ស្ដេចយួន
នាម មិញ ម៉ាង មានអំណាចជាធំបានត្រួតត្រាស្រុកខ្មែរនៅកំឡុងឆ្នាំ
១៨៣០ ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាសំបុត្រពីរច្បាប់ដែលសរសេរឆ្លើយឆ្លង
គ្នារវាងមេទ័ពយួននៅស្រុកខ្មែរ (បើតាមចាំ ទ្រឿង មិញយ៉ាង និង
ស្ដេច មិញ ម៉ាង) ៖
ទ្រឿង មិញយ៉ាង ៖ទូល
បង្គំបានផ្ដល់រង្វាន់ក៏ដូចជាដាក់ទោសមន្ត្រីខ្មែរទៅតាមគុណ
បំណាច់ និងកំហុសរបស់ពួកគេដែរ ។
ទូលបង្គំបានស្នើសុំឲ្យស្ដេចខ្មែរជួយ
តែស្ដេចខ្មែរហាក់ដូចជាស្ទាក់ស្ទើរមិនព្រមលូកដៃសោះ ។
បន្ទាប់ពីស្វែងយល់ពីស្ថានការមួយរយៈមក
ទូលបង្គំយល់ថាមន្ត្រីខ្មែរចេះតែសូក និងស៊ីសំណូកតែប៉ុណ្ណោះ ។
ពួកគេលក់មន្ទីរ គ្មាននរណាគោរពបញ្ជា
ពួកគេធ្វើអ្វីដើម្បីតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ។
នៅពេលដែលទូលបង្គំព្យាយាមកេណ្ឌទ័ព ស្ដេចខ្មែរបានអនុញ្ញាតហើយ
តែពួកមន្ត្រីបែរជានាំគ្នាលាក់មនុស្សពេញកម្លាំងអស់រលីង ។
នៅពេលដែលទូលបង្គំព្យាយាមប្រមូលបញ្ជីឈ្មោះមន្ត្រីដែលមានគុណ
បំណាច់ ស្ដេចខ្មែរបែរជាមិនយល់ព្រមទៅវិញ ។ សរុបមក
បួនខែនេះអ្វីៗ គឺទទេស្អាត ។
មិញ ម៉ាង ៖ ពួក
ជនជាតិព្រៃទាំងនោះបានស្ថិតនៅក្រោមអំណាចយើងអស់ហើយ
ដូច្នេះចូរឯងជួយបង្ហាត់បង្រៀនពួកគេពីទំនៀមទម្លាប់របស់សាសន៍យើង
ផង ។ យើងបានឮថាដីនៅទីនោះមានជីវជាតិខ្លាំងណាស់
ហើយក៏សម្បូរសត្វគោទៀតផង
ប៉ុន្តែពួកព្រៃទាំងនោះបែរជាប្រើតែចបដើម្បីធ្វើស្រែទៅវិញ ។
ពួកនោះដាំស្រូវបានល្មមតែគ្រប់ហូបនោះទេ
ហើយក៏មិនចេះរក្សាទុកក្នុងឃ្លាំងដែរ ។ ទាំងមាន់ ទាំងជ្រូក
ទាំងសូត្រ សុទ្ធតែជារបស់កម្រ ហើយមានតម្លៃថ្លៃ ។
ទាំងនេះមកតែពីភាពខ្ជិលច្រអូសនៃជនជាតិនេះ
ដូច្នេះយើងដាក់រាជបញ្ជាឲ្យឯងថា ៖ បង្រៀនពួកគេឲ្យដាំដើមមន
ចិញ្ចឹម ជ្រូក មាន់ ទា ។ បង្រៀនពួកគេឲ្យចេះភាសារបស់យើង
ហើយបើមានទំនៀមទម្លាក់ហួសសម័យ ឬបែបព្រៃទៀតនោះ
ត្រូវតែលុបបំបាត់ឲ្យអស់ ។ បញ្ជ្រាបគំនិតទាំងនេះចូលទៅ
ដើម្បីប្រែក្លាយជនជាតិព្រៃទាំងនេះទៅជាប្រជាជនដែលមានអរិយធម៌ ។
៣ ឆ្នាំក្រោយមក ប្រជាជនខ្មែរទាំងមន្ត្រី និងព្រះសង្ឃក៏បានរើបម្រាស់ ហើយកាប់សម្លាប់យួនអស់ជាច្រើន ។
ដកស្រង់ និង បកប្រែ ៖ The Land and People of Cambodia by David P. Chandler (1991),
(p 96-97)
(p 96-97)
9 comments:
Ah Yuon joi ma rai nis chhkoud man! Sdach arch eiy via ah Yuon king my ass!
Doesn't surprise me. I went to Cambodia more than 30 times trolling only in province and country side. What I've learn is that Khmer peoples are D. Every words I mention they'll believed in me and trust me and follow me. That make Khmer an easy target for anything. If you want them to do anything for you just give them a gift of Mi, candy etc and they'll do anything for you. The government should open a good school to educate these peoples. Khmer people stilling living in a dinosaurs times.
So what is the point of this article or even posting it? Like we don`t hate Viet or Thais.
Khmerization, I think you should not preach hatred or prejudice towards another race. History is history, period. We should preach unity as a whole so we can better ourselves and our country. One only need to sit back to see what is the root of the problem for our country. HATRED. And it comes in many form.
Little CPP dog. This is history lesson, if you dont like what you read go back to watching CTN.
I don't believe this artical.It must been written by vietnamese author to manipulated.we all know what youn is like.
viet are much smarter than khmer,
10:48 AM, This is history. These are the letters/correspondences between the Vietnamese king and his army general based in Cambodia describing about his impressions of the Khmer people and Khmer officials. They were published by Prof. David Chandler in his book. So if the letters promote racial hatred, do you think Prof. Chandler will publish them in his book?
The letters were written by the Vietnamese general and the Vietnamese king describing about the Khmer people and Khmer officials, they were not written by me, therefore your accusation that I was preaching hatred is absurd and incorrect.
Fair respond k.I/khmerization,we all awared of Yuon behavior toward khmers in majority of populations especially, khmers at Maekong delta,Yuon looked down at them as dirt/trash and unspeakable.we know that if you sow hatred,you reap hatred,ilbrreed Yuons king sow hatred his subjects reap hatred....
Yobal Khmer.
And you pulled it out of context of the book. Its a history book so it can be construed either way. But by you pulling just that portion out can only mean one thing. The proper should have been a link to his book. You may not see it that way. I don't doubt history. But I don't see the need for an article posted like this with that title. We all know your site post a lot of negative news about how the Vietnamese or Thais treat us directly or indirectly.
Last time I check this was supposed to be a news site not history lesson. Like I said, more negativity is only rehashing old wounds. History is history. I believe in positive thinking and moving our people forward.
Have a nice day, because I am!
Post a Comment