A Change of Guard

សូមស្តាប់វិទ្យុសង្គ្រោះជាតិ Please read more Khmer news and listen to CNRP Radio at National Rescue Party. សូមស្តាប់វីទ្យុខ្មែរប៉ុស្តិ៍/Khmer Post Radio.
Follow Khmerization on Facebook/តាមដានខ្មែរូបនីយកម្មតាម Facebook: https://www.facebook.com/khmerization.khmerican

Tuesday, 2 July 2013

Nowhere to cast their vote ពលករ​ខ្មែរ​កន្លះ​លាន​នាក់​នៅ​ថៃ​គ្មាន​ឱកាស​នឹង​ចូល​រួម​បោះឆ្នោត​ទេ

Last Updated on 02 July 2013 
Phnom Penh Post 
By Khouth Sophak Chakrya and Shane Worrell
2 takeo province native will got to thailand and will not vote this year heng chivoan
Ngem Chheng, 33, awaits in Poipet, Banteay Meanchey province, last Wednesday for transport across the border to work as a construction worker for Thai company TBY Construction. The Takeo province native does not intend to return to the Kingdom to vote in next month’s national election. Photograph: Heng Chivoan/Phnom Penh Post
Banteay Meanchey

Scores of migrant workers, nervousness showing on their faces, sat in parkland outside a Poipet casino last week waiting for their moment to cross through a border checkpoint into Thailand’s promised greener pastures.

The migrant workers’ departure for jobs at factories, construction sites and kitchens means they will miss the month-long National Election campaign, which began sweeping the country on Thursday.

It also means they will likely miss their chance to vote.

“I want to come back for the election,” said construction worker Lim Ankea Vuth, 38, who added that he would “vote for a new government” if he got the chance. “But how can I come back? I have a contract that allows me to return home only after 10 months.”
Some 300,000 Cambodians are known to be working legally in Thailand – while an untold number toil there as illegal immigrants. That figure amounts to more than three per cent of the voter population. But most won’t cast a ballot come July 28 because they physically won’t be able to, said Moeun Tola, head of the labour program at the Community Legal Education Centre (CLEC).

“Because many migrant workers’ passports and travel documents are withheld by their employer, it’s very hard for them to come back and vote,” he said. “And we don’t have any polling stations in embassies and consulates in other countries.”

Ankea Vuth, a construction worker from Battambang province, told the Post he had paid a recruitment company $280 for transport to his workplace and a new passport – which he must hand over to his boss on arrival in Thailand.

His story is far from unique. Near to where he sat, Salai Man, an employee of recruitment firm Human Resources Development Company, said 25 Cambodians he was sending to work in electronics and spare parts factories in Thailand would also not return for the election.

“According to the contract these workers signed, they will not be allowed to come back home until they’ve worked for 10 months,” he said.


The recruitment firm would allow them home sooner, Man added, only if the Cambodian and Thai governments ordered employers to grant workers leave to vote. “Then my company will follow government orders,” he said.

A young woman, who identified herself only as Thoeun from Svay Rieng province, said debt had urged her to look west for a more lucrative opportunity – and the chance to vote was something she was willing to sacrifice in return.

“I want to vote, but there’s no way I can come back because I need to work to make money,” she said, adding that she would be sewing rice bags in a Bangkok factory.

“I have personal loans with high-interest repayments. I need money to pay back the loans, otherwise I will have to take out more loans. For me right now making a salary is my priority, not voting.”

But making money and having the opportunity to vote shouldn’t be mutually exclusive, CLEC’s Tola said.

The government has not shown a willingness to enter into diplomatic dialogue with destination countries about setting up polling stations for workers such as Thoeun.

“[Migrants] have the right to vote for their leaders. Polling booths should be set up near where they work,” Tola said.

Puthea Hang, executive director of the Neutral and Impartial Committee for Free Elections in Cambodia, agreed. “The NEC, the Ministry of Interior and the Ministry of Foreign Affairs should prepare voting boxes in embassies and consulates in countries where Cambodians are employed to give them a chance to vote if they want to,” he said.

Hang added that, in reality, migrant workers had no chance to return to vote because their employers would not grant them leave and “even if they did, it is unlikely workers could afford the transport back”.

Migrant workers returning home also raised a broader issue about the legalities – and practicalities – of voting, Tola said.

“This is a poor country, but [by law] we still require people to go back to their home village to vote – it costs a lot of money,” he said. “The National Assembly needs to consider this and make amendments to the law.”

Cambodian migrant workers sent home $256 million in 2012, according to the International Fund for Agricultural Development’s (IFAD) recently released Sending Money Home to Asia report, a figure that underscores their importance to the Kingdom’s economy.

“Their contribution is not just money,” said Koul Panha, executive director of monitoring group the Committee for Free and Fair Elections in Cambodia.

Giving them the opportunity to vote would be healthy to an inclusive democracy, he said.

“I cannot make specific recommendations, but many countries use embassies.”

A second group of migrant workers – those who lived in Banteay Meanchey but worked in Thailand – should be allowed to vote in Banteay Meanchey, not just the province from which they were born, Panha added.

Oum Mean, secretary of state at the Ministry of Labour, said a decision about workers returning home needed to be made within the terms of individual contracts “signed between workers and their employers” and not the government.

“But we strongly believe that such recruitment companies [in Cambodia] will understand and delay their programs until after voting,” he said.

The National Election Committee, for its part, said their hands were tied.

“There is no article in Cambodia’s election law that talks about voting outside the country, so the NEC has no power to open stations in another country,” secretary-general Tep Nytha said.

“I have never received an official letter from the opposition demanding changes to the law.”

Opposition Cambodia National Rescue Party spokesman Yim Sovann said the government had the responsibility to provide migrant workers with the opportunity to cast a ballot, no matter where they were.

“The government must create a polling station in the countries that have Cambodian embassies or consulates to allow these workers to vote,” he said. “But right now this government suspects that all migrant workers will probably not support the ruling party,” he said.

Tola from CLEC believed that most Cambodians working and living abroad, including in South Korea and the US, would likely vote for the opposition.

This was because push factors to Thailand included land grabbing and poor finances, while experiences in other countries gave many a broader perspective on how Cambodia was governed, he said.

“They see development [in other countries] and the potential of Cambodia to develop faster,” he said. “If they allow Cambodians to vote in consulates or embassies, I believe they would not vote for the CPP.”

But given the opportunity, some migrant workers wouldn’t vote at all.

Waiting near the border checkpoint, a nervous and excited Ngem Chheng, 33, from Takeo province, said he had more pressing things to worry about than choosing leaders.

“I don’t care about voting anyway,” he said. “Even if I vote, nothing in Cambodia will change . . . my family and community will still be poor.

“This is my first chance at working in Thailand. My family is poor and I’ll use the income to support them.”
130702_05
យុវ​ជន​អង្គុយ​រង់​ចាំបំពេញ​បែប​បទ​ចេញ​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ថៃ នៅ​ច្រក​ប៉ោយ​ប៉ែត​កាល​ពីសប្តាហ៍​មុន​។ រូបថត ហេង ជីវ័ន
ប៉ោយប៉ែតៈ ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​មួយ​ក្រុម ដែល​មាន​ទឹក​មុខ​ភ័យអរ បាន​អង្គុយ​នៅ​សួន​ខាង​ក្រៅ​កាស៊ីណូ​ក្នុង​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន ដោយ​រង់​ចាំ​បំពេញ​សំណុំ​បែប​បទ​ឆ្លង​កាត់​ច្រក​ត្រួត​ពិនិត្យ​ព្រំដែន​ចូល​ ទៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ ដើម្បី​ការងារ​ល្អ​ប្រសើរ។
ការ​ចាក​ចេញ​របស់​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ដើម្បី​ការងារ​នៅ​រោងចក្រ នៅ​ការដ្ឋាន​សំណង់ និង​នៅ​ផ្ទះ​បាយ​ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​នេះ គឺ​មាន​ន័យ​ថា ពួកគេ​នឹង​ខក​ខាន​តាម​ដាន​យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​បោះឆ្នោត​រយៈ​ពេល ១​ខែ ដែល​បាន​ចាប់​ផ្តើម​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ សប្តាហ៍​មុន ហើយ​រឹត​តែ​សំខាន់​ជាង​នេះ​ទៀត វា​ក៏​មាន​ន័យ​ថា ពួក​គេ​នឹង​បាត់បង់​ឱកាស​បោះឆ្នោត​ផង​ដែរ​។
លោក លឹម អានគីវុធ អាយុ​៣៨ឆ្នាំ បាន​ថ្លែង​ថា៖«​ខ្ញុំ​ចង់​វិល​មក​វិញ​ដើម្បី​បោះឆ្នោត​»។ លោក​បន្ថែម​ថា លោក​នឹង​«បោះឆ្នោត​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​»​ប្រសិន​បើ​លោក​មាន​ឱកាស​។ «ប៉ុន្តែ​តើ​ខ្ញុំ​អាច​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​ដោយ​របៀប​ណា ? ខ្ញុំ​មាន​កិច្ច​សន្យា​ដែល​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ខ្ញុំ​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​បន្ទាប់ ពី ១០ ខែ​ប៉ុណ្ណោះ»។
លោក មឿន តុលា ប្រធាន​កម្មវិធី​ការងារ​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍​បាន​ ថ្លែង​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា ប្រហែល ៥ សែន​នាក់​គឺជា​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ថៃ​គឺ​ស្មើ​នឹង​៥ ភាគរយ​នៃ​អ្នក​បោះឆ្នោត​សរុប​នៅ​កម្ពុជា​នឹង​មិន​បាន​បោះឆ្នោត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែ​កក្កដា ទេ ពីព្រោះ​ពួក​គេ​មិន​ងាយ​នឹង​អាច​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​បាន​។
លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «ដោយ​សារ​តែ​លិខិត​ឆ្លង​ដែន និង​ឯកសារ​ធ្វើ​ដំណើរ​របស់​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ជា​ច្រើន​នាក់ ត្រូវ​បាន​ដក​ហូត​ទុក​ដោយ​និយោជក វា​ពិបាក​សម្រាប់​ពួកគេ​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​ដើម្បី​បោះឆ្នោត។ យើង​គ្មាន​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត​នៅ​ស្ថានទូត និង​កុងស៊ុល​ក្នុង​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត​ឡើយ​»។
លោក អានគី វុធ ដែល​ជា​កម្មករ​សំណង់​មក​ពី​ខេត្ត​បាត់ដំបង បាន​ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ថិ៍​ថា លោក​បាន​បង់​ប្រាក់​២៨០ ដុល្លារ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ជ្រើស​រើស​ពលករ​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កន្លែង​ ការងារ និង​លិខិត​ឆ្លង​ដែន​ថ្មី ដែល​លោក​ត្រូវ​ប្រគល់​ទៅ​ឲ្យ​និយោជក​នៅ​ពេល​ទៅ​ដល់​ថៃ​។ លោក​បន្ថែម​ថា៖ «​ខ្ញុំ​ឆ្ងល់​ថា​តើ​មូល​ហេតុ​អ្វី​ក្រុមហ៊ុន​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ដក​ហូត​លិខិត​ ឆ្លង​ដែន​របស់​ខ្ញុំ​»។
រឿង​រ៉ាវ​របស់​លោក អានគី វុធ មិន​មែន​ជា​រឿង​ដោយ​ឡែក​ឡើយ​។ នៅ​ជិត​នោះ លោក សាឡៃ ម៉ែន ជា​និយោជិត​នៃ​ក្រុមហ៊ុន Human Resource Development បាន​ថ្លែង​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​២៥នាក់ ដែល​លោក​បញ្ជូន​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​រោងចក្រ​អេឡិច​ត្រូនិក និង​គ្រឿង​បន្លាស់​នៅ​ថៃ ក៏​នឹង​មិន​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​ដែរ​។ លោក​បាន​បន្ត​ថា៖ «យោង​តាម​កិច្ច​សន្យា ដែល​កម្មករ​ទាំង​នេះ​បាន​ចុះ ពួក​គេ​មិន​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​វិល​ត្រឡប់​មក​ផ្ទះ​វិញ​ទេ រហូត​ទាល់​តែ​ពួកគេ​បាន​ធ្វើ​ការ​១០​ខែ​សិន»។
លោក ម៉ែន បាន​បន្ថែម​ថា ក្រុមហ៊ុន​ជ្រើស​រើស​ពលករ​នឹង​អនុញ្ញាត​ពួកគេ​ឲ្យ​វិល​មក​ផ្ទះ​វិញ មុន​ពេល​តែ​ក្នុង​ករណី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ថៃ បញ្ជា​និយោជក ឲ្យ​ផ្តល់​ពេល​ឈប់​សម្រាក​ដល់​កម្មករ ដើម្បី​មក​បោះឆ្នោត​ប៉ុណ្ណោះ​។ លោក​បាន​បន្ត​ថា៖ «ពេល​នោះ ក្រុមហ៊ុន​ខ្ញុំ​នឹង​ធ្វើ​តាម​បញ្ជា​របស់​រដ្ឋាភិបាល»។
ការ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ជា​រឿង​ចម្បង
ស្រ្តី​វ័យ​ក្មេង​ម្នាក់ ដែល​ប្រាប់​ឈ្មោះ​ថា ធឿន មក​ពី​ខេត្ត​ស្វាយរៀង បាន​ថ្លែង​ថា បំណុល បាន​ជំរុញ​នាង​ឲ្យ​ធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក ទៅ​រក​ការងារ​ប្រាក់​ខែ​ច្រើន​នៅ​ថៃ​ហើយ​ឱកាស​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត គឺជា​អ្វី​ដែល​នាង​នឹង​លះបង់​ជា​ការ​ដោះដូរ។ នាង​បាន​បន្ត​ថា៖ «​ខ្ញុំ​ចង់​បោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ​គ្មាន​ផ្លូវ​ខ្ញុំ​អាច​វិល​មក​វិញ​បាន​ទេ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​រក​ប្រាក់​»។ នាង​បាន​បន្ត​ថា នាង​នឹង​ដេរ​បាវ​អង្ករ​នៅ​រោងចក្រ​ក្នុង​ទីក្រុង​បាងកក។
នាង​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​មាន​បំណុល​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដែល​ត្រូវ​បង់​ការ​ប្រាក់​ខ្ពស់​។ ខ្ញុំ​ត្រូវ​ការ​ប្រាក់ ដើម្បី​បង់​សង​បំណុល បើ​មិន​អ៊ីចឹង​ទេ ខ្ញុំ​នឹង​ត្រូវ​ខ្ចី​ប្រាក់​គេ​ថែម​ទៀត។ ចំពោះ​ខ្ញុំ​ពេល​នេះ ការ​រក​ប្រាក់​ដើម្បី​ជីវភាព វា​គឺជា​អាទិភាព​របស់​ខ្ញុំ​មិន​មែន​ការ​បោះឆ្នោត​ទេ​»។ ប៉ុន្តែ លោក មឿន តុលា បាន​បញ្ជាក់​ថា ការ​រក​ប្រាក់ និង​ការ​មាន​ឱកាស​បោះឆ្នោត​មិន​គួរ​មាន​មួយ​គ្មាន​មួយ​ឡើយ។ លោក​បាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា រដ្ឋាភិបាល​ពុំ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ឆន្ទៈ​ពិភាក្សា​ការ​ទូត​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​គោល ​ដៅ អំពី​ការ​បង្កើត​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត​សម្រាប់​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក ដូច​ជា​អ្នក​នាង​ធឿន នេះ​ឡើយ។
លោក តុលា បាន​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា៖​«[ពលករ​ចំណាក​ស្រុក] មាន​សិទិ្ធ​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​មេ​ដឹក​នាំ​របស់​ខ្លួន។ ហិប​បោះឆ្នោត គួរ​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ក្បែរ​កន្លែង​ដែល​ពួកគេ​ធ្វើ​ការ​»។
លោក​ហង្ស ពុទ្ធា​នាយក​ប្រតិបតិ្ត​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​អព្យាក្រឹត និង​យុតិ្តធម៌ ដើម្បី​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី នៅ​កម្ពុជា (NIFEC) យល់​ស្រប​ដូច​លោក មឿង តុលា ដែរ។ លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖​«គ.ជ.ប ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ ក្រសួង​ការ​បរទេស គួរ​រៀបចំ​ប្រអប់​បោះឆ្នោត នៅ​ស្ថានទូត និង​ស្ថាន​កុងស៊ុល ក្នុង​បណ្តា​ប្រទេស​ដែល​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ធ្វើ​ការ ដើម្បី​ផ្តល់​ឱកាស​បោះឆ្នោត ដល់​ពួកគេ ប្រសិន​បើ​ពួក​គេ​ចង់​បោះឆ្នោត»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បាន​បន្ត​ថា តាម​ពិត ពលករ​ចំណាក​ស្រុក គ្មាន​ឱកាស​វិល​មក​បោះឆ្នោត​ទេ ព្រោះ​និយោជក​របស់​ពួកគេ​មិន​ឲ្យ​ពួកគេ​សុំ​ច្បាប់​ឈប់​សម្រាក​ឡើយ ហើយ​បើ​ទោះ​បី​ជា​ពួក​គេ​អាច​សុំ​ច្បាប់​បាន​ក៏​ពួក​គេ​មិន​អាច​មាន​លទ្ធភាព បង់​ថ្លៃ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​មក​បាន​ដែរ»។
លោក តុលា បាន​បន្ត​ថា ពលករ​ចំណាក​ស្រុក ដែល​វិល​ត្រឡប់​មក​ផ្ទះ​វិញ​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​បញ្ហា​ទូលំ​ទូលាយ ដូច​ជា ភាព​ស្រប​ច្បាប់ និង​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ផង​ដែរ។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «​នេះ​ជា​ប្រទេស​ក្រីក្រ ប៉ុន្តែ តាម​ច្បាប់ យើង​នៅ​តែ​តម្រូវ​ឲ្យ​ប្រជាជន​ដែល​ធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក​ទៅ​ធ្វើ​ការ​ឆ្ងាយៗ ត្រូវ​វិល​មក​ភូមិ​កំណើត​វិញ​ដើម្បី​បោះឆ្នោត​។ វា​ចំណាយ​ប្រាក់​ច្រើន​។ រដ្ឋសភា ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ពិចារណា​ចំណុច​នេះ ហើយ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​»។
បើ​យោង​តាម​របាយ​ការណ៍ Sending Money Home to Asia របស់​អង្គការ​មូលនិធិ​អន្តរជាតិ​ដើម្បី​ការ​អភិវឌ្ឍ​កសិកម្ម (IFAD) បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​កម្ពុជា បាន​ផ្ញើ​ប្រាក់​មក​ផ្ទះ​វិញ​ចំនួន​២៥៦ លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២ ជា​តួលេខ ដែល​បញ្ជាក់​អំពី​សារៈ​សំខាន់ របស់​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ចំពោះ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា។
លោក គល់ បញ្ញា នាយក​ប្រតិបតិ្ត​នៃ​គណៈ​កម្មាធិការ​ដើម្បី​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុតិ្តធម៌​នៅ​កម្ពុជា បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ការ​ចូល​រួម​ចំណែក​របស់​ពួកគេ មិន​ត្រឹម​តែ​ប្រាក់​ទេ​»។ លោក​បន្ត​ថា ការ​ផ្តល់​ឱកាស​ដល់​ពួកគេ​ដើម្បី​បោះឆ្នោត​នឹង​ជា​ការ​ល្អ​ប្រសើរ​ចំពោះ​ លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែល​រួម​បញ្ចូល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ទាំង​អស់​។ លោក​បន្ត​ថា​៖«ខ្ញុំ​មិន​អាច​ផ្តល់​អនុសាសន៍​ជាក់​លាក់​ទេ ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​ជា​ច្រើន​ប្រើ​ស្ថានទូត​ធ្វើ​ជា​កន្លែង​បោះឆ្នោត»។
លោក​បញ្ញា​បាន​បន្ត​ថា ក្រុម​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ទាំង​ឡាយ ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​បណ្តា​ខេត្ត​ផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ថៃ​គួរ​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចូល​មក​បោះឆ្នោត​ក្នុង ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ មិន​គួរ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ធ្វើ​ដំណើ​ទៅ​បោះឆ្នោត​នៅ​ស្រុក​កំណើត​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយ​នោះ ​ទេ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា​៖«​ពី​មុន​ខេត្ត​នេះ​ជា​បន្ទាយ​របស់​បក្ស​ប្រឆាំង និង​ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច​ឥឡូវ​នេះ ដោយ​មាន​ការ​កំហិត​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០៣ វា​បាន​ក្លាយ​ជា​បន្ទាយ​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​វិញ»។
លោក អ៊ុំ មាន រដ្ឋ​លេខាធិការ​នៅ​ក្រសួង​ការងារ បាន​ថ្លែង​ថា សេចក្តី​សម្រេច​អំពី​ថា តើ​កម្មករ ត្រូវ​វិល​ត្រឡប់​មក​វិញ​ឬ​យ៉ាង​ណា? ចាំ​បាច់​ត្រូវ​សម្រេច ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​នៃ​កិច្ច​សន្យា​រវាង​កម្មករ និង​និយោជក មិន​មែន​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ទេ។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «​ប៉ុន្តែ​យើង​ជឿ​ជាក់​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា ក្រុមហ៊ុន​ជ្រើស​រើស​ពលករ​នៅ​កម្ពុជា​នឹង​យល់ និង​ពន្យារ​កម្មវិធី​របស់​ពួកគេ ទៅ​ដល់​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត»។
សមាជិក​តំណាង​រាស្រ្ត​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ពុំ​អាច​ទាក់ទង​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​បាន​ទេ។
មាន​សិទិ្ធ តែ​គ្មាន​ឱកាស
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ផ្តល់​ឱកាស​ដល់​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក ដើម្បី​បោះឆ្នោត ទោះ​ពួក​គេ​នៅ​ទីណា​ក៏​ដោយ។
លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​បង្កើត​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត​នៅ​តាម​ប្រទេស​ដែល​មាន​ស្ថានទូត ឬ​កុងស៊ុល​កម្ពុជា​ដើម្បី​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ពលករ​ទាំង​នោះ​ចូល​រួម​បោះឆ្នោត​។ ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​នេះ រដ្ឋាភិបាល​នេះ​សង្ស័យ​ថា ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ទាំង​នោះ​អាច​មិន​គាំទ្រ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​»។
លោក តុលា ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍ បាន​ជឿ​ជាក់​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​ភាគ​ច្រើន​ដែល​ធ្វើ​ការ​និង​រស់​នៅ​ក្រៅ ប្រទេស រាប់​ទាំង​នៅ​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​និង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​អាច​នឹង​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​ គណបក្ស​ប្រឆាំង​។ លោក​បាន​បន្ត​ថា នេះ​គឺ​ដោយ​សារ​កត្តា​ជំរុញ​ទៅ​ថៃ ដែល​រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​ការ​ចាប់​យក​ដី​ធ្លី និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​មិន​ល្អ ខណៈ​ដែល​បទពិសោធ​នៅ​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត​ផ្តល់​ទស្សន​វិស័យ​ទូលំ​ទូលាយ​អំពី​របៀប ​ដែល​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​គ្រប់​គ្រង។
លោក​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា៖ «​ពួកគេ​មើល​ឃើញ​ការ​អភិវឌ្ឍ​ក្នុង​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត និង​សក្តានុពល ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា អាច​នឹង​អភិវឌ្ឍ​លឿន​ជាង​មុន។ ប្រសិន​បើ​ពួកគេ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​បោះឆ្នោត​នៅ​ស្ថានកុង ស៊ុល ឬ​ស្ថានទូត​ខ្ញុំ​ជឿ​ជាក់​ថា ពួកគេ​នឹង​មិន​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ទេ»។
ប៉ុន្តែ​បើ​គិត​អំពី​ឱកាស ពលករ​ចំណាក​ស្រុក​ខ្លះ​មិន​បាន​បោះឆ្នោត​ទាល់​តែ​សោះ។
រង់​ចាំ​នៅ​ច្រក​ព្រំដែន លោក ងឹម ឆេង អាយុ ៣៣ ឆ្នាំ មក​ពី​ខេត្ត​តាកែវ បាន​ថ្លែង​ថា លោក​មាន​បញ្ហា​ជីវភាព​បន្ទាន់​ត្រូវ​ដោះស្រាយ និង​ព្រួយ​បារម្ភ​ជាង​ការ​ជ្រើស​រើស​មេ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​ទៅ​ទៀត។ លោក​បាន​បន្ត​ថា៖ «​ខ្ញុំ​មិន​ខ្វល់​អំពី​ការ​បោះឆ្នោត​ទៀត​ទេ។ បើ​ទោះ​បី ជា​ខ្ញុំ​បោះឆ្នោត ក៏​គ្មាន​អ្វី​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទេ នៅ​កម្ពុជា​គ្រួសារ និង​សហគមន៍​ខ្ញុំ​នៅ​តែ​ក្រ​»។ «នេះ​ជា​ឱកាស​លើក​ទី ១ របស់​ខ្ញុំ​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ថៃ​។ គ្រួសារ​ខ្ញុំ​ក្រ ហើយ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​រក​ប្រាក់​ចំណូល​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​ពួកគេ»៕ TK

1 comment:

Anonymous said...

There should be a law stating that a Khmer citizen can vote in a general election anywhere in the world where there is a Khmer embassy or Consulate.