 |
| លោក ហឿន សុភាព តំណាងបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់នៅខេត្តកំពង់ធំពេលចុះល្បាតព្រៃ និងដាំដើមឈើ។ រូបថត សហការី |
Fri, 6 May 2016 ppp
ប៉ិច សុធារី
ភ្នំពេញៈ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) បានប្រគល់ពានរង្វាន់ Equator Initiative Prize 2015 រួមនឹងទឹកប្រាក់ ១ ម៉ឺនដុល្លារដល់តំណាងសហគមន៍ព្រៃឡង់ចំនួន ២ រូបនៅទីក្រុងប៉ារីសប្រទេសបារាំងកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៥ ក្នុងនោះក៏មានតំណាងសហគមន៍ព្រៃឡង់មួយរូបគឺលោក ហឿន សុភាព។
ពានរង្វាន់នេះផ្តួចផ្តើមឡើងសម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងជនជាតិដើមភាគតិចដ៏ឆ្នើមមកពីជុំវិញពិភពលោកដែលជំរុញឲ្យមានដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតដើម្បីប្រជាជនធម្មជាតិ និងសហគមន៍។
ក្រៅពីពានរង្វាន់នេះបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ក៏ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់មួយទៀតដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន ២៥០០០ ដុល្លារពីមូលនិធិដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី ២៦ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៣ ចំពោះការងារជួយសង្គ្រោះព្រៃឈើក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ដែលរងនូវការកាប់បំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
សកម្មជនការពារព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់លោក ហឿន សុភាព តែងតែចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការចុះល្បាតបទល្មើសព្រៃឈើ និងតស៊ូមតិក្នុងនាមជាតំណាងសហគមន៍ព្រៃឡង់ជាពិសេសសហគមន៍នៅខេត្តកំពង់ធំព្រមទាំងក្លាហានហ៊ានរិះគន់ឥតសំចៃមាត់ចំពោះចំណាត់ការធូររលុងរបស់អាជ្ញាធរដែលអសកម្មក្នុងការការពារបទល្មើសព្រៃឈើ។
លោកថ្លែងថា៖ «ព្រៃឈើមានប្រយោជន៍សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នានៅលើពិភពលោកដូច្នេះបានជាយើងស្រឡាញ់ព្រៃឈើហើយចង់ការពារព្រៃឈើ»។
សកម្មជនរូបនេះកើតនៅថ្ងៃទី ២៧ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៧ នៅភូមិស្រែចង់ ឃុំ-ស្រុកសណ្តាន់ ខេត្តកំពង់ធំ បានបញ្ចប់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី ៨ ដោយសារគ្រួសារមានជីវភាពក្រីក្រ និងបាត់បង់ឪពុកតាំងពីកុមារភាពនាឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលពេលនោះលោកមានអាយុ ៦ ឆ្នាំ។ ចាប់តាំងពីកំព្រាឪពុកលោកត្រូវឡើងដើមត្នោតយកទៅធ្វើស្ករត្នោតលក់ និងចូលព្រៃឡង់ដើម្បីរកអនុផលព្រៃឈើដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ និងឫសឈើដើម្បីជួយផ្គត់ផ្គង់ការសិក្សារបស់ខ្លួន និងជីវភាពគ្រួសារដែលក្រក្រី។
លោក សុភាព និយាយថា៖ «ពីដើមចេញតែពីភូមិគឺព្រៃធំតែម្តងព្រៃនៅច្រើនសត្វក៏សម្បូរ ឱសថបុរាណ ផ្លែឈើអីផ្សេងៗគឺសម្បូរមែនទែនសត្វព្រៃរត់ពេញព្រៃតែម្តង»។
ដោយមើលឃើញពីភាពវិនាសហិនហោចព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់នាពេលនោះលោកបានសម្រេចចិត្តចូលរួមជាមួយបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់កាលពីឆ្នាំ ២០០៦ ក្នុងការធ្វើសកម្មភាពចូលល្បាតព្រៃដោយផ្ទាល់ប្រមូលឈើ និងរណារយន្តអារឈើខុសច្បាប់ប្រគល់ជូនអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏ដូចជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ។
លោកថា៖ «ប្រជាជនមួយចំនួនបាត់បង់មុខរបរដោយការដងជ័រទឹក ឱសថបុរាណ ដូចជា ខ្ញុំផ្ទាល់ក៏ខ្ញុំធ្លាប់ចូលព្រៃរកឱសថបុរាណ រកសត្វតាមលក្ខណៈប្រពៃណីដើម្បីចិញ្ចឹមជីវភាពគ្រួសារយើងមានការឈឺចាប់មែនទែនសម្រាប់ប្រទេសខ្លួនឯង ឬក៏សម្រាប់មុខរបរខ្លួនដែលបាត់បង់ហើយមួយទៀតយើងឃើញមានការរំលោភសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច ឬប្រជាជនដែលធ្លាប់តែដកហូតផលអនុផលនោះហើយដូចជាគេលួចកាប់ដើមច្បោះដោយគ្មានការផ្តល់សំណងដល់ពួកគាត់ទេមានតែគំរាមកំហែងដល់ពួកគាត់ថែមទៀត»។
 |
| លោក សុភាព (អាវក្រហម) ប្រគល់រណារអារឈើជូនសមត្ថកិច្ច។ រូបថត សហការី |
ព្រៃឡង់លាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីខេត្តចំនួន ៤ គឺខេត្តកំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និងក្រចេះ មានប្រជាសហគមន៍ជាង ២ សែននាក់រស់នៅក្នុងភូមិចំនួន ៣៣៩ ភូមិក្នុងស្រុកចំនួន ៦ ដែលពឹងអាស្រ័យទៅលើផល និងអនុផលព្រៃឈើសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត។ ព្រៃឡង់មានប្រភេទរុក្ខជាតិចំនួន ៥៣០ ប្រភេទថនិកសត្វចំនួន ៦០ ប្រភេទសត្វស្លាបចំនួន ២២៦ ប្រភេទ ឧរង្គសត្វ និងថលជលិកសត្វចំនួន ៦៧ ប្រភេទ។ នេះបើតាមគេហទំព័ររបស់បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់។
បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់បានចាប់ផ្តើមការងារតាំងពីឆ្នាំ ២០០០ មកដោយមិនមានការសហការពីអាជ្ញាធរ ឬទទួលបានជំនួយពីអង្គការសមាគមណាមួយឡើយ។ ពួកគេក៏ធ្លាប់ត្រូវអាជ្ញាធរចោទថាជាក្រុមសហគមន៍ដែលមិនមានច្បាប់អនុញ្ញាតហើយបានធ្វើការគំរាមកំហែង និងរារាំងនៅពេលដែលចុះល្បាតព្រៃម្តងៗ។
តាមរយៈការចុះល្បាតព្រៃជារៀងរាល់ ៣ ខែម្តង និងការជួបប្រជុំគ្នារវាងក្រុមសហគមន៍លោក សុភាព បានមើលឃើញពីរូបភាពនៃការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់មានដូចជាការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច ការអនុញ្ញាតឲ្យរោងចក្រ ឬក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបង្កើតទីតាំងអារឈើនៅក្នុងព្រៃពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាលសកម្មភាពកាប់ឈើអនាធិបតេយ្យរបស់ក្រុមឈ្មួញ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួន និងសកម្មភាពដែលក្រុមឈ្មួញបានជួលពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់ទៅកាប់ព្រៃឈើដោយផ្ទាល់ជាដើម។
ក្នុងបេសកកម្មជាអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិលោក ហឿន សុភាព និងបណ្តាញសហគមន៍ផ្សេងទៀតបានរងនូវការគំរាមកំហែងជាញឹកញាប់ធ្លាប់ទទួលបានដីកាកោះហៅសាកសួរ និងការស្វែងរកចាប់ខ្លួនពីសំណាក់កងរាជអាវុធហត្ថ និងសមត្ថកិច្ចស្រុកសណ្តាន់ដោយចោទថាលោកជាក្រុមបក្សប្រឆាំង។
លោកថា៖ «នៅពេលដែលយើងចាប់ម៉ាស៊ីអារឈើអីហ្នឹងក្រុម [សមត្ថកិច្ច] ទាំងនោះគឺមិនត្រឹមតែមិនបានចូលរួមទេថែមទាំងមានការគំរាមកំហែងនៅពេលយើងចាប់វត្ថុតាងអារឈើហ្នឹងក្រុមប៉ូលិសក្រុមអីហ្នឹងគេអត់សប្បាយចិត្តទេគឺគេបែរជាជួយជនល្មើសទៅវិញ។ ពួកយើងក៏ធ្លាប់រងនូវការគំរាម និងប្រមាថដល់អាយុជីវិតពីក្រុមឈ្មួញរកស៊ីឈើខុសច្បាប់ទាំងនោះដែរហើយពេលខ្លះគេរកវ៉ៃយើងក៏មានដែរ»។
ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់បណ្តាញសហគមន៍ អង្គការដៃគូ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ព្រៃឡង់ដែលនៅសល់ព្រៃចុងក្រោយជាង ៣០ ម៉ឺនហិកតាត្រូវបានប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាសដាក់ជាតំបន់អភិរក្សកាលពីដើមឆ្នាំ ២០១៦។
បើតាមទស្សនៈរបស់លោក សុភាព គឺលោកពុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថារដ្ឋាភិបាលអាចការពារព្រៃឡង់ពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើពីសំណាក់ក្រុមឈ្មួញបាន ១០០ ភាគរយឡើយបើរដ្ឋាភិបាលមិនដាក់បញ្ចូលសមាសភាពសហគមន៍ព្រៃឡង់ទៅក្នុងក្រុមការងារទេនោះ។
លោកថា៖ «ជាបទពិសោធកន្លងមកដែលរាជរដ្ឋាភិបាលយើងបានធ្វើដាច់ដោយឡែកតែឯងនៅតំបន់ការពារផ្សេងៗយើងឃើញចំណាត់ការរបស់ពួកគាត់នៅខ្សោយមែនទែនចុងក្រោយព្រៃទាំងអស់នោះគឺត្រូវបាត់បង់ហើយក៏បានធ្លាក់ទៅលើក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗធ្វើការវិនិយោគព្រៃនោះហើយកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើធម្មជាតិទៅដាំកៅស៊ូ អាកាស្យា ស្វាយចន្ទី ម្រេចជាដើមអ៊ីចឹងយើងគិតថាបទពិសោធទាំងនេះយើងមិនមានសង្ឃឹមលើរដ្ឋាភិបាល ១០០ ភាគរយទេ។ តែបើសិនបណ្តាញសហគមន៍ចូលរួមជាមួយគឺគាត់ដឹងពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងគាត់ដឹងពីបញ្ហាដែលកើតឡើងគាត់ដឹងពីអ្វីដែលបាត់បង់ជារៀងរាល់ថ្ងៃព្រោះពួកយើងជាម្ចាស់ព្រៃបើសិនឲ្យក្រសួង [បរិស្ថាន] ការពារតែឯងគឺវាឆ្ងាយដៃហើយម្យ៉ាងទៀតគឺវាពោរពេញទៅដោយសកម្មភាពគឺវាមានការត្រូវរ៉ូវគ្នាពុករលួយពីក្រុមទាំងអស់នោះ»។
លោកបន្តថា៖ «បើទោះជារដ្ឋាភិបាលស្រែកតាមរយៈកាសែត ទូរទស្សន៍ វិទ្យុក៏ដោយប៉ុន្តែសកម្មភាពអារឈើគឺនៅតែអារ ឈ្មួញមិនមានការកោតក្រែងខ្លាចញញើតអីទេព្រោះសមត្ថកិច្ចមួយចំនួននៅតាមមូលដ្ឋានអត់ទាន់មានចំណាត់ការច្បាស់លាស់ការពារព្រៃឡង់ទេសមត្ថកិច្ចទាំងនោះអត់មានចូលទៅល្បាតដេកព្រៃដូចពួកខ្ញុំទេគេគ្រាន់តែចូលទៅបង្អើលចូលទៅយកលុយអត់មានទៅចាប់យកឧបករណ៍ដឹកឈើខុសច្បាប់ទាំងនោះទេ។ សកម្មភាពខុសច្បាប់មានច្រើនតែការចាប់របស់ពួកគាត់តិចតួចមែនទែន»។
ដើម្បីរក្សាព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់ឲ្យបានគង់វង្សលោក សុភាព បានស្នើថា «រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹងបំផុត និងត្រូវតែមានការស៊ើបអង្កេត និងស្រាវជ្រាវសាវតារបទល្មើសដែលកើតឡើងហើយធ្វើការចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ទៅលើអ្នករកស៊ីឈើខុសច្បាប់ទាំងថ្នាក់ធំទាំងថ្នាក់តូចកុំឲ្យចាត់ការតែប្រជាជនតូចតាចដឹកឈើ តិចតួចធ្វើផ្ទះឯអ្នកធំៗដូចជាក្រុមហ៊ុន ឧកញ៉ា អធិការ គាត់អត់ចាត់ការទេអាហ្នឹងហើយជាការរងគ្រោះហើយបើមិនចាត់ការលើអ្នកធំៗទាំងនោះរដ្ឋាភិបាលធ្វើ ២ ជាតិទៀតក៏មិនបានជោគជ័យដែរ»។
ងាកមកកាន់ជំហរផ្ទាល់ខ្លួនវិញលោក សុភាព បានប្តេជ្ញាប្រើប្រាស់ពេលវេលាដែលមានក្នុងជីវិតរបស់លោកការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិរហូតទៅមិនថាជាការងារសហគមន៍ ឬការងារជាអ្នកស៊ើបអង្កេតបទល្មើសព្រៃឈើសម្រាប់អង្គការដៃគូ។ លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនមានគំនិតឈប់ពីអ្នកការពារព្រៃឈើទេទោះជាមានឧបសគ្គយ៉ាងណាក៏ខ្ញុំនៅតែធ្វើយើងត្រូវចូលរួមទាំងអស់គ្នាដើម្បីសង្គមជាតិ»៕
1 comment:
Thank You Hoeun Sopheap for your courage and your spirit of nationalism.
Cambodia needs a lot more people like you.
Chhary
Post a Comment