បានស្រាវជ្រាវរកឃើញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប នោះ បានបាត់ឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជាង ១លាន ២សែននាក់។
ការស្នើឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់សមាសភាព និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតឡើងវិញនោះ មិនមែនជាលើកទីមួយទេ តែត្រូវបាន គ.ជ.ប បដិសេធជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពរបស់ គ.ជ.ប នេះ ត្រូវបានគណបក្សប្រឆាំងចោទប្រកាន់ថា គ.ជ.ប ជាឧបករណ៍របស់គណបក្សកាន់អំណាច។ អ្វីដែលធ្វើឲ្យសហគមន៍ជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ កាន់តែចាប់អារម្មណ៍ទៅទៀតនោះ គឺអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត បានចេញរបាយការណ៍ធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតជា បន្តបន្ទាប់ រួមមាន វិទ្យាស្ថានជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (អិន.ឌី.អាយ = NDI) គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី នៅកម្ពុជា (និកហ្វិច = NICFEC) និងប្រធានគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) បានស្រាវជ្រាវរកឃើញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប មិនប្រក្រតី និងទាមទារឲ្យ គ.ជ.ប ពិនិត្យមើលបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះឡើងវិញ។
របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតកម្រាស់ជាង ៥០ទំព័រ ដែលសិក្សាស្រាវជ្រាវដោយអង្គការខុមហ្វ្រែល ដែលបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅដើមខែមេសា បង្ហាញថា បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមិនទាន់មានគុណភាព និងនីតិវិធីនៃការលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមានភាពមិនប្រក្រតី។
ខុមហ្វ្រែល វាយតម្លៃថា បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ មានគុណភាពប្រសើរតិចតួច បើធៀបនឹងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ឆ្នាំ២០១២ និងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០០៨។
ដោយឡែក អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត និកហ្វិច និង អិន.ឌី.អាយ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ក៏បានផ្សាយថា អ្នកបោះឆ្នោតជាង ១០% គឺមានតែឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត តែគ្មានមនុស្សពិតទេ។ មូលហេតុនេះ នាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភចំពោះកម្រិតនៃភាពត្រឹមត្រូវ និងសុពលភាពនៃបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ព្រមទាំងលទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត ក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប ប្រតិកម្មនឹងរបាយការណ៍នេះដែរ ដោយចាត់ទុកថា ជាការសិក្សាដោយមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក សុរិយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) បានចេញរបាយការណ៍ផ្ដល់អនុសាសន៍ជាច្រើនចំណុច អំពីភាពចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប នោះ មានដូចជា ប្រធាន គ.ជ.ប ថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ខេត្ត ត្រូវតែមានភាពឯករាជ្យ និងត្រូវតែបញ្ចូលគ្រប់តំណាងគណបក្សនយោបាយ ដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។ គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ត្រូវតែមានសេរីភាពក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដោយគ្មានការភ័យខ្លាច និងរាំងស្ទះ និងត្រូវតែមានវត្តមានប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី មកចូលរួមបោះឆ្នោត។
អគ្គលេខា គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា មានប្រសាសន៍ថា ការគ្រោងធ្វើបាតុកម្មណាមួយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះ ជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សនយោបាយ ដែលមានសិទ្ធិក្នុងការធ្វើបាតុកម្ម។ លោកបានពន្យល់ថា របាយការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលបោះឆ្នោតទាំងនោះ មិនត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះឡើយ។ ដូច្នេះហើយ ទើប គ.ជ.ប មិនកែប្រែបញ្ជីឈ្មោះចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតជាថ្មី។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក កែម ឡី បានបំភ្លឺថា ការបដិសេធទៅលើរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវណាមួយនោះ លុះត្រាណាស្ថាប័ន គ.ជ.ប មានការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួនលំអិតជាងស្ថាប័នដទៃ។
ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យ បានពន្យល់ថា ស្ថាប័ន គ.ជ.ប ត្រូវតែទទួលយកនូវការរិះគន់ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដើម្បីកែប្រែនូវចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួន និងធ្វើឲ្យស្ថាប័ន គ.ជ.ប ក្លាយទៅជាស្ថាប័នឯករាជ្យដោយមានការទទួលស្គាល់ពីសាធារណជន។
ភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហានេះ លោក កែម ឡី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គ.ជ.ប ថ្វីត្បិតតែជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ប៉ុន្តែ សកម្មភាពដែលស្ថាប័ននេះធ្វើកន្លងមក ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមិនទាន់ឯករាជ្យនោះឡើយ។ ហើយនៅពេលនេះ គ.ជ.ប មិនទាន់ហួសពេលទេក្នុងការកែទម្រង់ស្ថាប័នរបស់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតមានភាពយុត្តិធម៌ និងទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា។
មតិខ្លះបានលើកឡើងថា ការគ្រោងធ្វើបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅមុនពេលបោះឆ្នោតនេះ គ្រាន់តែឆាកល្ខោននយោបាយរបស់គណបក្សនេះ ដើម្បីជាការទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬយ៉ាងណា?
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ លោក កឹម សុខា បានពន្យល់ថា ជារឿងជៀសមិនផុតទេ ដែលគណបក្សនយោបាយត្រូវការចំណេញនយោបាយ។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនចង់ធ្វើបាតុកម្មអហិង្សានោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីនេះ ពីព្រោះថា គ.ជ.ប បានបដិសេធន៍សំណើរបស់គណបក្សប្រឆាំងជាច្រើនលើកមកហើយក្នុងការស្នើ ឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប នោះ។
ជាទូទៅ ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សា មិនថាគណបក្សនយោបាយ ឬអង្គការសង្គមស៊ីវិល កម្មកររោងចក្រនោះទេ ក្រុមបាតុករតែងតែប្រឈមនឹងបញ្ហាលំបាកក្នុងការធ្វើបាតុកម្មរបស់ ខ្លួន។ រាល់ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សា ក្រុមបាតុករតែងតែមានការរារាំងពីក្រុមសមត្ថកិច្ច ពេលខ្លះរហូតដល់សមត្ថកិច្ចបានប្រើអំពើហិង្សាបន្ថែមទៀត។ល។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើបាតុកម្មណាមួយនោះ លុះត្រាតែខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដាក់ពាក្យសុំច្បាប់ពីសាលារាជធានីភ្នំពេញជាមុនសិន ដើម្បីពិនិត្យមើលថា តើគួរអនុញ្ញាត ឬមិនអនុញ្ញាត?
ផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមអ្នកច្បាប់លើកឡើងផ្ទុយពីនេះទៅវិញ។ ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក នី ចរិយា បានពន្យល់ថា ការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សាណាមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយមិនត្រូវសុំច្បាប់ដើម្បីធ្វើបាតុកម្មនោះឡើយ ដោយគ្រាន់តែដាក់លិខិតជូនដំណឹងទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក កឹម សុខា បានលើកឡើងថា ការធ្វើមហាបាតុកម្មនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានផែនការច្បាស់លាស់ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សានេះ ដែលនឹងធ្វើនៅថ្ងៃទី២៤ មេសា។ លោកបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការគណបក្សកំពុងរៀបចំដាក់លិខិតជូនដំណឹងស្ដីពីការធ្វើ បាតុកម្មនេះ ដើម្បីដាក់ទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ។
ទោះបីជាច្បាប់បានចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបមានសិទ្ធិក្នុងការរិះគន់ និងធ្វើបាតុកម្មក្ដី ប៉ុន្តែជាទូទៅ សាលារាជធានីតែងតែបដិសេធចំពោះការជូនដំណឹងអំពីការធ្វើកូដកម្ម ដោយគេយកលេសថា ធ្វើឲ្យខូចសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់ គឺរដ្ឋាភិបាលមានបំណងបិទបាំង និងបិទសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើគ្រប់រូបភាព ដើម្បីបង្ក្រាបក្រុមបាតុករ ដែលជាទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ បញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកវិភាគនៅរង់ចាំមើលទៀតថា តើសមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាល នឹងបង្ក្រាបបាតុករគណបក្សប្រឆាំងក្រោមហេតុផលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សណ្ដាប់ ធ្នាប់សាធារណៈ ឬយ៉ាងណា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
1 comment:
while the mostThai prepared to attack Khmer Samramsy prepared protest to devid us. is that yourcoincident again ramsy? .is that it clear enoughScram sy is a real traitor. wasn't he?
Post a Comment