Published: 24-Feb-13 By William E. Todd
I am happy that I continue to receive both insightful
comments and interesting questions from readers of this column. Thank
you for staying engaged with me and please keep sending your questions
and comments to AskAMBToddPP@state.gov.
In my column two weeks ago, I mentioned the many high-level U.S. visitors coming to Cambodia, including Assistant Secretary Michael Posner, the U.S. Department of State’s lead official for issues related to democracy, human rights, and labor, who was following up on President Obama’s meeting last November with Prime Minister Hun Sen. This visit prompted several readers to ask, “Why does theUnited States place such an emphasis on promoting democracy and human rights?”
The short answer is America is genuinely trying to help. We believe that human rights are key ingredients to a long-term recipe for any successful society. History has taught us this recipe and also that every democracy is different. No two democracies are the same, but all have common fundamentals that should be afforded to all. We also know that every democracy, including the United States of America, is a work in progress. A democracy is never complete and it is with this “progress” that the United States and other members of the international community wish to assist the promising nation of Cambodia.
The protection of fundamental human rights was central to the establishment of the United States over 200 years ago, and a democratic process was considered key to this effort. Since then, a central goal of U.S. foreign policy has been the promotion of respect for human rights, as embodied now in the Universal Declaration of Human Rights, which proclaims a simple, powerful idea: all human beings are born free and equal in dignity and rights. The Guinness Book of Records describes this declaration as the “Most Translated Document” in the world, and Cambodia has incorporated it into its national constitution, so clearly the importance of human rights is not unique to the United States.
There is a phrase, however, that people in the United States invoke when urging others to support human rights: “Be on the right side of history.” As Secretary Clinton has described, the story of the United States is the story of a nation that has repeatedly grappled with intolerance and inequality. We fought a brutal civil war over slavery. People from coast to coast joined in campaigns to recognize the rights of women, indigenous peoples, racial minorities, children, people with disabilities, immigrants, workers, etc. And the march toward equality and justice has continued. Those who advocate for expanding the circle of human rights were and are on the right side of history, and history honors them. Those who tried to constrict human rights were wrong, and history reflects that as well.
Some have said that our efforts to promote human rights encourage “anarchy” and “lawlessness,” but in fact, protecting human rights is vital to avoiding chaos because when people are denied their rights, it all too often results in social instability, war, and other conflict. On the other hand, adherence to the rule of law and transparent and fair judicial processes actually decrease anarchy and lawlessness, especially in contentious cases such as those involving land disputes, while the ability to express one’s ideas freely, without threat or retribution, encourages peaceful public debate.
So, how can we work together to strengthen democracy and human rights in Cambodia? This was the question that Assistant Secretary Posner came to Cambodia to ask in meetings with Cambodian government officials, in roundtables with civil society activists, and in discussions with representatives of the international community. These exchanges resulted in Assistant Secretary Posner outlining several measures needed to facilitate continued progress in democracy and human rights. A key recommendation was the need for commitments to free and fair elections, rule of law, freedom of expression, and a strong civil society.
Free and fair elections are the cornerstone of a democracy and require an electoral system that is inclusive, transparent, and treats all participants equally. Over the past 20 years, Cambodia’s electoral process has shown some signs of progress. The upcoming parliamentary elections in July provide an opportunity for Cambodiato take a positive step toward demonstrating these “free and fair” principles. A key criterion by which the world will judge the credibility of the elections is whether the process is fair and transparent and whether there was a level playing field that allowed all the political participants – including the opposition – to compete fully and fairly.
Rule of law and freedom of expression are critical to the country’s development. For citizens – and businesses – to have faith in the legal system, they must know that disputes and trials will be handled in a manner that is transparent, efficient, and fair. And for a society to grow and prosper, there must be a vigorous and honest exchange of ideas to determine what needs improving and to decide the best way forward. A healthy democracy requires that even those who most disagree with those in power must be able to have their voices heard without fear or intimidation.
As for civil society, Cambodia’s is already vibrant, providing vital services and assistance throughout the country through programs that feed the poor, provide healthcare, and educate children – just to name a few. Civil society also plays an important role in representing to the government the concerns of a broad array of Cambodians, many of whose voices might not otherwise be heard. As Assistant Secretary Posner said, civil society should be allowed to work freely, without burdensome legal restrictions or harassment.
Without question, Cambodia has made significant progress since the signing of the Paris Peace Accords, and the United States has stood with Cambodia every step of the way, providing more than $1 billion in assistance during this time. The sheer number of civil society organizations (which I am told number more than 3,000), and the fact that I am able to have a frank and open dialogue with you through this column, illustrate how far Cambodia has come. But asCambodia continues to integrate into the region and the international community, the world is watching for signs of further progress.
Indispensable to Cambodia’s continued development is increased commitment to strengthening democratic principles and respect for human rights. No democracy is perfect, but each holds in high regard the fundamental rights of the individual. Therefore, the United States remains resolute in its determination to work in partnership with Cambodia as it marches down this path of progress.
Thank you for taking the time to read my column this week. America’s goal is to improve the situation in Cambodia. We truly would like to help and look forward to your suggestions on how we can move forward. This column is meant to be a two-way exchange, so please send me your questions and comments in English or Khmer to AskAMBToddPP@state.gov. And please follow my blog at http://blogs.usembassy.gov/todd/.
William E. Todd is U.S. Ambassador to the Kingdom of Cambodia
In my column two weeks ago, I mentioned the many high-level U.S. visitors coming to Cambodia, including Assistant Secretary Michael Posner, the U.S. Department of State’s lead official for issues related to democracy, human rights, and labor, who was following up on President Obama’s meeting last November with Prime Minister Hun Sen. This visit prompted several readers to ask, “Why does theUnited States place such an emphasis on promoting democracy and human rights?”
The short answer is America is genuinely trying to help. We believe that human rights are key ingredients to a long-term recipe for any successful society. History has taught us this recipe and also that every democracy is different. No two democracies are the same, but all have common fundamentals that should be afforded to all. We also know that every democracy, including the United States of America, is a work in progress. A democracy is never complete and it is with this “progress” that the United States and other members of the international community wish to assist the promising nation of Cambodia.
The protection of fundamental human rights was central to the establishment of the United States over 200 years ago, and a democratic process was considered key to this effort. Since then, a central goal of U.S. foreign policy has been the promotion of respect for human rights, as embodied now in the Universal Declaration of Human Rights, which proclaims a simple, powerful idea: all human beings are born free and equal in dignity and rights. The Guinness Book of Records describes this declaration as the “Most Translated Document” in the world, and Cambodia has incorporated it into its national constitution, so clearly the importance of human rights is not unique to the United States.
There is a phrase, however, that people in the United States invoke when urging others to support human rights: “Be on the right side of history.” As Secretary Clinton has described, the story of the United States is the story of a nation that has repeatedly grappled with intolerance and inequality. We fought a brutal civil war over slavery. People from coast to coast joined in campaigns to recognize the rights of women, indigenous peoples, racial minorities, children, people with disabilities, immigrants, workers, etc. And the march toward equality and justice has continued. Those who advocate for expanding the circle of human rights were and are on the right side of history, and history honors them. Those who tried to constrict human rights were wrong, and history reflects that as well.
Some have said that our efforts to promote human rights encourage “anarchy” and “lawlessness,” but in fact, protecting human rights is vital to avoiding chaos because when people are denied their rights, it all too often results in social instability, war, and other conflict. On the other hand, adherence to the rule of law and transparent and fair judicial processes actually decrease anarchy and lawlessness, especially in contentious cases such as those involving land disputes, while the ability to express one’s ideas freely, without threat or retribution, encourages peaceful public debate.
So, how can we work together to strengthen democracy and human rights in Cambodia? This was the question that Assistant Secretary Posner came to Cambodia to ask in meetings with Cambodian government officials, in roundtables with civil society activists, and in discussions with representatives of the international community. These exchanges resulted in Assistant Secretary Posner outlining several measures needed to facilitate continued progress in democracy and human rights. A key recommendation was the need for commitments to free and fair elections, rule of law, freedom of expression, and a strong civil society.
Free and fair elections are the cornerstone of a democracy and require an electoral system that is inclusive, transparent, and treats all participants equally. Over the past 20 years, Cambodia’s electoral process has shown some signs of progress. The upcoming parliamentary elections in July provide an opportunity for Cambodiato take a positive step toward demonstrating these “free and fair” principles. A key criterion by which the world will judge the credibility of the elections is whether the process is fair and transparent and whether there was a level playing field that allowed all the political participants – including the opposition – to compete fully and fairly.
Rule of law and freedom of expression are critical to the country’s development. For citizens – and businesses – to have faith in the legal system, they must know that disputes and trials will be handled in a manner that is transparent, efficient, and fair. And for a society to grow and prosper, there must be a vigorous and honest exchange of ideas to determine what needs improving and to decide the best way forward. A healthy democracy requires that even those who most disagree with those in power must be able to have their voices heard without fear or intimidation.
As for civil society, Cambodia’s is already vibrant, providing vital services and assistance throughout the country through programs that feed the poor, provide healthcare, and educate children – just to name a few. Civil society also plays an important role in representing to the government the concerns of a broad array of Cambodians, many of whose voices might not otherwise be heard. As Assistant Secretary Posner said, civil society should be allowed to work freely, without burdensome legal restrictions or harassment.
Without question, Cambodia has made significant progress since the signing of the Paris Peace Accords, and the United States has stood with Cambodia every step of the way, providing more than $1 billion in assistance during this time. The sheer number of civil society organizations (which I am told number more than 3,000), and the fact that I am able to have a frank and open dialogue with you through this column, illustrate how far Cambodia has come. But asCambodia continues to integrate into the region and the international community, the world is watching for signs of further progress.
Indispensable to Cambodia’s continued development is increased commitment to strengthening democratic principles and respect for human rights. No democracy is perfect, but each holds in high regard the fundamental rights of the individual. Therefore, the United States remains resolute in its determination to work in partnership with Cambodia as it marches down this path of progress.
Thank you for taking the time to read my column this week. America’s goal is to improve the situation in Cambodia. We truly would like to help and look forward to your suggestions on how we can move forward. This column is meant to be a two-way exchange, so please send me your questions and comments in English or Khmer to AskAMBToddPP@state.gov. And please follow my blog at http://blogs.usembassy.gov/todd/.
William E. Todd is U.S. Ambassador to the Kingdom of Cambodia
(ថ្ងៃទី 24 កុម្ភៈ 2013, Cambodia Express News ដោយ: លោក William E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ភ្នំពេញ:
ខ្ញុំមានចិត្តរីករាយដោយបន្តទទួលបានមតិដែលប្រកបដោយការយល់ដឹងច្រើន
ផង
និងសំណួរគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ផងពីមិត្តអ្នកអានខ្ទង់សារព័ត៌មាននេះ។
សូមអរគុណដែលបន្តឆ្លើយឆ្លងជាមួយខ្ញុំ ហើយសូមបន្តផ្ញើសំណួរ និង
មតិរបស់លោកអ្នកមកខ្ញុំតាមអ៊ីម៉េល AskAMBToddPP@state.gov។
ក្នុងខ្ទង់សារពត៌មានរបស់ខ្ញុំកាលពី២សប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ខ្ញុំបានបញ្ជាក់ពីដំណើរទស្សនកិច្ច របស់មន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់អាមេរិកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះរួមមានលោក Micheal Posner ឧបការី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាមន្ត្រីដឹកនាំលើបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងការងារ ដែលដំណើរទស្សនកិច្ខរបស់លោកនៅកម្ពុជា គឺដើម្បីពិនិត្យមើលនូវលទ្ធផលនៃជំនួបប្រជុំ របស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក អូបាម៉ា និងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំកន្លង មក។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ បានធ្វើអោយមិត្តអ្នកអានមួយចំនួនចោទជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជា សហរដ្ឋអាមេរិកផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស?
ចំលើយយ៉ាងខ្លីគឺថាសហរដ្ឋអាមេរិកព្យាយាម ដោយស្មោះត្រង់ដើម្បីជួយ។ យើងជឿជាក់ថាសិទ្ធិ មនុស្សគឺជាកត្តាដ៏សំខាន់សំរាប់សង្គមមួយប្រកបដោយភាពជោគជ័យក្នុង រយៈពេលវែង។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ បានបង្រៀនយើងពីកត្តាទាំងនេះ ហើយគ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានលក្ខណៈខុសគ្នា។ គ្មានលទ្ធិប្រជាធិ បតេយ្យណាមានលក្ខណៈដូចគ្នានោះទេ តែគ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់មានលក្ខណៈសំខាន់ជារួម របស់វា។ យើងក៏ដឹងផងដែរថា គ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ រួមទាំងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសអាមេរិក ផងដែរនោះ គឺជាដំណើរការមួយ។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយមិនដែលបញ្ចប់ទេ ហើយវាស្ថិតក្នុងដំណើរ ការទៅមុខ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសមាជិកដ៏ទៃទៀតនៃសហគមន៏អន្តរជាតិ មានបំណងជួយដល់ ប្រទេសកម្ពុជា។
ការការពារនូវសិទ្ធិមនុស្សជា ចំបង គឺជាកត្តដ៏សំខាន់នៃការបង្កើតសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីជាង ២០០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ហើយដំណើរការនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានគេគិតថាមានលក្ខណៈសំខាន់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គោលបំណងដ៏សំខាន់នៃនយោបានការ បរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺការលើកកំពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានចែងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសាកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានប្រកាសពីគំនិតដ៏សាមញ្ញតែមានឥទ្ធិពល៖ មនុស្សគ្រប់រូបកើតមកមានសេរីភាពនិងសមភាព ប្រកបលដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសិទ្ធិ។ សៀវភៅ The Guinness Book of Records បានពណ៌នាថា សេចក្តីប្រកាសជាសាកលនេះ ត្រូវបានគេយក ទៅ”បកប្រែជាឯកសារដ៏ច្រើនបំផុត” នៅក្នុងពិភពលោក ហើយប្រទេសកម្ពុជាក៏បានប្រើប្រាស់បញ្ជូលវា ទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ជាតិផងដែរ។ ដូចនេះជាការច្បាស់ហើយថា ភាពសំខាន់នៃសិទ្ធិមនុស្សមិនមាន លក្ខណៈពិសេសតែនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។
មានប្រយោគមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិកតែងយកមកប្រើប្រាស់នៅពេលខ្លួនទទូចអោយអ្នក ណាមួយគោរពសិទ្ធិមនុស្ស : “សូមស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកដ៏ត្រឹមត្រូវនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ”។ ដូចអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង ការបរទេសអាមេរិក លោកស្រីClinton ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៏ថា រឿងរាវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង អតីតកាល គឺជារឿងរាវរបស់ប្រទេសជាតិមួយ ដែលមានការញាំញីដោយ ភាពមិនអនុគ្រោះនិងភាពមិន ស្មើភាពគ្នា។ យើងបានធ្វើសង្គ្រាមស៊ីវិលដោយភាពឃោរឃៅប្រឆាំងនិងទាសភាព។
ពលរដ្ឋពីឆ្នេម្ខាង ទៅឆ្នេម្ខាងទៀតនៃប្រទេសអាមេរិក បានចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការដើម្បីអោយមានការទទួលស្គាល់សិទ្ធិស្រី្ត និងជនជាតិដើម ជនជាតភាគតិចអាមេរិក កុមារ ជនពិការ ជនអន្តោប្រវេសន្ត និងកម្មករ ។ល។ ហើយ ក្បួនដង្ហែទៅរកភាពស្មើគ្នា និងយុត្តិធម៌បានបន្ត។ អ្នកដែលគាំទ្រអោយមានការពង្រីកនូវការគោរព សិទ្ធិ មនុស្ស គឺជាអ្នកដែលស្ថិតក្នុងផ្នែកត្រូវនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយប្រវត្តិសាស្ត្រផ្តល់កិត្តិយស្តដល់ពួកគេ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្នកដែលគាបសង្កត់លើសិទ្ធិមនុស្ស គឺស្ថិតលើផ្នែកខុសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ ថ្កោលទោសពួកគេផងដែរ។
អ្នកខ្លះនិយាយថា ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្ស បង្កអោយមានការ លើកទឹកចិត្តដល់ ”ភាពអាណាធិបតេយ្យ” និង”ភាពមិនគោរពច្បាប់”។ ប៉ុន្តែការពិត ការការពារសិទ្ធិ មនុស្សមានសារសំខាន់ អាចជួយនាំអោយជៀសផុតពីភាពវឹកវរច្របូកច្របល់ ព្រោះថា ប្រសិនបើប្រជា ពលរដ្ឋត្រូវគេបដិសេដ្ឋនូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួននោះ ជារឿយៗលទ្ធផលគឺថានាំអោយកើតមានអស្ថិរភាព សង្គ្រាម និងជំលោះដ៏ទៃទៀត។ ផ្ទុយទៅវិញការប្រកាន់យកនូវនីតិរដ្ឋ តំលាភាព និងដំណើរការតុលាការប្រកប ដោយភាពត្រឹមត្រូវនោះ នឹងជួយកាត់បន្ថយភាពអាណាធិបតេយ្យ និងការមិនគោរពច្បាប់ ជាពិសេស បណ្តឹងវិវាទដែលទាក់ទងនិងបញ្ហាដីធ្លីជាដើម។
នៅពេលដែលពលរដ្ឋ ត្រូវបានអនុញ្ញាតិអោយបញ្ចេញមតិ ដោយសេរី ដោយគ្មានការគំរាមកំហែងនិងភ័យពីការធ្វើបាបនោះ វានាំអោយមានការលើកទឹកចិត្តដល់ការ ពិភាគ្សាគ្នាដោយសន្តិវិធីជាសារធារណៈ។
ដូចនេះ ថាតើយើងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដោយរបៀបណាដើម្បីលើកកំពស់សិទ្ធមនុស្ស និងប្រជា ធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា? នេះជាសំណួរដែលលោក លោកឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner បានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងជំនួបតុមូលជាមួយ សកម្មជនសង្គមស៊ីវិល និងជាមួយតំណាងសហគមន៏អន្តរជាតិ។
ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ នេះ បានផ្តល់ អោយលោកឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner គូសបញ្ជាក់ពីវិធានការណ៏ចាំបាច់មួយចំនួន សំរាប់បន្តការរីកចំរើនក្នុងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ។ អនុសាសន៏ដ៏សំខាន់មួយ គឺភាពចាំបាច់ ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តសំរាប់ការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ នីតិរដ្ឋ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសង្គមស៊ីវិលដ៏ខ្លាំងមួយ។
ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌គឺជាគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយទាមទារអោយមានប្រព័ន្ធបោះឆោ្នតមួយដែលគ្មានការរើសអើង មានតំលាភាព ហើយប្រព្រឹត្តដោយស្មើភាពលើភាគីចូលរួមទាំងអស់។ ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដំណើរការនៃប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា បានបង្ហាញពី សញ្ញាមួយចំនួននៃការរីកចំរើន។ ការបោះឆ្នោតសភាក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ នឹងផ្តល់ឱកាសអោយ ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបាននូវជំហានវិជ្ចមានមួយ ក្នុងការសំដែងចេញនូវគោលការណ៍”សេរី” និង “យុត្តិធម៌” ។
លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យជាគន្លឹះមួយសំរាប់អោយពិភពលោកវាយតំលៃលើការបោះឆ្នោត គឺថា តើវា មានលក្ខណៈស្មើភាពដែលអនុញ្ញាតអោយភាគីនយោបាយចូលរួមទាំងអស់ ដោយរួមទាំងភាគីប្រឆាំង ផងអាចប្រកួតប្រជែងបានពេញលេញ និងដោយយុត្តិធម៌ដែរឬយ៉ាងណា ។
នីតិរដ្ឋនិងសេរីភាពនៃ ការបញ្ចេញមតិ មានសារសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍន៏ប្រទេសជាតិ។ សំរាប់ពល រដ្ឋនិងអ្នកជំនួញ ដែលមានការជឿទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធច្បាប់។ គេត្រូវមានជំនឿចិត្តថា គ្រប់ជំលោះនិងការ កាត់ក្តីត្រូវតែប្រព្រឹត្តទៅក្នុងតំលាភាព ភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។ សំរាប់សង្គមមួយនាំទៅដល់ការរីកចំរើន និងមានវិបុលភាព គេត្រូវធានាថាអោយមានការផ្លាស់ប្តូទស្សនដោយភាពស្មោះត្រង់ ដើម្បីអោយដឹងថា តើអ្វីដែលត្រូវការលើកកំពស់បន្ថែមទៀត និងសំរេចរកវិធីសាស្ត្រល្អទៅមុខទៀត។ ប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំ តំរូវអោយអ្នកមិនយល់ស្រប បញ្ចេញសំលេងជាមួយអ្នកមានអំណាច ដោយមិនមានការភ័យខ្លាចឬការបំ ភិតបំភ័យណាមួយ។
ចំពោះសង្គម ស៊ីវិលវិញ កម្ពុជាមានលក្ខណៈរស់រវើក ដោយពួកគេផ្តល់នូវសេវាសំខាន់ៗនិងជំនួយ នៅទូទាំងប្រទេស តាមរយៈកម្មវិធីជួយដល់អ្នកក្រីក្រ ផ្តល់ការថែទាំនិងការអប់រំដល់កុមារ នេះគ្រាន់តែជា ការរៀបរាប់ត្រួសៗតែប៉ុណ្ណោះ។ សង្គមស៊ីវិលក៏បានដើរតួដ៏សំខាន់ផងដែរ ក្នុងការផ្តល់នូវក្តីកង្វល់នានាពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដល់ រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលពួកគេភាគច្រើនមិនអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងកើត។ លោក ឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner បានលើកឡើងថាសង្គមស៊ីវិល គួរត្រូវបានអនុញ្ញាតិអោយធ្វើ ការងារដោយសេរី ដោយគ្មាការបារម្មណ៏ពីការហាមឃាត់ខាងផ្លូវច្បាប់និងការរំខានផ្សេងៗ ។
ដោយគ្មាការសង្ស័យ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើអោយមានការរីកចំរើនគួអោយកត់សំគាល់ ចាប់តាំងពី ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសមក ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក បានឈរជាមួយកម្ពុជាគ្រប់ ជំហានទាំងអស់ ដោយផ្តល់ជំនួយគិតជាថវិកាសរុបប្រមាណមួយពាន់លានដុល្លា ($1 billion) ចាប់ តាំងពីពេលនោះមក។
តួរលេខចំនួនអង្គការមិនមែន រដ្ឋាភិបាល (គេប្រាប់ខ្ញុំថាមានចំនួនជាង ៣០០០ អង្គការ) និងការដែលខ្ញុំអាចមានលទ្ធភាពអាចបញ្ចេញមតិសន្ទនាជាមួយអ្នក ដោយស្មោះត្រង់និងបើក ចំហរតាមរយៈខ្ទង់សារព៌តមាននេះ បានបង្ហាញអោយឃើញហើយថា តើកម្ពុជាបានធ្វើដំណើរបានឆ្ងាយ ប៉ុនណារហូតមកដល់ពេលនេះ។ នៅពេលប្រទេសកម្ពុជា កំពុងបន្តធ្វើសម្មាហរណ៏កម្មទៅក្នុងតំបន់ និងសហគមន៏អន្តរជាតិនោះ ពិភពលោកកំពុងតែសំលឹងមើលមកកម្ពុជាពីសញ្ញានៃការរីកចំរើនបន្ថែម ទៀត។
ភាពសំខាន់ចាំបាច់សំរាប់ការបន្តការអភិវឌ្ឍន៏របស់ ប្រទេសកម្ពុជា គឺការបង្កើនការបេ្តជ្ញាចិត្តចំពោះ ការពង្រឹងគោលការណ៏លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យណាដែលល្អ ឥតខ្ចោះនោះទេ ប៉ុន្តែលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិមួយៗបានផ្តល់នូវសិទ្ធិជាសំខាន់ចាំបាច់ សំរាប់បុគ្គលទូទៅ។ អាស្រ័យហេតុនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមានភាពបេ្តជ្ញាតាំងចិត្តធ្វើការក្នុងនាមជាដៃគូរ ជាមួយប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើដំណើរលើមាគ៌ាមួយឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចំរើន។
សូម អរគុណដែលបានចំណាយពេលអានខ្ទង់សារព័ត៌មានរបស់ខ្ញុំនៅសប្តាហ៍នេះ។ គោលបំណង របស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺការជួយលើកកំពស់ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា។ យើងពេញចិត្តចំពោះការជួយ ដោយស្មោះនិងរង់ចាំនូវមតិយោបល់របស់អ្នក ថាតើយើងអាចធ្វើដំណើរទៅមុខជាមួយគ្នាដោយរបៀប ណា។ ខ្ទង់សារព៌មាននេះ ជាការឆ្លើយឆ្លងគ្នាទៅវិញទៅមក ដូច្នេះសូមផ្ញើសំណួររបស់លោកអ្នកជាភា សាខ្មែរឬភាសាអង់គ្លេសមក តាមអ៊ីម៉េលAskAMBToddPP@state.gov ហើយលោកអ្នកអាចអាន Blog របស់ខ្ញុំផងដែរ ដែលមានអសយដ្ឋាន http://blogs.usembassy.gov/todd/ ៕
ក្នុងខ្ទង់សារពត៌មានរបស់ខ្ញុំកាលពី២សប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ខ្ញុំបានបញ្ជាក់ពីដំណើរទស្សនកិច្ច របស់មន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់អាមេរិកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះរួមមានលោក Micheal Posner ឧបការី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាមន្ត្រីដឹកនាំលើបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងការងារ ដែលដំណើរទស្សនកិច្ខរបស់លោកនៅកម្ពុជា គឺដើម្បីពិនិត្យមើលនូវលទ្ធផលនៃជំនួបប្រជុំ របស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក អូបាម៉ា និងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំកន្លង មក។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ បានធ្វើអោយមិត្តអ្នកអានមួយចំនួនចោទជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជា សហរដ្ឋអាមេរិកផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស?
ចំលើយយ៉ាងខ្លីគឺថាសហរដ្ឋអាមេរិកព្យាយាម ដោយស្មោះត្រង់ដើម្បីជួយ។ យើងជឿជាក់ថាសិទ្ធិ មនុស្សគឺជាកត្តាដ៏សំខាន់សំរាប់សង្គមមួយប្រកបដោយភាពជោគជ័យក្នុង រយៈពេលវែង។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ បានបង្រៀនយើងពីកត្តាទាំងនេះ ហើយគ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានលក្ខណៈខុសគ្នា។ គ្មានលទ្ធិប្រជាធិ បតេយ្យណាមានលក្ខណៈដូចគ្នានោះទេ តែគ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់មានលក្ខណៈសំខាន់ជារួម របស់វា។ យើងក៏ដឹងផងដែរថា គ្រប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ រួមទាំងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសអាមេរិក ផងដែរនោះ គឺជាដំណើរការមួយ។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយមិនដែលបញ្ចប់ទេ ហើយវាស្ថិតក្នុងដំណើរ ការទៅមុខ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសមាជិកដ៏ទៃទៀតនៃសហគមន៏អន្តរជាតិ មានបំណងជួយដល់ ប្រទេសកម្ពុជា។
ការការពារនូវសិទ្ធិមនុស្សជា ចំបង គឺជាកត្តដ៏សំខាន់នៃការបង្កើតសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីជាង ២០០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ហើយដំណើរការនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានគេគិតថាមានលក្ខណៈសំខាន់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គោលបំណងដ៏សំខាន់នៃនយោបានការ បរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺការលើកកំពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានចែងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសាកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានប្រកាសពីគំនិតដ៏សាមញ្ញតែមានឥទ្ធិពល៖ មនុស្សគ្រប់រូបកើតមកមានសេរីភាពនិងសមភាព ប្រកបលដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសិទ្ធិ។ សៀវភៅ The Guinness Book of Records បានពណ៌នាថា សេចក្តីប្រកាសជាសាកលនេះ ត្រូវបានគេយក ទៅ”បកប្រែជាឯកសារដ៏ច្រើនបំផុត” នៅក្នុងពិភពលោក ហើយប្រទេសកម្ពុជាក៏បានប្រើប្រាស់បញ្ជូលវា ទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ជាតិផងដែរ។ ដូចនេះជាការច្បាស់ហើយថា ភាពសំខាន់នៃសិទ្ធិមនុស្សមិនមាន លក្ខណៈពិសេសតែនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។
មានប្រយោគមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិកតែងយកមកប្រើប្រាស់នៅពេលខ្លួនទទូចអោយអ្នក ណាមួយគោរពសិទ្ធិមនុស្ស : “សូមស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកដ៏ត្រឹមត្រូវនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ”។ ដូចអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង ការបរទេសអាមេរិក លោកស្រីClinton ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៏ថា រឿងរាវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង អតីតកាល គឺជារឿងរាវរបស់ប្រទេសជាតិមួយ ដែលមានការញាំញីដោយ ភាពមិនអនុគ្រោះនិងភាពមិន ស្មើភាពគ្នា។ យើងបានធ្វើសង្គ្រាមស៊ីវិលដោយភាពឃោរឃៅប្រឆាំងនិងទាសភាព។
ពលរដ្ឋពីឆ្នេម្ខាង ទៅឆ្នេម្ខាងទៀតនៃប្រទេសអាមេរិក បានចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការដើម្បីអោយមានការទទួលស្គាល់សិទ្ធិស្រី្ត និងជនជាតិដើម ជនជាតភាគតិចអាមេរិក កុមារ ជនពិការ ជនអន្តោប្រវេសន្ត និងកម្មករ ។ល។ ហើយ ក្បួនដង្ហែទៅរកភាពស្មើគ្នា និងយុត្តិធម៌បានបន្ត។ អ្នកដែលគាំទ្រអោយមានការពង្រីកនូវការគោរព សិទ្ធិ មនុស្ស គឺជាអ្នកដែលស្ថិតក្នុងផ្នែកត្រូវនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយប្រវត្តិសាស្ត្រផ្តល់កិត្តិយស្តដល់ពួកគេ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្នកដែលគាបសង្កត់លើសិទ្ធិមនុស្ស គឺស្ថិតលើផ្នែកខុសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ ថ្កោលទោសពួកគេផងដែរ។
អ្នកខ្លះនិយាយថា ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្ស បង្កអោយមានការ លើកទឹកចិត្តដល់ ”ភាពអាណាធិបតេយ្យ” និង”ភាពមិនគោរពច្បាប់”។ ប៉ុន្តែការពិត ការការពារសិទ្ធិ មនុស្សមានសារសំខាន់ អាចជួយនាំអោយជៀសផុតពីភាពវឹកវរច្របូកច្របល់ ព្រោះថា ប្រសិនបើប្រជា ពលរដ្ឋត្រូវគេបដិសេដ្ឋនូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួននោះ ជារឿយៗលទ្ធផលគឺថានាំអោយកើតមានអស្ថិរភាព សង្គ្រាម និងជំលោះដ៏ទៃទៀត។ ផ្ទុយទៅវិញការប្រកាន់យកនូវនីតិរដ្ឋ តំលាភាព និងដំណើរការតុលាការប្រកប ដោយភាពត្រឹមត្រូវនោះ នឹងជួយកាត់បន្ថយភាពអាណាធិបតេយ្យ និងការមិនគោរពច្បាប់ ជាពិសេស បណ្តឹងវិវាទដែលទាក់ទងនិងបញ្ហាដីធ្លីជាដើម។
នៅពេលដែលពលរដ្ឋ ត្រូវបានអនុញ្ញាតិអោយបញ្ចេញមតិ ដោយសេរី ដោយគ្មានការគំរាមកំហែងនិងភ័យពីការធ្វើបាបនោះ វានាំអោយមានការលើកទឹកចិត្តដល់ការ ពិភាគ្សាគ្នាដោយសន្តិវិធីជាសារធារណៈ។
ដូចនេះ ថាតើយើងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដោយរបៀបណាដើម្បីលើកកំពស់សិទ្ធមនុស្ស និងប្រជា ធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា? នេះជាសំណួរដែលលោក លោកឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner បានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងជំនួបតុមូលជាមួយ សកម្មជនសង្គមស៊ីវិល និងជាមួយតំណាងសហគមន៏អន្តរជាតិ។
ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ នេះ បានផ្តល់ អោយលោកឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner គូសបញ្ជាក់ពីវិធានការណ៏ចាំបាច់មួយចំនួន សំរាប់បន្តការរីកចំរើនក្នុងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ។ អនុសាសន៏ដ៏សំខាន់មួយ គឺភាពចាំបាច់ ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តសំរាប់ការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ នីតិរដ្ឋ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសង្គមស៊ីវិលដ៏ខ្លាំងមួយ។
ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌គឺជាគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយទាមទារអោយមានប្រព័ន្ធបោះឆោ្នតមួយដែលគ្មានការរើសអើង មានតំលាភាព ហើយប្រព្រឹត្តដោយស្មើភាពលើភាគីចូលរួមទាំងអស់។ ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដំណើរការនៃប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា បានបង្ហាញពី សញ្ញាមួយចំនួននៃការរីកចំរើន។ ការបោះឆ្នោតសភាក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ នឹងផ្តល់ឱកាសអោយ ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបាននូវជំហានវិជ្ចមានមួយ ក្នុងការសំដែងចេញនូវគោលការណ៍”សេរី” និង “យុត្តិធម៌” ។
លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យជាគន្លឹះមួយសំរាប់អោយពិភពលោកវាយតំលៃលើការបោះឆ្នោត គឺថា តើវា មានលក្ខណៈស្មើភាពដែលអនុញ្ញាតអោយភាគីនយោបាយចូលរួមទាំងអស់ ដោយរួមទាំងភាគីប្រឆាំង ផងអាចប្រកួតប្រជែងបានពេញលេញ និងដោយយុត្តិធម៌ដែរឬយ៉ាងណា ។
នីតិរដ្ឋនិងសេរីភាពនៃ ការបញ្ចេញមតិ មានសារសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍន៏ប្រទេសជាតិ។ សំរាប់ពល រដ្ឋនិងអ្នកជំនួញ ដែលមានការជឿទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធច្បាប់។ គេត្រូវមានជំនឿចិត្តថា គ្រប់ជំលោះនិងការ កាត់ក្តីត្រូវតែប្រព្រឹត្តទៅក្នុងតំលាភាព ភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។ សំរាប់សង្គមមួយនាំទៅដល់ការរីកចំរើន និងមានវិបុលភាព គេត្រូវធានាថាអោយមានការផ្លាស់ប្តូទស្សនដោយភាពស្មោះត្រង់ ដើម្បីអោយដឹងថា តើអ្វីដែលត្រូវការលើកកំពស់បន្ថែមទៀត និងសំរេចរកវិធីសាស្ត្រល្អទៅមុខទៀត។ ប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំ តំរូវអោយអ្នកមិនយល់ស្រប បញ្ចេញសំលេងជាមួយអ្នកមានអំណាច ដោយមិនមានការភ័យខ្លាចឬការបំ ភិតបំភ័យណាមួយ។
ចំពោះសង្គម ស៊ីវិលវិញ កម្ពុជាមានលក្ខណៈរស់រវើក ដោយពួកគេផ្តល់នូវសេវាសំខាន់ៗនិងជំនួយ នៅទូទាំងប្រទេស តាមរយៈកម្មវិធីជួយដល់អ្នកក្រីក្រ ផ្តល់ការថែទាំនិងការអប់រំដល់កុមារ នេះគ្រាន់តែជា ការរៀបរាប់ត្រួសៗតែប៉ុណ្ណោះ។ សង្គមស៊ីវិលក៏បានដើរតួដ៏សំខាន់ផងដែរ ក្នុងការផ្តល់នូវក្តីកង្វល់នានាពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដល់ រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលពួកគេភាគច្រើនមិនអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងកើត។ លោក ឧបការីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកPosner បានលើកឡើងថាសង្គមស៊ីវិល គួរត្រូវបានអនុញ្ញាតិអោយធ្វើ ការងារដោយសេរី ដោយគ្មាការបារម្មណ៏ពីការហាមឃាត់ខាងផ្លូវច្បាប់និងការរំខានផ្សេងៗ ។
ដោយគ្មាការសង្ស័យ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើអោយមានការរីកចំរើនគួអោយកត់សំគាល់ ចាប់តាំងពី ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសមក ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក បានឈរជាមួយកម្ពុជាគ្រប់ ជំហានទាំងអស់ ដោយផ្តល់ជំនួយគិតជាថវិកាសរុបប្រមាណមួយពាន់លានដុល្លា ($1 billion) ចាប់ តាំងពីពេលនោះមក។
តួរលេខចំនួនអង្គការមិនមែន រដ្ឋាភិបាល (គេប្រាប់ខ្ញុំថាមានចំនួនជាង ៣០០០ អង្គការ) និងការដែលខ្ញុំអាចមានលទ្ធភាពអាចបញ្ចេញមតិសន្ទនាជាមួយអ្នក ដោយស្មោះត្រង់និងបើក ចំហរតាមរយៈខ្ទង់សារព៌តមាននេះ បានបង្ហាញអោយឃើញហើយថា តើកម្ពុជាបានធ្វើដំណើរបានឆ្ងាយ ប៉ុនណារហូតមកដល់ពេលនេះ។ នៅពេលប្រទេសកម្ពុជា កំពុងបន្តធ្វើសម្មាហរណ៏កម្មទៅក្នុងតំបន់ និងសហគមន៏អន្តរជាតិនោះ ពិភពលោកកំពុងតែសំលឹងមើលមកកម្ពុជាពីសញ្ញានៃការរីកចំរើនបន្ថែម ទៀត។
ភាពសំខាន់ចាំបាច់សំរាប់ការបន្តការអភិវឌ្ឍន៏របស់ ប្រទេសកម្ពុជា គឺការបង្កើនការបេ្តជ្ញាចិត្តចំពោះ ការពង្រឹងគោលការណ៏លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យណាដែលល្អ ឥតខ្ចោះនោះទេ ប៉ុន្តែលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិមួយៗបានផ្តល់នូវសិទ្ធិជាសំខាន់ចាំបាច់ សំរាប់បុគ្គលទូទៅ។ អាស្រ័យហេតុនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមានភាពបេ្តជ្ញាតាំងចិត្តធ្វើការក្នុងនាមជាដៃគូរ ជាមួយប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើដំណើរលើមាគ៌ាមួយឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចំរើន។
សូម អរគុណដែលបានចំណាយពេលអានខ្ទង់សារព័ត៌មានរបស់ខ្ញុំនៅសប្តាហ៍នេះ។ គោលបំណង របស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺការជួយលើកកំពស់ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា។ យើងពេញចិត្តចំពោះការជួយ ដោយស្មោះនិងរង់ចាំនូវមតិយោបល់របស់អ្នក ថាតើយើងអាចធ្វើដំណើរទៅមុខជាមួយគ្នាដោយរបៀប ណា។ ខ្ទង់សារព៌មាននេះ ជាការឆ្លើយឆ្លងគ្នាទៅវិញទៅមក ដូច្នេះសូមផ្ញើសំណួររបស់លោកអ្នកជាភា សាខ្មែរឬភាសាអង់គ្លេសមក តាមអ៊ីម៉េលAskAMBToddPP@state.gov ហើយលោកអ្នកអាចអាន Blog របស់ខ្ញុំផងដែរ ដែលមានអសយដ្ឋាន http://blogs.usembassy.gov/todd/ ៕
1 comment:
Americans fought to eliminate slavery whereas Cambodian
leaders has brought slavery in the country besides
exporting Khmers labors to do slave- works abroad .
Post a Comment